GİRAY DUDA
Dünyada bir türlü toparlanamayan piyasalar, seçimlerle geçen bir yıla ek olarak son dönemde Rusya ile yaşanan kriz, Türkiye’nin öncü ihracat sektörü tekstili de olumsuz etkiledi. 2016 yılına girerken, tekstil sektörünün bugününü ve yeni yıla ilişkin beklentilerini Tekstil sektörünün İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği Başkanı (İTHİB) İsmail Gülle ile Gülle Tekstil’in Avcılar’daki fabrikasında konuştuk.
- Sayın Gülle, içinde bulunduğumuz bu fabrikada hakkında bilgi verir misiniz, ne üretimi yapıyorsunuz?
- Gülle Entegre Tekstil İşletmeleri’nde örme, kumaş boya ve apre, iplik boya ve apre, iplik ve baskı tesislerimiz var. Pamuk, Viskon, Polyester iplikler kullanarak temel kumaş çeşitleri üretiyoruz. Üretimimiz, doğrudan ihracata dönük. Avrupa’nın tüm ülkelerine, Rusya ve Ukrayna’ya ihracat yapıyoruz. Ayrıca Fas, Tunus, Mısır ve İsrail de ticaret yaptığımız ülkeler arasında.
ÇORLU FABRİKAMIZ ŞU ANDA ÇALIŞIYOR
- Çorlu’daki fabrikanın üretim için beklediğini, bu arada Bodrum’da yazlık projesi yürüttüğünüzü açıklamıştınız. Sanayideki bu durum çok yankı bulmuştu. Şimdiki durumunuz nedir?
- Güncel koşullara göre değişiyor. Fabrikaları bazen kapatıyoruz, bazen açıyoruz. Şu anda çalışıyor fabrikalarımız.
- Bodrum inşaat projeniz ne durumda?
- Bodrum Gümbet’te yazlık konut üretimi yapan bir proje yürütüyoruz. Tamamlanma aşamasında.
İKİSİ BİRLİKTE GİDECEK
- Şu anda iki tarafta da iş yapıyorsunuz. Bunlardan herhangi birine doğru yönelme olacak mı yoksa ikisi birlikte mi gidecek?
- İkisi farklı iş. Biz bu işte 47 senedir varız. Bir markayız. 47 senelik çabayı, emeği yok etmemiz, azaltmamız mümkün değil tabii. Diğeri alternatif çalışma alanı. Zaman zaman uygun projelerle devam ederiz.
İHRACATIMIZ YÜZDE 10 AZALDI
- Tekstil sektörü 2015 yılını nasıl geçirdi?
- Türkiye’nin genel ihracatına paralel bir seyir gösterdik. Yüzde 10 dolayında bir düşüşümüz var. Parite etkisini de ortaya koyarsak başa baş durumda olduğumuzu söyleyebiliriz. Çok kötü geçtiğini söyleyemeyiz.
- Genel ihracattaki düşme oranı daha düşük ve birçok sektördeki ihracat azalması bunları hayli geçiyor. Bunları dikkate alırsak tekstil ihracatının durumunun çok kötü olduğunu söyleyemeyiz. 2016 yılı için beklentileriniz nelerdir?
- 2015 yılında bizim ihracat hedefimiz 9 milyar dolardı. Bu sene 8.2 milyar dolarda kaldık. Yeni hedefimiz tabii ki ilk olarak 9 milyar dolar olacak. 2016’da neler yaşanacak, nelerle karşılaşacağız bilemiyoruz. Kimi olaylar var ki onları kestirmek mümkün değil. Rusya’da, güneyimizde, güneydoğumuzda neler olacak? Dünyada herkesin odaklandığı, ABD Merkez Bankası’nın faiz açıklamaları ve uygulamaları var. Global çapta büyük bir hareketlilik var. Hedefi böyle koyuyoruz ama ne kadarını tuttururuz bilemeyiz. Her yer karışık.
- Yurt içinde bir ölçüde belirsizlik ortadan kalktı. İki büyük seçimi tamamladık. 2016 yılına da yeni bir Hükümetle girdik. Şu anda içeriye dönük olarak olumsuz beklenti ve kaygılar biraz azaldı değil mi?
- Doğru söylüyorsunuz. Bazı işler bizim yaptığımız işler değil. Genel konjonktürün getirmiş olduğu sıkıntılar. Oradaki çözümlerin bize artı katkısı olur. Çözülmezse de biz çözüm üretmeye çalışırız.
