Kategoriler

GLOBAL SANAYİCİ

COVID-19’un Türkiye’de Farklı Sektörlere etkileri

Uluslararası Denetim, Danışmanlık Şirketi Deloitte tarafından yapılan araştırmada, incelenen 42 sektörün yarısından fazlasında etkileşim oranlarının azaldığı görüldü.

Uluslararası Denetim, Danışmanlık Şirketi Deloitte tarafından yapılan araştırmada, incelenen 42 sektörün yarısından fazlasında etkileşim oranlarının azaldığı görüldü. Etkileşimleri artan sektörlerin toparlanma hızları görece daha yüksek. Bu durum, bize salgının etkileri azaldıktan sonra yükselen kategorilerin eski ortalamalarına hızlıca döneceklerini; diğer tarafta ise negatif kategorilerdeki düzelmenin daha yavaş olacağı ve salgının ekonomik etkilerinin yılın geri kalanında da hissedilmeye devam edebileceğini gösteriyor.

EN YÜKSEK POZİTİF ETKİLENEN SEKTÖRLER (Yüzde 50’den fazla etkileşim artışı gösterenler)

Uzaktan eğitim ve çalışma:
Skype, Zoom ve EBA gibi video konferans ve uzaktan eğitim sistemlerini içeriyor. Tüm kategoriler arasında en yüksek performans gösteren bu sektör, yaklaşık 15 katlık büyüme ile diğerlerinden ayrışıyor. Bu kategoride en hızlı gelişimi MEB’in uzaktan eğitim sistemi olan EBA gösterdi.

Sağlık destek ürünleri:
Vitamin, bal ve aktar ürünleri gibi destekleyici sağlık ürünleri sektöründe Mart başında başlayan trend son haftalarda artarak devam etti. Hastanelere gitmekten çekinen tüketicilerin önlem olarak aldıkları bu ürünlerde yükseliş hızının azalması bekleniyor.

Ulusal market zincirleri:
Salgın döneminde evde yaşamın gereksinimi olarak uzaktan yapılan gıda alışverişleri hızlı şekilde arttı. Ulusal marketler, yaptıkları dijitalleşme yatırımları, kuvvetli lojistik ve eve dağıtım altyapıları ve e-ticaret deneyimleri ile 2 kata yakın etkileşim artışı gösterdi.

Hobi:
Evde daha fazla vakit geçirmeyi planlayan tüketiciler özellikle örgü ve el işi gibi hobi sitelerine yüksek ilgi gösterdiler.

YÜKSEK POZİTİF ETKİLENEN SEKTÖRLER (Yüzde 30-50 arası etkileşim gösterenler)

İnternet TV:
Mart ayının ikinci haftası ile beraber Netflix ve BluTV gibi yeni nesil internet televizyon platformlarında tüketicilerin yüzde 50 daha fazla ilgilendiklerini gözlemliyoruz. Mart’ın ilk haftasından itibaren artan tempo 3. ve 4. haftada da kuvvetli olarak devam etmiştir, bu trendin gelecek haftalarda da devam edeceği düşünülüyor.

Çocuk/bebek ürünleri:
Mama, bez, çocuk kıyafeti ve ürünleri sektörü Mart’ın 3. haftası sonrasında sert yükseliş gösterdi. Bu kategoride hızlı tüketim ürünleri olan bez, mama ve ıslak bez gibi kategorilerde yüksek artış görülürken, bebek arabası gibi dayanıklı ürünlerde düşüş gözlemlendi.

Kıyafet-Ayakkabı:
Salgının gündem olmaya başladığı ikinci hafta düşüş yaşayan bu kategori, agresif indirim kampanyaları ile son iki haftada yükselen bir trend gösteriyor. Sosyal etkileşimin sınırlandığı bu dönemde bu artışın geçici olduğu düşünülüyor. Her ne kadar salgın döneminde e-ticaret artsa da bu kategoride satışların ağırlıklı olarak mağaza üzerinden yapılması nedeniyle salgın sürecinde toplam değişim negatif olacaktır.

Medya - TV:
Salgın dönemindeki belirsizlik ve haber alma ihtiyacında yazılı ve görsel geleneksel medya kanallarının performans artışı sosyal medyaya göre daha yüksek oldu. TV kanallarının etkileşim artışı gazetelerden daha yüksek kaldı.

