Cazibe Merkezleri Programı Başlangıç Lansmanı Çankaya Köşkü’nde gerçekleştirildi. Cazibe Merkezleri tanıtım toplantısında konuşan Başbakan Binali Yıldırım, "Özellikle terörün yoğun bir şekilde milletimizin canını sıktığı, rahatsız ettiği bölgeleri bir yandan terörden temizlenmiş güvenli hale getirirken bir yandan da geciken yatırımları başlatmak ve böylece doğudan batıya göçü azaltmak birinci hedef. İkinci hedef bölgedeki kalkınmayla ilgili açığı ortadan kaldırmak. Aslında belirlediğimiz bu 23 ile yapılacak yatırım bir anlamda Türkiye'nin tamamına yapılan yatırım anlamına geliyor" dedi.
SADECE 23 İLE DEĞİL TÜRKİYE’YE YATIRIM
Yıldırım, toplantıda yaptığı konuşmada şunları söyledi: “Bu 23 ile yatırım yaparsak o zaman doğudan batıya göç azalacak, bölgesel kalkınma sayesinde doğu batı arasındaki refah farkı da tamamen giderilecek, terörün ana istismar konularından biri olan bir alan da böylece ortadan kaldırılmış olacak.
SIFIR FAİZLİ YATIRIM KREDİSİ VERİLECEK
Yatırım için sıfır faizli yatırım kredisi verilecek, faiz oranı indirilmiş işletme kredisi verilecek. Diyelim ki faiz oranı 10 ise yarısını devlet karşılayacak, KOBİ'lere uygulanan sistem gibi. Üretim tesislerini büyütmek, yenilemek, işini geliştirmek isteyenlere de ayrıca destek verilecek. Çağrı merkezi kurmak isteyenlere yatırım desteği verilecek, veri merkezi kurmak isteyenlere de yatırım desteği verilecek.
Bu 23 ilden herhangi birinde üretim yapacaksınız, bir fabrika kuracaksınız. Bu fabrikayı kurarken sağlanan yatırımlardan yararlanmak için yatırım tutarı asgari 2 milyon lira olacak, eski parayla 2 trilyon ve en az 30 kişiye iş sağlayacağınızı garanti edeceksiniz. '2 milyonluk bir yatırım yapacağım, 30 kişi çalıştıracağım' dediğiniz zaman yatırımdan, bu teşviklerden yararlanmaya hak kazanacaksınız. Bunlar asgari sınırlar, daha fazlasına bir mani hal yok. Eğer hizmet sektöründe çağrı merkezi açacaksanız en az 200 kişiye iş sağlayacağınızı taahhüt edeceksiniz ve bu 200 kişiyle hizmet sözleşmesini yaptığınızı ibraz edeceksiniz.”
OSB DOLUYSA ARAZİYİ BİZ BULACAĞIZ
OSB'lerde yatırıma uygun arsa yoksa, hazinenin arazilerinden yatırımcılara uygun arsa verileceğini kaydeden Başbakan Yıldırım, “Diyelim ki büyük ölçekli organize sanayi dolu, arsa yok, yeni organize sanayi yapacak yer de yok, hazinenin elindeki arazilerden fabrika olmaya, şehrin imar planına uygun araziler bulunup, yatırımcıya tahsis edilecek. Ayrıca büyük yatırımlar, organize sanayi bölgeleri dışında özel desteklenecek. 100 milyon ve üzerindeki yatırımlara özel desteğimiz var" diye konuştu.
Arsa tahsisi ve bina yapımının tamamlanmasının ardından, yatırımcının makine alması gerektiğini vurgulayan Başbakan Yıldırım, bunun da sermayesini karşıladıklarını kaydetti.
YERLİ ÜRETİMİ TEŞVİK EDİYORUZ
Makine ve teçhizatın yerli kaynaklardan temin edilmesi halinde kredi şartlarının değiştiğine işaret eden Yıldırım, şunları söyledi: "İthal ederseniz 2 yıl ödemesiz 6 yıllık kredi. Dışarıdan makine, ekipman aldınız, yatırım için kredi 2 yıl ödemesiz toplam 6 yıl olacak, sıfır faizli olacak. Eğer yerli makine, teçhizat alırsanız burada ödemesiz dönemi 3 yıla, toplam süreyi de 10 yıla çıkarıyoruz, yerli üretimi teşvik ediyoruz."
Bu projeyle yerli sanayiye pozitif bir ayrımcılık yapılacağını aktaran Başbakan Yıldırım, bu tür desteklerin mevcut işini büyütmek isteyenlere de verileceğini, yatırımın yüzde 30'unun öz kaynaktan karşılanma şartının burada da devam ettiğini ve faizin sıfır olduğunu vurguladı.
