- Unilever’in Avrupa CEO’su Raşid Muhammed Raşid, ülkesi Mısır’a Sanayi ve Dış Ticaret Bakanı olarak döndü. Hemen beni aradı. Bizi orada yatırıma çağırıyor. Hemen bir proje geliştirdik. Mısır’a Türk Sanayi Bölgesi kuracağız.
- Raşid Muhammet Raşid’i nereden tanıyorsunuz?
- Başbakan Recep Tayyip Erdoğan başkanlığında gerçekleşen Yatırım Danışma Konseyi toplantılarında yan yana düşmüştük. Orada tanıştık. Mısır’a bakan olarak döner dönmez beni aradı ve yatırıma çağırdı. Mısır Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek onu ekonomiyi kurtarsın diye göreve çağırmış.
Aradan bir süre geçti, dönemin dış ticaretten sorumlu Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen başkanlığındaki işadamlarıyla birlikte Mısır’a gittik. Oğuz Satıcı’nın ortağı Tunç Özkan o seyahat sırasında Polaris International adlı sanayi bölgesinin imzasını attı.
Özkan ve Satıcı’nın hedefi, imzasını attıkları bölgeye Türk yatırımcılarını çekmek, Mısır’daki fırsatları değerlendirmelerinin kapısını açmaktı.
Raşid Muhammet Raşid de o günlerde kendine bir hedef koydu:
- Türkiye’den yatırımcıları bekliyoruz. Türk işadamlarına her türlü yardıma hazırım. Burada ucuz işçilik, ucuz enerji var. Kısa sürede Türkiye’den Mısır’a yönelecek yatırımların 2 milyar dolara ulaşmasını bekliyorum.
O günlerden itibaren Polaris International Sanayi Bölgesi, Türkiye’den ve dünyanın değişik bölgelerinden yatırımcı bekledi. Bu sanayi bölgesi, daha çok diğer ülkelerden yatırımcı çekti.
Çoğu tekstil ve konfeksiyoncular olmak üzere Türk işadamları da Mısır’ın yolunu tuttu. Yatırımlar art arda başladı. LC Waikiki’den Temsa’ya, Aksa’dan GAP Tekstil’e kadar birçok Türk yatırımcı Mısır’a birer ikişer fabrika kurdu. Yapılan ve yürüyen yatırımların tutarı Mısır Sanayi Bakanı’nın beklediği gibi 2 milyar doları buldu.
Daha geçenlerde, Türk Sanayici ve İşadamları Derneği’nin (TÜSİAD) genel kurulunda karşılaştığım Colin’s markasını yaratan Eroğlu Holding’in Yönetim Kurulu Başkanı Nurettin Eroğlu kendinden emin bir şekilde planlarını anlattı:
- Mısır’a yeni yatırımlar yapıyoruz. Yatırımlarımızın toplamı 300 milyon doları bulacak. Personel sayımız 12 bin kişiye yükselecek.
Ankara Sanayi Odası (ASO) Başkanı Nurettin Özdebir ve Yardımcısı Önder Bülbüloğlu’yla birlikte bir organize sanayi bölgesi görüşmelerini izlemeye gittiğim Leningrad’dan dönünce Tunç Özkan aramıştı:
- Biz Mısır’da bir sanayi bölgesi daha kuruyoruz. Bu kez Türk işadamları yeni bölgeye yatırıma gelecek.
Evet... Türkiye’den Mısır’a 2 milyar dolarlık yatırım gitti, epey istihdam kapısı açıldı...
Raşid Muhammet Raşid’in açtığı kapıdan başka yatırımlar da Mısır’a yöneldi...
Ancak, anlaşılan giden yatırımlar ülkede refahı yeteri kadar yükseltemedi ya da yukarı doğru kıpırdayan refah yeteri kadar adil dağılamadı...
Sonuçta Mısır’da halk patladı... Ülkedeki birçok Türk acilen dönmeye çalşırken, Tunç Özkan durumu yerinde görmek için atlayıp Mısır’a gitti... Ona göre, üretimde, fabrika inşaatlarında sorun yoktu...
Şimdi önemli olan Mısır’ın bir an önce halkın özlediği yönetim biçimine kavuşması, oralara giden 2 milyar dolarlık Türk yatırımının da zarar görmemesi...
Kırgızistan Başbakanı, istikrar için sürekli Allah’a yalvarıyor
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) bünyesindeki Türk-Kırgız İş Konseyi Başkanı Atilla Yerlikaya ön ayak oldu,Türkiye’de kurulu Coca-Cola İçecek’e bağlı Coca-Cola Bişkek’in Genel Müdürü Ezel Ağaoğlu randevuyu ayarladı, bir günlüğüne Kırgızistan’a gidip Başbakan Almazbek Atambayev’le görüştüm.
Kırgızistan, son dönemlerde Tunus ve Mısır’ın yaşadığı kanlı olayların bir benzerini geçen yıl nisan-haziran döneminde geçirmiş, aralık ayında Almazbek Atambayev’in başkanlığındaki hükümet kurulmuştu. Atambayev, bir adım daha öteye gidip, ülkede parlamenter sisteme geçmişti. Böylece bölgedeki “tek adam” havasını kırmayı deneyecekti.
İlk sorum, başta Türk işadamları olmak üzere, yabancı yatırımcılara dönük mesajlarını almaya yönelikti, yanıtındaki yakarış dikkatimi çekti:
- Öncelikle Allah’tan ülkemize istikrar istiyoruz. Yabancı yatırımcılar için güven ortamı çok önemli. Biz onlara güvence vermek istiyoruz. Gelsinler, rahatça yatırımlarını yapsınlar.
- Ülkenizin Uluslararası Para Fonu (IMF) gibi kuruluşlardan kredi alması söz konusu mu?
- İlk parasal desteği Rusya’dan aldık. Anavatanımız Türkiye’nin de bize yardım etmesini isteriz. Eğer bu yılın ilk 6 ayını atlatabilirsek, sonrasında daha rahat edebiliriz.
Kırgızistan’ın önde gelen yabancı yatırımcıları arasında Coca-Cola İçecek ile Demir Kırgız Bank yer alıyor... Ülkede irili ufaklı 300 kadar Türk işletmesi faaliyet gösteriyor...
Ülkenin Başbakanı Atambayev, sürekli dua ediyor:
- Allah’tan ülkemize istikrar istiyoruz...