Evcil hayvan:
Evcil hayvan malzemeleri (mama, yem, kum, oyuncak vb.) satan sitelerin etkileşimleri gıda perakendesi gibi dönem içerisinde artış gösterdi. Evde evcil hayvanları ile daha fazla vakit geçirecek tüketicilerin ev arkadaşlarının gıda ve ihtiyaçları için daha fazla harcama yaptıklarını ama bu dönemde sahiplendirme ve canlı hayvan satışı etkileşimlerinin azaldığını gözlemliyoruz.

Oyun:
Evde daha fazla vakit geçiren tüketicilerin oyuna yönelmeleriyle birlikte yerli, ücretsiz ve online oyunların hızla yükseldiğini görmekteyiz. Mobil oyunlarda ise özellikle daha genç kitleye hitap eden (PUBG ve Brawl Stars gibi) oyunların pozitif ayrıştığını gözlemliyoruz. Konsol oyunu satan siteler ise negatif performans gösterdi.


POZİTİF ETKİLENEN SEKTÖRLER (yüzde 10-30 arası etkileşim artışı gösterenler)

Kişisel bakım ve kozmetik:
Bu kategorinin Mart ayı başında gösterdiği güçlü performans ikinci haftada azaldı. 3. haftadan sonra firmaların agresif kampanyaları ve e-ticareti öne çıkarmaları ile etkileşim hızla arttı ve artış devam etmekte. Hijyen ürünleri ve ev tüketim ürünlerine olan talebin ilerleyen dönemde artmaya devam edeceği ve bu nedenle bakım ve kozmetik arasındaki farkın açılacağı düşünülüyor.

İç giyim:
İç giyim kategorisi, diğer kıyafet ve ayakkabı kategorilerine kıyasla daha düşük performans gösterdi. Bu sektörde ev içi giyim ve iç çamaşır kategorisinde pozitif ayrışma gözlemleniyor.

Kitap:

Mart’ın ikinci haftasından itibaren evde geçirilen zamanın artmasıyla bu kategori artış trendine girdi. Artış hızının azalarak devam edeceği düşünülüyor.

İndirim marketleri:
Son yıllarda ulusal zincirlere karşı agresif mağazalaşma atağıyla hızlı büyüme sürecine giren indirim marketleri, salgın döneminde talebin hızlıca dijital kanala kaymasına hazırlıksız yakalandılar. Özellikle 3. ve 4. hafta itibariyle dijital etkileşimlerinde düşüşler gözlemleniyor.

Benzin:
Mart’ın ilk haftalarında petrol fiyatlarındaki küresel düşüşün de etkisiyle akaryakıt firmalarının etkileşimleri hızlı bir şekilde arttı ama 3. ve 4. haftalar itibariyle artış ivmesi azaldı.

DÜŞÜK ORANDA POZİTİF ETKİLENENLER (0 – yüzde 10’a kadar etkileşim artışı göstereneler)

Ev gereçleri/Yapı malzemeleri:
Tüketicilerin evlerinde yaptıkları tadilat ve yenilemeleri mobilyadan daha küçük çaplı harcamalara kaydırdıklarını; evde geçirilen zamanın artmasıyla da dekoratif objelere yöneldiklerini ve bu nedenle mobilyanın aksine bu kategorinin pozitif ayrıştığı düşünülüyor.

Sosyal medya:
Geleneksel medya kanallarından 3 kattan daha fazla etkileşime sahip sosyal medyanın, salgın dönemindeki performans artışı sınırlı olmuştur. Genç nüfusu ile sosyal medya penetrasyonu zaten yüksek olan Türkiye’de salgın döneminde etkileşiminde büyük bir artış olmadı. Twitter en pozitif ayrışan platform olarak öne çıktı.

Elektronik:
Tüketici elektroniği kategorisi, Mart’ın ilk haftalarında yaşadığı negatif trendi 3. ve 4. Haftalarda düzeltti. Sektördeki en büyük artış etkeni evde geçirilen zamanın artmasıyla yükselen küçük ev aletleri kategorisi oldu.

EN DÜŞÜK ORANDA NEGATİF ETKİLENEN SEKTÖRLER (Yüzde 0 – 10 arası etkileşim kaybı yaşayanlar)

Bankacılık:
Bu kategoride bankalar arasında farklılıklar olmakla beraber ticari hayatın yavaşlaması nedeniyle özellikle 3. ve 4. haftadan itibaren negatif ayrışmanın arttığını görülüyor.

Eğitim kurumları:
Farklı seviyelerde özel ve kamu eğitim kurumları etkileşimleri incelendiğinde Mart’ın ilk haftalarında okullara ve üniversitelere ara verilmesiyle etkileşimlerde düşüş görüldü ve son haftalarda bu düşüş telafi edildi.

