Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) İstanbul’daki ofisinde Başbakan Yardımcısı Ali Babacan’la sohbet fırsatı bulunca sordum:
- 5084 sayılı yasa kapsamındaki yüzde 50 sosyal güvenlik primi desteğinin sona ermesi, uygulamadan yararlanan 49 ildeki şirketler açısından sıkıntı yarattı. Özellikle yeni teşvik sisteminde 6’ncı bölge kapsamına giremeyen illerde hayal kırıklığı yaşanıyor. Yeni çözüm planınız nedir?
5084 sayılı yasanın uygulama döneminin yeniden uzatılması isteklerine Ekonomi Bakanlığı’nın bakışını aktardı:
- Ekonomi Bakanlığımız yeni teşvik sisteminin çok kapsamlı olduğunu, bu nedenle 5084’e gerek kalmadığını savundu. Ancak, taleplerin ardı arkası kesilmedi.
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu Malatya’da iş dünyası ve fabrika turu yaptığında Genel Başkan Yardımcısı Umut Oran’ın dile getirdiği sıkıntıya dikkat çektim:
- 5084’le devrede bulunan yüzde 50 SGK prim desteğinin ortadan kalkmasının 700-750 bin kişinin işsiz kalmasına yol açabileceği söyleniyor.
- Bize de gelen talep ve uyarılar bu sıkıntıyı ortaya koyuyor.
- Başbakan Tayyip Erdoğan, çözüme dönük bir çalışma başlatıldığını söylemişti. O çalışma nasıl gidiyor?
- Aslında teşviklerin ilanihaye devamı söz konusu olmamalı. Ancak, burada durum biraz farklı. 5084 sayılı yasa, 49 ildeki işletmeler için bir nevi istihdam desteğine dönüşmüş. Biz de konuya bu yönüyle yaklaşmaya karar verdik.
- Yüzde 50 sosyal güvenlik primi desteği aynen devreye girecek mi?
Teşvik Uygulama Dairesi’nin Ekonomi Bakanlığına bağlı olduğunu vurguladı:
- Konuya istihdam yönüyle bakınca Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığımız devreye girdi. Çalışma Bakanlığımız çalışmalarını sürdürüyor. Destek aynen yeniden devreye girer mi, kademeli geçiş mi söz konusu olur, bakacağız.
TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu ve Yönetim Kurulu Üyesi Harun Karacan’ın da bulunduğu sohbette araya TOBB Yönetim Kurulu Üyesi Mustafa Yardımcı girdi:
- Faizler ne olacak sayın Başbakan Yardımcım? Düşmesi söz konusu olur mu?
- Ticari kredilerde biraz daha pay var. Orada biraz daha aşağı yönlü gidiş söz konusu olabilir. Ama faizlerin genel düzeyi enflasyona bağlı.
Bu noktada faizlerle ilgili kırmızı çizgisini ortaya koydu:
- Reel faizlerin negatife dönmesi sağlıklı bir durum olmaz. Eğer negatif faiz gündeme gelirse, orada bir sıkıntı var demektir.
Hükümetin 5084 sayılı yasanın süresinin dolmasıyla doğan açığı "istihdam desteği" formülüyle kapatması, 49 ildeki işletmeleri rahatlatacak. "700 bin kişi işsiz kalır" tehdidi ortadan kalkacak...
Ali Babacan’ın, "Negatif faiz sıkıntıyı gösterir" mesajı da, bu konudaki tartışmaları bir başka boyuta taşıyacak.
THY özel şirket, uçak alırken bana sormazlar
İÇDAŞ’in Çanakkale’nin Bekirli beldesindeki termik santral açılışı sırasında Ulaştırma, Haberleşme ve Denizcilik Bakanı Binali Yıldırım’la sohbet ederken söz Türk Hava Yolları’na (THY) geldi:
- THY’nin yüzde 51’i halka açık. Yani, kamu şirketi değil. Öyle olması, THY yönetiminin iş yapmasını kolaylaştırdı.
Bu konuya örnek verdi:
- Örneğin Kamu İhale Kanunu kuralları dışında kaldılar. Bu nedenle bana ve hükümete sormadan rahatlıkla uçak alımı yapabiliyorlar.
- Son olarak 100’ün üzerinde yeni uçak siparişi verdiler. Bunu sizi ve Başbakan’ı bilgilendirmeden yapmış olamazlar.
- Bilgi verdiler elbette. Ancak, hangi uçağın ne zaman geleceği gibi ayrıntılarla uğraşmıyoruz.
Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı, THY’nin bu yapısına bir başka örnek gösterdi:
- Eş durumundan tayin isteyen öğretmenlerimizin ulaşımı için THY’den yüzde 50 indirim istedik, "Biz özel şirketiz, yapamayız" yanıtı verdiler.
Sonra Binali Yıldırım’ın devreye girdiğini, yüzde 20 indirim yapılmasını sağladığını vurguladı. Yıldırım, indirim yöntemini açtı:
- THY, yüzde 20 indirimi toplu bilet alımına dayandırdı.
