Geçen ay işyerinden arkadaşlarımızla Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Tekirdağ il Müdürlüğü'nü ziyaret ettik. İl Müdürü sayın Fahrettin Akçal sanayiye ve sanayicilere çok yakın olan ve daha da yakın olmak isteyen değerli bir devlet görevlisi. Müdür Bey ve ekibi sanayicileri müdürlüklerinde görmekten çok mutlu oluyorlar ve sanayicilerimizi davet ederek her zaman kapılarının kendilerine açık olduğunu bildiriyorlar.
Bilindiği gibi dünyamız "Sanayi 4.0 "denilen, sanayide bilim ve teknolojinin çok daha yoğun kullanılacağı "4. Sanayi Devrimi "dönemecine girmiş durumda. Böyle bir dönemde her ildeki bilim sanayi ve teknoloji müdürlüklerinin çok daha işlevsel ve etkin hale getirilmesi çok önemlidir. Bunun için devlet tarafından yapılması gereken düzenlemelerin yanında sanayici ve iş adamlarımızın da bu müdürlüklerle daha fazla iletişim içerisinde olması gerekmektedir.
Örneğin Tekirdağ il müdürlüğü, ziyaretimizde, Ar-Ge merkezleri konusunda detaylı açıklamalar yaparak bize çok yararlanacağımız bilgiler verdi. Bu sayıdaki yazımda siz sanayici arkadaşlarımla Ar-Ge Merkezleri konusundaki bu bilgileri paylaşacağım.
AR-GE NEDİR?
"AR-GE" Araştırma ve Geliştirme faaliyetlerine verilen kısa addır. Araştırma, bilinmeyeni bilmeye, öğrenmeye yönelik yapılan bilimsel-teknolojik faaliyetlerdir. Geliştirme ise mevcut bilgiyi ya da teknolojiyi yeni düzenlemelerle daha iyiye doğru yönlendirme faaliyetidir.
Araştırma-geliştirme faaliyetleri sistematik ve bilimsel yöntemlerle yapılan çalışmalardır. Ar-Ge faaliyetlerine önem veren kuruluşlarda süreçlerin iyileştirilmesi, verimliliğin artırılması ve kârlılığın artırılması için gerekli olan bilgiler üretilir. Günümüzdeki rekabet ortamında güçsüz kalmamak için ülke olarak ve tek tek işletmeler ve bütün kurumlar olarak AR-GE faaliyetlerine önem vermemiz kaçınılmazdır.
ARGE MERKEZİ NEDİR?
Ar-Ge merkezi ,devletimizin 5746 sayılı kanun ile ülkemizdeki firmaları ARGE faaliyetleri ve yenilikler yapmaya teşvik etmek için onlara sunduğu çeşitli teşvik ve avantajların kullanılarak işletmeler içerisinde kurulan ayrı bir araştırma geliştirme birimidir. Burada temel amaç işletmelerde AR-GE kültürünün benimsemesi, işletmelerin yaptıkları işlerin daha verimli ve etkin hale getirilmesi, sürekli iyileştirme ve geliştirme yapmalarının sağlanması ve inovatif yaklaşımlarla pazarlarına yeni ürünler sunmalarının sağlanmasıdır.
İnovatif yöntemlerle yeni ürünler, sistemler, yazılım geliştirmeleri, malzemeler, cihazlar, ekipman, prosedür ve sistemlerin geliştirilmesi ve yeni teknikler ve prototipler üretilmesi ar-ge merkezi faaliyetleri arasına girmektedir.
Bu çerçevede gerçekleştirilen çalışmanın ürün sistem veya proseste katma değer yaratması son derece önemlidir.
- AR-GE MERKEZİ KURMAK İÇİN ARANAN ŞARTLAR NELERDİR?
• Ar-Ge merkezlerinde en az 15 tam zamanlı personele tekabül edecek kadar Ar-Ge personeli istihdam edilmelidir.