YELLEN DÜNYAYA ÇİLE ÇEKTİRDİ
- Yani jeopolitik ortamdan kaynaklanan bazı sorun ve problemlerle karşılaşabiliriz. Bunların ne ve nasıl olacağı da tam olarak belirgin değil. Birkaç yıldır konuştuğumuz ABD Merkez Bankası’nın faiz artırımı konusunda ilk adım atıldı. Bundan sonrası için tahminlerin tutma olasılığı da arttı değil mi?
- Evet, beklentimiz o yönde. 2015 yılı Ocak ayından beri faiz artırımı bekleniyordu. Mayıs ve Haziran aylarında kararın açıklanacağı tahminlerinde bulunuldu. Ancak açıklama 12’nci ayda geldi. Yani bir anlamda aylarca dünyaya çile çektirdiler.
TALEPLERİMİZİ BAKANLARA İLETTİK
- Siz geçenlerde sektör temsilcileri olarak Ankara’ya giderek ekonomiyle ilgili bakanları ziyaret ettiniz. Neler konuştunuz, ne gibi taleplerde bulundunuz, izlenimleriniz nasıl?
- Hükümetin 3, 6 ve 9 aylık icraat programı var. Biz de Bakanlarımızı ziyaret ederek 500 milyar dolarlık ihracat hedefi için yapılması gereken eylemleri anlatan talepler kitapçığını teslim ettik. O çerçevede yapılması gerekenlere, yapacaklarımıza dikkat çektik. Elbette ‘Hayırlı olsun’ dileklerinde bulunduk.
- Bu sözünü ettiğiniz talep kitapçığı nedir?
- Otomotiv, gıda, tekstil gibi sanayinin tüm sektörlerinin ortak sorunları hazırlanıp ortaya kondu. Çözümü için de bir takvim ve yol haritası bekleniyor. Yatırım hayatı, ücretler, çalışma hayatı gibi bir çok konuyu kapsayan bir çalışma yaptık. Endüstrinin ortak sorunları. Çözülmediği için daha önce de gündeme getirdiğimiz konular.
BAKANLARIMIZ İSTEKLİ VE HEYECANLI
- Bakanlar da aşağı yukarı aynı olduğu için güncel konuları ve sizin taleplerinizi iyi biliyorlardı değil mi?
- Önceki hükümetteki kimi bakanlar değişti biliyorsunuz. Yeni Maliye Bakanımıza beklentilerimizi anlattık. Değişmeyenler zaten gündem konularımızı gayet iyi biliyordu. Yeni bakanlarımızı daha heyecanlı ve olumlu bir yaklaşım içinde gördük.
DEVLETİN KARARLARININ ARKASINDAYIZ
- Rusya ile yaşanan son kriz, tekstilde ne gibi sorunlara yol açtı. Ticari ilişkiler hangi boyutta?
- Bu olay iki ülkenin siyasi krizi. Ekonomide doğrudan etkilenen sektörler var. Biz de bunlardan birisiyiz. Ama, neticede Türkiye Cumhuriyeti’nin haklı olduğu bir konuda bizim ülke menfaatlerinin önüne çıkacak bir talebimiz olamaz. Bu çerçevede Hükümetin, Devletin kararlarının arkasındayız. Bunun için ekonomik kayıplar olabilir. Devlet de bu kayıpları telafi etme yönünde çalışmalar yürütüyor. Bu krizin çözümünü bekliyoruz. Zaten Rusya ekonomik darboğazda. Oraya olan ihracatımız yüzde 50 dolayında düşmüştü. Kalan kısmı bir yüzde 50 daha düşebilir.
RUSYA İHRACATI 350 MİLYONA İNER
- Rusya’ya tekstil ihracatı ne kadardı?
- Tekstil ihracatımız Rusya’ya 1 milyar dolardı. 2015’te 650 milyon dolara düştü. 2016 yılında tahmin ediyorum onun yarısına iner. Belki çok büyük rakamlar değil gibi gözüküyor ama önemli miktarlardır bunlar. Aynı ihracat rakamını hemen başka yerden sağlayamıyorsunuz. Başka bir pazarı hızla bulmak kolay değil. Ama dediğimiz gibi devlet varsa sen de varsın. Rakam önemli ama bunu telafi etmeye çalışacağız.
