HABER MERKEZİ
Uzakdoğu’da ABD, AB ve Rusya’nın içinde yer almadığı dev bir serbest ticaret bloku doğdu. Bölgesel Kapsamlı Ekonomik Ortaklık (RCEP) aralarında dünyanın üç dev ekonomisine sahip Çin, Japonya ve Güney Kore’nin de yer aldığı Güneydoğu Asya Uluslar Birliği’ne (ASEAN) üye 15 devlet bu serbest ticaret blokunda yer aldı.
Güneydoğu Asya Uluslar Birliği (ASEAN) Sekreterliği’nden 1 Ocak 2022’de yapılan açıklamada, Bölgesel Kapsamlı Ekonomik Ortaklık – The Regional Comprehensive Economic Partnership (RCEP) Anlaşması'nı Çin, Japonya, Avustralya, Yeni Zelanda, Brunei, Kamboçya, Laos, Singapur, Tayland ve Vietnam onayladı. Güney Kore, çalışmalarına başlayan Bölgesel Kapsamlı Ekonomik Ortaklık’a (RCEP) 1 Şubat’ta katılacak. Geri kalan 4 imza sahibi ülke ise Endonezya, Malezya, Myammar ve F ilipinler.
Bölgesel Kapsamlı Ekonomik Ortaklık’la (RCEP) yeni Asya-Pasifik Serbest Ticaret Anlaşması 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren yürürlüğe girdi. Bölgesel ticaret koşullarını düzenleyen ve üye ülkelerin karşılıklı çıkarlarını gözeterek mal ve hizmet dolaşımı üzerindeki tarifeleri indirmeyi amaçlayan RCEP anlaşması, e-ticaret, fikri mülkiyet ve devlet alımları gibi konuları da içerisinde barındırıyor. Anlaşma ile birlikte küresel ekonominin üçte birini kapsayan bir serbest ticaret bölgesi oluşuyor. Bu ülkeler arasındaki ticarette ve üretimde belirlenen şartlar dahilinde serbestlik olacak.
MÜZAKERELER 8 YIL SÜRDÜ
ASEAN üyeleri Brunei, Kamboçya, Endonezya, Laos, Malezya, Myanmar, Filipinler, Singapur, Tayland ve Vietnam ile birliğin diyalog ortaklarından Avustralya, Çin, Japonya, Güney Kore ve Yeni Zelanda liderleri, 8 yıl süren müzakerelerin ardından RCEP konusunda 2020’de anlaşmaya varmışlardı.
Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği ASEAN Liderler Zirvesi kapsamında düzenlenen RCEP görüşmesinde sona gelindi. RCEP, 2.3 milyar nüfusa sahip 15 ülkeyi kapsıyor. Küresel gayri safi yurt içi hasılanın yüzde 30'una (25.8 trilyon dolar) tekabül ediyor. Dünyanın en büyük serbest ticaret anlaşması olan RCEP için ASEAN üyesi ülkeler ile Çin, Japonya, Güney Kore, Avustralya, Yeni Zelanda ve Hindistan arasında müzakereler 2012'de başladı. İki yıl içinde sonuçlandırılması hedeflenen anlaşma, bölge ülkelerinin farklı ticari öncelikleri nedeniyle sürekli ertelendi. Geçen yıl ASEAN Artı Üç zirvesinde Hindistan, Çin ürünlerinin Hindistan'a ucuz fiyatlarla girmesinden ve tarımının çökmesinden endişe duyarak RCEP müzakerelerinden çekildi. Hindistan en başından bu yana müzakerelere katılmış ancak hizmetler ve tarım sektörü ile ilgili çekinceleri nedeniyle 2019’da müzakerelerden çekilmişti. RCEP’nin kapasitesini ve kapsamını daha da genişletebilecek Hindistan’a henüz kapılar tamamen kapatılmış değil.
15 ÜLKE İLE TEK BELGEYLE TİCARET
Singapur merkezli danışmanlık şirketi Asian Trade Centre Direktörü Deborah Elms “RCEP için üretilen ürün, tüm 15 ülke için geçerli oluyor. Ve tek bir belgeyle bunu yapabiliyorsunuz” yorumunda bulundu.
RCEP anlaşmasının Çin'in Asya-Pasifik bölgesindeki ekonomik hakimiyetini ne ölçüde etkileyeceği merak konusu. Bununla beraber ABD ve Avrupalı şirketlerin serbest ticaret bölgesinin dışında kalması ise ilerleyen zamanlarda üzerinde durulacak önemli etmenlerden biri olarak dikkat çekiyor.
Avustralya ve Japonya gibi ABD ile birlikte pozisyon alan ve Çin’in bölgedeki asimetrik askeri varlığını güvenlik tehdidi olarak değerlendiren iki ülke bu anlaşmaya imza atabildi. Genellikle iki-taraflı ticaret anlaşmalarını tercih eden, Çin’in RCEP gibi çok taraflı bir anlaşmaya imza atması dikkat çekti. Çin’in ve bölge ülkelerinin bu hamlesi Asya “yeniden yükseliyor” yorumlarını beraberinde getirirken Pekin’in bu anlaşmayla daha da güçleneceği yorumlarına yol açtı.