DÜŞÜK FAİZLİ İŞLETME KREDİSİ
"İşletme kredisi" hakkında da bilgi veren Yıldırım, konuşmasına şöyle devam etti: "İşletmenin önce harekete geçmesi için can suyu lazım, para lazım. Onu da unutmadık burada da düşük faizli işletme kredisi vereceğiz. Kredi 4 yıl vadeli olacak. İlk yılı ödemesiz, bir yıl para yok. İkinci, üçüncü, dördüncü yıl geri ödemeli olacak ve düşük faizli olacak. Düşük faizden kastımız cari faizin yarısı. Tam bir destek. Burada da üretim faaliyetlerinin yerli makine, teçhizatla yapılması durumunda bu işletme kredisinin de vadesini uzun tutuyoruz. Fabrikayı kurarken yerli üretimden yararlanınca, kredi süresi uzun. Yetmedi, işletme döneminde de bu fabrikalara iki yıl ödemesiz 5 yıl işletme kredisi veriyoruz. Burada da bir pozitif ayrımcılık yapıyoruz."
BİR NEVİ BÜTÜN TÜRKİYE’Yİ DESTEKLİYORUZ
Yıldırım, “Böylece Batı'da, Orta Anadolu'da üretilen makine, teçhizatlar onlar da teşvik edilmiş oluyor. Aslında bu 23 ili kapsayan teşvik programı, bütün Türkiye'nin imalat sektörünü destekleme anlamına geliyor. Oradaki imalatları destekleyerek, Doğu'da yatırım yapılmasının önünü açıyoruz. Bir de yatırımını Doğu'da büyütmek isteyenler, diyelim ki Batı'da yatırımı var, benzerini Doğu'da da yapmak istiyor. Bir kısmını Doğu'ya, Güneydoğu'ya kaydırmak istiyor, onlara da özel destekler vereceğiz. Taşıma destekleri ve lojistik destekleri” dedi.
ELEKTRİĞİN YÜZDE 30'UNU DEVLET KARŞILAYACAK
Başbakan Yıldırım, Çağrı ve veri merkezleri desteklerini hakkında şunları söyledi: "Çağrı ve veri merkezlerinde, öncelikle müsait kamu binalarını tahsis edeceğiz. Ayrıca iletişim altyapısı devlet tarafından yapılacak, kuruluş aşamasında personelin eğitilmesi için kişi başına 2 bin 500 lira destek vereceğiz. Veri merkezlerinde de kullanılan elektriğin yüzde 30'unu devlet karşılayacak. Bu miktarın 50-50 olması gerekir. Zaten Bakanlar Kurulu bu desteklerin miktarını değiştirmeye yetkili, ilave bir mevzuata gerek yok. Dolayısıyla buradaki desteklerin oranlarıyla da değiştirme şansımız var."
İŞLEMLER HIZLI OLACAK
Vatandaşların illerdeki Kalkınma Ajansına bağlı Yatırım Destek Ofislerine veya Kalkınma Bankası'na müracaat edeceklerini, paranın verileceği yerin Kalkınma Bankası olduğunu aktaran Yıldırım, "Kalkınma Bankası'na, bu işe gerekli olan kaynak, finansman ayrılmıştır. Dolayısıyla projeler buraya verilecek, burada hemen incelenip, projenin hangi desteklerden, hangi oranlarda yararlanacağına karar verilecek, hiç zaman kaybolmadan vatandaş işine, gücüne bakacak" değerlendirmesini yaptı.
LÜTFİ ELVAN: 2.5 MİLYARLIK BAŞVURU YAPILDI
27 Şubatta 1. Başvuru Dönemi sona eren Cazibe Merkezleri Programı’nı iş insanlarına anlatmak için Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) tarafından düzenlenen toplantıya katılan Kalkınma Bakanı Lütfi Elvan, Doğu ve Güneydoğu’da istihdamı artırmak için önemli çalışmalara imza attıklarını ifade etti. Lütfi Elvan, ulaşım, sağlık ve eğitim altyapısı itibariyle güçlü bir Doğu ve Güneydoğu hedeflediklerini söyledi. Elvan, Cazibe Merkezleri Programına yatırım için şimdilik 2.5 milyar lira civarında başvuru olduğunu belirtti.
KAMU VE ÖZEL SEKTÖR EL ELE YÜRÜYOR
Cazibe Merkezleri Programı’nın kamu ve özel sektörün el ele yürüdüğü bir proje olduğunu ve diğer projelerin ötesine geçtiklerini söyleyen Kalkınma Bakanı Elvan, bu projeyle başından sonuna kadar yatırımcıyla bir arada olacaklarını belirterek, “Ajandamızda, zihnimizde geri kalmışlık yok. Bu bölge artık bu tabire layık bir bölge değil. Cazibe Merkezi Programı ile proje fikrinden, fizibilite çalışmasına, personel alımından, üretim aşamasına kamu olarak sizin yanınızda olacağız. Herhangi bir sorunla karşılaştığınızda bu sorunu çözecek olan biziz. Herhangi bir danışmanlık müessesesine ihtiyacınız yok, onu da biz veriyoruz. Bina yapımında yatırımcılara alternatifler sunarak, 10 milyon liraya kadar bina yapım desteği vereceğiz. Cazibe merkezleri için Kalkınma Bankası'nın sermayesini 160 milyon liradan 500 milyon liraya çıkardık ilk aşama olarak. İkincisi aşamada da bütçemizden şu anda 1.1 milyar liralık bir ödenek ayırdık. Ancak ihtiyaç duyulması halinde ilave ödenek sağlamamız mümkün olacak” dedi.