Kargo:
Pazaryerlerinin gösterdiği negatif performans ve firmaların kendi lojistik imkanlarını da seferber etmeleri ile kargo firmalarının etkileşim artışı daha az oldu. Kargo firmalarının, e-ticaret firmaları ile entegrasyonunun da kargo firmalarının etkileşimleri üzerinde azaltıcı etkisi olduğu düşünülüyor.

NEGATİF ETKİLENEN KATEGORİLER (Yüzde 10-20 etkileşim kaybı yaşayanlar)

Pazaryerleri:
Pazaryerleri arasında etkileşim değişimlerinde büyük farklılıklar bulunuyor. Bu siteler öne çıktıkları alt kategorilerin performansından etkilendiler. Uzun dönemli harcama kalemleri (ev ve araba gibi) ve dayanıklı tüketim ürünleri gibi kalemlerde öne çıkan pazaryerleri daha negatif performans gösterirken; daha hızlı tüketim ürünlerinin (giyim, ayakkabı ve günlük ev harcamaları) öne çıktığı ve kendine ait dağıtım hizmetleri olan pazaryerleri ise salgından daha az etkilendi.

Kamu:
Sosyal ve ticari hayatın yavaşlaması, belli kamu hizmetlerinin azaltılması ile başta e-Devlet olmak üzere kamu hizmet platformlarının etkileşimleri azaldı. Sağlık ve Eğitim Bakanlıkları diğer kurumlardan pozitif ayrıştı.

Mobilya:
Artan risk algısı ile, dayanıklı tüketim ürün kategorilerinden beklendiği üzere, bu kategoride etkileşim değişimi negatif oldu. Ev içi kurulum ihtiyacının artan hijyen endişeleri olduğu bir dönemde tüketicileri etkilemiş olabileceği düşünülüyor.

Spor alışveriş:

Günlük kıyafet ve ayakkabı harcamaları son haftalarda artmasına karşın spor alışverişleri artmadı. Tüketicilerin evdeki vakitlerini daha çok spor dışı harcamalara yönlendirdikleri gözlemleniyor.

YÜKSEK NEGATİF ETKİLENEN SEKTÖRLER (Yüzde 30-50 arasında etkileşim kaybı yaşayanlar)

Emlak: Ev, işyeri, arsa kiralama ve satışı yapılan sitelerde Mart ayı başıyla başlayan negatif trend 3. hafta hızlandı ve 4. hafta da devam etti. Tüketicilerin risk algısının artmasıyla birlikte uzun dönemli bir yatırım olan emlak kategorisinde etkileşimin daha da azalması bekleniyor.

Otomobil:
Benzer nedenlerle emlak kategorisine paralel olarak otomobil satış sitelerinin de etkileşimleri aynı haftalarda emlak kategorisinden daha fazla oranda azaldı. Düşüş trendinin devam edeceği düşünülüyor.

Yurtdışı pazaryerleri:
Uluslararası pazaryerlerinin yurtdışı sitelerinden yapılan ithalat talebinin Mart’ın son haftalarında sert bir şekilde düştüğü görülüyor. İthal edilen ülke fark etmeksizin görülen bu düşüşün tüketim ürünleri ithalatı için öncü bir gösterge olduğu ve ithalatta önümüzdeki aylarda paralel bir düşüş beklenebileceği düşünülüyor.

Yemek siparişi:
Profesyonel yaşamın ve ofis yaşantısının evde çalışmayla birlikte azalışı ve tasarruf ihtiyacının bu kategoriyi negatif etkilediği izleniyor. Sadece yemek sipariş platformları değil ulusal fast-food restoran zincirlerinin de etkileşimleri bu dönemde azaldı.

Cinsel sağlık:
Sosyal etkileşimin azalmasından en fazla etkilenen sektörlerden birisi de cinsel sağlık ürünleri oldu. Kondom gibi ürünlere olan talebin azaldığı ve azalış trendinin devam edeceği düşünülüyor.

Havayolu:
Mart ayının başında hafif bir şekilde başlayan ve ilerleyen dönemlerde dalgalanan negatif trend, 4. hafta itibariyle sert bir şekilde düşüşe geçti. Mevcut seyahat kısıtlamaları ile beraber bu trendin devam etmesi bekleniyor.

Kariyer:
İş ve eleman arama platformlarındaki etkileşimler Mart ayı başı itibariyle azalmaya başladı ve son iki haftada sert bir şekilde düşüş gösterdi. Ticaret hayatının yavaşlaması nedeniyle bu negatif trendin devam etmesi bekleniyor.