• Ar-Ge merkezlerinin Ar-Ge faaliyetlerinin yurt içinde gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
• Ar-Ge merkezinde çalışan personelin, bu merkezlerde çalıştığını gösterecek kartlı geçiş ve kameralı sistemlerin kurulmuş olması gereklidir.
• Ar-Ge merkezinin hem fiziki hem de organizasyonel olarak işletmeden ayrı bir birim şeklinde örgütlenmiş olması gerekmektedir.
- ARGE MERKEZİ KURMUŞ OLAN FİRMALARA VERİLEN TEŞVİKLER NELERDİR?
. AR-GE ÇALIŞANLARINA AİT SSK İŞVEREN PAYINDA İNDİRİM
Ar-Ge ve Tasarım Merkezi kapsamında yapılan yenilik projelerinde çalışan personelin SGK işveren payının yarısı istisna tutulur.
. AR-GE ÇALIŞANLARINA AİT GELİR VERGİSİ MUAFİYETİ
Ar-Ge ve Tasarım Merkezi kapsamında yapılan yenilik projelerinde çalışan personele ait işveren tarafından ödenmekte olan gelir vergisi, öğrenim seviyesine bağlı olarak yüzde 80-90-95 oranında muaf sayılacaktır.
. AR-GE FAALİYETLERİYLE İLGİLİ HER TÜRLÜ DAMGA VERGİSİ MUAFİYETİ
Ar-Ge ve Tasarım projelerinde hazırlanan her türlü evrakın damga vergisinden muaf olmasıyla beraber, personel ücretlerinden kesilen damga vergileri de yüzde 100 oranında teşvik kapsamına girmektedir.
. VERGİ İNDİRİMİ
Ar-Ge, Tasarım Merkezleri ve TÜBİTAK projelerinde harcanan İlk Madde Malzeme, Personel, Amortisman, Dışarıya Yaptırılan İşler, Genel Giderler ve Vergi, Resim Harçlarının tamamı yıl sonunda Ar-Ge indirimi olarak vergiden düşürülür.
. ARGE ÇALIŞANLARINA MAAŞ DESTEĞİ
Ar-Ge Merkezi kapsamında çalışan mühendis ve üniversite mezunlarının ücretinin, ilgili dönemdeki asgari brüt maaş kadarına kadar olan kısmı hibe olarak iki sene boyunca desteklenir.
. GÜMRÜK VERGİSİ MUAFİYETİ
Ar-Ge çalışmaları için alımı gerçekleşen ithal alet ve malzemeler gümrük vergisinden muaftır.
. HİBELERİN VERGİDEN MUAFİYETİ
Bilindiği gibi TÜBİTAK yapılan Ar-Ge harcamalarını yüzde 80’e varan hibe oranları ile desteklemektedir. Firmalar Ar-Ge Merkezi kapsamında yaptıkları çalışmaları TÜBİTAK Ar-Ge projeleri şeklinde yaptıklarında TÜBİTAK'tan aldıkları hibeler vergiden muaf olacaktır.
Dünyada Ar-Ge'ye önem veren devletler ve şirketler çok önemli rekabet avantajlarına sahip olmaktadırlar. Türk devletinin de bu konuya önem vererek bunu teşvik etmek için bir bütçe ayırmış olması çok önemlidir. Çünkü dünya genelinde baktığımızda, kalkınmış ülkelerin Ar-Ge'ye ayırdıkları harcamalar kalkınmışlık düzeyleriyle paralellik göstermektedir. Aynı şekilde büyük ve başarılı şirketlerin de AR-GE faaliyetlerine önemli ölçüde kaynak ayırdıklarını görmekteyiz.
Bu açıdan baktığımızda ticari işletmelerimizin devletin sunduğu bu imkandan yararlanması hem kendileri hem de ülkemiz için çok önemlidir. Ancak bu konuyu istismar edebilecek kötü niyetli çabalar da olabilecektir. Devletin bu kötü niyetli insanlarla, bu süreci iyi niyetle götüren firmaları doğru ayırt etmesi ve onları bazı eksikleri olsa bile teşvik etmeye devam etmesi gerekmektedir.
