Karekodlu çek ile ticaret hayatını doğrudan ve olumlu yönde etkileyecek, yeni ve çok önemli bir finansal ürüne kavuştuklarını belirten Hisarcıklıoğlu, “Ticarette vadeli alım-satımlar önemli bir yer tutar. Çünkü reel sektörde sermaye çoğunlukla kıttır ve finansmana erişim de her zaman kolay ve ucuz değildir. Özellikle de vadeli çek, şirketlerimiz için önemli bir finansman kaynağıdır. Vadeli ticari işlemlerin ekonomideki ağırlığıyla ilgili bir örnek vereyim. Türkiye’deki tüm şirketlerin yurtiçi satış ciroları, yani toplam yurtiçi ticaret hacmi, 2014 yılında 3.7 trilyon lira civarındadır. Bu yurtiçi ticaret hacminin de yaklaşık üçte ikisinin, yani 2.4 trilyon lirasının, vadeli işlemlerle yapıldığını tahmin ediyoruz. İşte vadeli ticaret, ekonomide bu kadar büyük yer tutuyor. Ayda 2 milyon civarında çek düzenleniyor. Karşılıksız çekte hapis cezasının kaldırılmasından sonra, Kredi Kayıt Bürosu ile birlikte, çek sicillerinin özel sektöre açılmasını sağladık. Reel sektördeki şirketlerimiz bu sistemi beklediğimiz ölçüde kullanmadı. Çek sicil raporlarının yüzde 95’ini finansal kurumlar alıyor. Reel sektörün payı yüzde 5’lerde. Bu firmalarımızın prosedürlerle uğraşmaktan kaçınmasından kaynaklanıyor. Ama çoğu zaman da çek keşidecisi kendi sicil bilgilerini çek hamiline vermek istemedi. Bunun üzerine, bu sistemi daha hızlı ve etkin hale getirmek üzere, KKB, karekodlu çek uygulamasını geliştirdi. Türkiye’nin bugüne kadar tek finansal inovasyon ürünü ‘vadeli çek’ti. Kare kodlu çek, Türkiye’nin dünyaya sunduğu, başka benzeri olmayan, 2. inovasyon oldu. Bu sistem sayesinde çekin güvenilirliği hakkında kısa zamanda fikir sahibi olunacak. Sahte ve çalıntı çek riski de ortadan kalkacak. Özetle, kare kodlu çek, çek’te itibarın göstergesi olacak. Tüm firmalarımızı bu sistemi kullanmaya çağırıyorum” dedi.
BABACAN: ARTIK POZİTİF SİCİL DE TUTULUYOR
Türkiye'de ve dünyada bir ilk olacak karekodlu çek uygulamasının, Türkiye'nin ticari hayatına çok önemli bir yenilik getireceğini belirten Başbakan Yardımcısı Ali Babacan şunları söyledi: "Çeklerin piyasada kullanımını kolaylaştıracak, keşideci ile ilgili piyasaya daha fazla bilgi verecek yeni bir uygulamayı karekodla başlatmış olduk. Risk santralizasyon merkezi, Merkez Bankası’ndan Türkiye Bankalar Birliği'ne verildi. Merkez Bankası sadece negatif sicil tutuyordu, şimdi pozitif sicil de tutulmaya başlandı. Yani kişilerin ödemediği çek ve senetlerin yanında ödedikleri de kayıtlara girmeye başladı.”
……………..
Karekodlu çekte uygulama nasıl olacak?
Dünyada ilk kez Türkiye’de uygulanacak sistemle reel sektörün karşılıksız çek mağduru olmasının önüne geçilebileceğini ifade eden Kredi Kayıt Bürosu (KKB) Genel Müdürü Kasım Akdeniz karekodlu çek uygulamasına ilişkin şu açıklamalar yaptı:
- Karekodlu çek alışverişleri daha güvenli hale getirerek ticareti kolaylaştırıp hızlandıracak.
- Karekodlu çek müşterilerin bankadan talebi doğrultusunda özel olarak hazırlanacak. Karekodlu Çek uygulaması ile keşidecinin geçmiş çek ödeme alışkanlığı tek tıkla görülebilecek.
- Çeki elinde bulunduran kişi, çek yaprakları üzerinde yer alan karekodu, akıllı telefonuna indireceği Findeks uygulaması ile okutarak sorgulama yaptırabilecek.
- Bu sistem sayesinde çek üzerindeki bilgilerde herhangi bir silinti, kazıntı, tahrifat veya bir başka kimyasal sahtecilik tespit edilebilecek.
- Karekodlu çek uygulamasından alınacak rapor başına maliyeti 2 TL ile 4 TL arasında.
- Karekodlu çek uygulamasında geçmiş çek ödeme performansı adet ve tutar olarak oransal şekilde verilecek. Uygulama ile keşide edilen toplam çek adet ve tutarının yüzde kaçının zamanında ödendiği ya da ibraz edilen çeklerin toplam tutarının hangi oranda ödendiği ve ne kadarının arkasının yazıldığı adet ve tutar bilgisi olarak paylaşılacak.
100 MİLYON ÇEKİN YÜZDE 3’Ü KARŞILIKSIZ ÇIKIYOR
KKB Genel Müdürü Akdeniz, “Çek bir ödeme aracı olduğu kadar aynı zamanda bir borçlanma aracıdır. Özellikle KOBİ'ler çek ile yaptıkları vadeli mal alımlarıyla kendilerine sermaye yaratıyor. Bu nedenle çek sistemi ülke ekonomisi için son derece önemli. Karekodlu çek uygulaması hem keşidecinin hem de alacaklının haklarını güvence altına alıyor. Ekonomide 1.4 milyonun üzerinde aktif çek keşidecisi var. Yıllık yaklaşık 100 milyonun üzerinde çek keşide ediliyor ve bu çeklerin yaklaşık yüzde 3'ü karşılıksız çıkıyor. Son 10-15 yıl içerisinde 500 bine yakın kişi geçmişte en az bir kez karşılıksız çek keşide etmiş. Bunlardan 304 bin kişinin halen ödenmemiş en az bir çeki bulunuyor. Bu rakamın yaklaşık 200 bininin elinde daha önceden aldığı ve halen keşide edilmemiş boş çek yaprağı mevcut. Ticari hayatta en önemli husus halen ödenmemiş çeki bulunan bu kişilerle iş yapmamaktır. Her ay ortalama 20 bin kişinin çeki karşılıksız çıkıyor. Bu 20 bin kişinin çek ödemelerine bakıldığında yüzde 80'inin geçmişte de çeklerinin karşılıksız çıktığının görüyoruz.