EN YÜKSEK NEGATİF ETKİLENEN SEKTÖRLER (Yüzde 50’den fazla etkileşim kaybı yaşayanlar)

Sağlık: Salgının yayılmasına paralel olarak kamu randevu taleplerinde ve özel hastane etkileşimlerinde istikrarlı bir azalma oldu. Özel sektördeki negatif kayıpların kamuya göre daha az olduğu gözlemlendi. Bu negatif trendin yavaşlayarak devam etmesi bekleniyor.

Ev hizmetleri: Ev temizliği, nakliye ve tamirat gibi hizmetler veren platformların etkileşimleri, Mart’ın 2. haftasından sonra sert bir düşüş gösterdi. Tüketicilerin hastalık bulaşma riskini azaltmak ve tasarruf yapmak amacıyla ihtiyaçlarını öteledikleri düşünülüyor.

Spor medyası: Türkiye ve Avrupa Liglerinin iptal edilmesinin ardından spor medyası diğer medya kategorilerine kıyasla negatif ayrıştı. Bu kategorideki firmaların farklı bir içerik yaklaşımı geliştirmedikçe negatif trendin devam edeceği tahmin ediliyor.

Oto kiralama: Havayolları gibi ticaret ve konaklamadaki negatif etki, oto kiralama sektörünü de negatif etkiledi. Sosyal ve ticari koşullar değişmedikçe trendin devam edecek.

Mücevher ve Takı: Lüks tüketim kategorisi olan mücevher ve takı kategorisinin etkileşimi Mart ayı başından itibaren düşüş gösterdi. Negatif trendin ilerleyen dönemde devam edeceği ve bu kategoride toparlanmanın diğer kategorilere kıyasla çok daha yavaş olacağı tahmin ediliyor.

Diğer ulaşım: Otobüs, denizyolu ve demiryolu gibi havayolu dışındaki yolcu taşımacılığı faaliyetlerinin etkileşimleri dalgalı bir seyir izledi. İlk hafta negatif başlayan etkileşim trendi eğitime ara verilmesiyle ikinci hafta artış yaşadı. Devam eden haftalarda özellikle dördüncü haftada sert bir düşüş trendine girdi.

Otel-Konaklama: Salgın nedeniyle yurtiçi ve yurtdışı tatil ve konaklama faaliyetleri Mart ayı itibariyle yavaşlamaya başladı ve ilerleyen haftalarda hızlı bir şekilde azalmaya devam etti. İlerleyen dönemde bu negatif trendin devam edeceği tahmin ediliyor.

Kültür-Sinema: Tüm incelenen kategoriler arasında açık ara en negatif ayrışan kategori sinema, konser ve tiyatro gibi kültürel topluluk faaliyetlerini içeren Kültür-Sinema kategorisi oldu. Gelen koruma tedbirleri öncesinde Mart ayı başlarında başlayan sert düşüş, sonraki haftalarda devam etti ve karşılaştırılan ocak dönemindeki etkileşimin yüzde 95’ini kaybetti.

Yorumlar

Daha Fazla Haber
GEZİ
120 Kez Görüntülendi.
Avrupa Birliği’nin ‘Eşbaşkenti’: STRAZBURG
SEKTÖR
67 Kez Görüntülendi.
“Herkes 2 sene yerli ayakkabı giysin”
FUTBOL EKONOMİSİ
22 Kez Görüntülendi.
Bonservislerdeki astronomik yükseliş işimize yarayabilir
GÜNCEL HABER
37 Kez Görüntülendi.
Aktivist ruhlu Z Kuşağı boykotu sahiplendi
SÖYLEŞİ
15 Kez Görüntülendi.
Metaverse ile fabrikanızı bir gözlüğe sığdırabiliyorsunuz
SÖYLEŞİ
13 Kez Görüntülendi.
Bilimsel ihracatın temelinde pazar araştırma raporları var
SÖYLEŞİ
24 Kez Görüntülendi.
“Artık yeryüzünü ısıtmak değil soğutmak için enerji harcanacak”
SÖYLEŞİ
51 Kez Görüntülendi.
Doç. Dr. Ata Özkaya: Yüksek borçlanma ve vergiler bizi bekliyor
SÖYLEŞİ
107 Kez Görüntülendi.
Hasan Özçelik: Sürdürülebilirlik Raporlaması yapmayı ihmal etmeyin
İÇİMİZDEN BİRİ
22 Kez Görüntülendi.
“İkiz dönüşüm için kararlı adımlar atıyoruz”