Elvan, farklı illerde yatırımı olan firmalara öncelik vereceklerini, yüzde 30 özkaynak şartı getirdiklerini, yatırımcının da elini taşın altına koymasını istediklerini vurguladı.
YATIRIMLARI BİZ YÖNLENDİRECEĞİZ
Cazibe Merkezleri Programı’nda yatırımcının, kamudan ne kadar destek alacağını başından bileceğini belirten Elvan, yüzde 40 kaynağı olup, teşvik alan bir yatırımcının kredi alamaması gibi bir durumun olmayacağını ve kredi alacaklarının garantisini verdiklerini söyledi. Kalkınma Bankası Genel Müdürlüğü’ne ya da Kalkınma Ajansları’na bağlı Yatırım Destek Ofisleri’ne gerçekleşen başvuruların, hangi yatırımların yapılacağına Kalkınma Bakanlığı’nın karar vereceğini söyleyen Bakan Elvan, “Bölgede yapılan yatırımın, kurulan tesisin rekabet gücü olabilmesi için, geçmişte kurulan fabrikaların sürdürülebilirliği sağlanamadı. Bu sorunu çözmek için biz her bir ilde, bölgede sanayi kümeleri oluşturacağız. Küme grubu olmadan sürdürülebilirlik çok zor. Hammadde, ara mal ya da mal temin eden entegre bir sanayi yapısı oluşturmayı amaçlıyoruz. Uzmanlaşma, yoğunlaşma istiyoruz, illerimizin ihtisaslaşmasını sağlıyoruz” dedi.
TOPYEKÜN KALKINMA HEDEFLİYORUZ
Cazibe Merkezleri Programı’nın sadece imalata yönelik bir program olmadığını ve topyekûn bir kalkınma gerçekleştirmeyi hedeflediklerini söyleyen Elvan, program çerçevesinde sanayi-üniversite işbirliğini de geliştirmeyi planladıklarına da değindi. Elvan, üniversitelerin bulunduğu illerin uzmanlaştığı alanda üniversitelerin de uzmanlaşması için yardımlar yapacaklarını ifade etti.
MİNİMUM 2 MİLYONLUK YATIRIM
Yatırım aşaması için ilave teminat istemeyeceklerine işaret eden Elvan, sözlerini şöyle tamamladı: "2 milyon liralık bir yatırım yapmanız gerekiyor. İmalat sanayisinde minimum 2 milyon liralık bir yatırım. Bu yatırım tutarının da yüzde 30 öz kaynak olmasını istiyoruz. Yani yatırımın yüzde 70'ini kredi ile gerçekleştireceksiniz, faizsiz krediyle. Kalan yüzde 30'unu öz kaynakla gerçekleştireceksiniz. Bu da bizim şartlarımızdan bir tanesi. Bir başka şartımız, biz bu destekleri üç temel alana veriyoruz. İmalat sanayisine, çağrı merkezlerine ve veri merkezlerine yönelik bir destek vereceğiz. Bunun dışındaki alanlarda herhangi bir desteğimiz söz konusu değildir."
OLPAK: 23 İL CAZİBE MERKEZİ HALİNE GELECEK
Doğu ve Güneydoğu’da yatırım yapmak isteyenlerin karşılaştığı zorluklara değinen MÜSİAD Başkanı Nail Olpak ise şunları söyledi: “Şimdi hükümetimiz Cazibe Merkezleri Programı ile OSB’den ya da OSB dışından arsa tahsis ediyor. Üzerine, belirli bir büyüklükteki binayı da inşa ediyor ve rayiç bedelinin yüzde 10'uyla kiralama ya da ileride satın alma avantajı sunuyor. Yerli makina teçhizatı için 3 yılı ödemesiz, 10 yıl vadeli, sıfır faizli kredi veriyor. Dolayısıyla, bu proje yalnızca yatırım yapan firmalara değil, yerli makine ve teçhizat üretimi yapan firmalara da canlılık getirecek. İstihdam teşvikleri, enerji vb. teşvikleri de devam edecek. Büyük projeler, ayrıca proje bazında değerlendirilecek. Mevcut tesislerde Tevsi Yatırımları da aynı teşviklerden faydalanabilecek. Belirli ürünler için, Kamu Alım Garantisi de olacak. Bunlar ve ücretsiz danışmanlık hizmetiyle birlikte, programın 23 ilimizi birer cazibe merkezi haline getireceğine inanıyoruz.”