- Tekstil, deri gibi çok büyük ölçüde Rusya pazarına bağlanmış olmadığı için herhalde oynayabileceği başka kozları vardır…
- Deride doğrudan Rusya ile çok yoğun bir bağlantı var. Bizde aynı yoğunluk yoktur. Bizim ihracatımızın yaklaşık yüzde 10’u Rusya’ya gidiyor.
…….
SANAYİCİLERİN EKSİKLİĞİ GİDERİLMELİ
- Siz aynı zamanda Tekirdağ Sanayiciler Derneği’nin (TEKSANDER) Yönetim Kurulu üyesisiniz. Geçtiğimiz günlerde idare mahkemesi Tekirdağ Sanayi Odası kurulmasıyla ilgili süren davada kararını açıkladı. Mahkeme, TOBB’un itirazlarını kabul etmemiş. Sanayi Odası’nın kurulmasının yolu açılmış gibi gözüküyor. Siz nasıl değerlendiriyorsunuz bu gelişmeyi?
- Bazı yerlerde yapısal dönüşümler var. Çorlu, 10-20 yıl öncesinde bu kadar yoğun bir endüstrisi olan ilçe değildi. Bugün İstanbul’da arsalar pahalı olduğu için imalat oraya kaydı. Binlerce fabrikanın olduğu bir bölgeden söz ediyoruz. Sonuçta bir ihtiyaç hasıl olduğu için bu girişimde bulunuldu. Yasaların izin verdiği ölçüde bunları kullanmak ve talepte bulunmak da en doğal hak. İnşallah sanayicilerin eksikliğini hissettiği bu yapı kurulur ve çalışma imkanı bulur.
-TOBB ile herhangi bir temasınız oldu mu. Neden Tekirdağ Sanayi Odası kurulmasına olur vermiyorlar?
- Biliyorsunuz Bursa’da sadece Ticaret ve Sanayi Odası var. Mümkün olsa oraya da verirler. Bununla ilgili herhalde çok talep var. Niye karşı çıktıklarının detayını bilmiyorum. Ümit ederim ki haklı gerekçeleri vardır. Çünkü sanayicilerin temsil edilmesi açısından ticaret erbaplarıyla sayısal eşitliği tutturmaları mümkün değil. Bir yerde 300-500 sanayici varsa orada 3.000-5.000 tüccar vardır. Yarışma imkanı olması mümkün değil. O açıdan bu yapısal değişimleri çağın gereksinimlerine göre gözetmek gerekir.
İHTİYAÇLARI TEDAVİ ETMEK LAZIM
- Bir de Hükümete baktığınızda, eskiden var olan Sanayi ve Ticaret bakanlığının da ayrılarak iki ayrı bakanlık haline geldiğini görüyorsunuz.
- Galiba burada TOBB’un onayının yanı sıra Ticaret Bakanlığı’nın da kabul etmesi gerekiyor. Biraz çetrefilli bir süreci var. Yani bu ve bunun gibi ihtiyaca dönük talepler sağlıklı bir şekilde çözülmeli. İhtiyaçları bastırmak yerine tedavi etmek lazım. Bu konuda kimsenin size ‘bu talepte haksızsınız’ demesi mümkün değil. Şartların yerine getirilmesi halinde kurulması gerekli.
………..
‘Tekstilde İş Var’ projesiyle gençleri çekmek istiyoruz
- İTHİB olarak yenibiris’le yaptığınız işbirliğini konuşalım biraz da. Anlaşıldığı kadarıyla iş arayanlara dönük olarak yapılan bir işbirliği. Ayrıntılarını bize anlatır mısınız?
- ‘Tekstil’de İş Var’ derken iki anlam vermek istedik. Birinci amacımız sektörün imajını yükseltmek. İkincisi de gençleri bu sektöre kazandırmak. Tekstilin çalışmakta olduğunu ve istihdam açığı yaşadığını da vurguladık. Amacımız, gençlerin bu sektörü tercih ederek iş bulmalarına yardımcı olmak. Onu sağlamak için düzenlediğimiz bir proje bu. İlk gün yaklaşık 1.000 kişilik başvuru oldu. İkinci günkü başvuru 1.565’e çıktı. Bizim bünyemizde 3.000’e yakın üyemiz var. Bu üç bin üyeye gençleri kazandırmak istiyoruz. Hem onlar iş bulsunlar, moralleri bozulmasın, hem sektör aradığı elemanı daha kolay bulsun. İşyerlerimiz gençlerin dinamizminden yararlansın, onları eğitsin. Onları hazırlasın. Üniversitelere de ‘bakın tekstil bölümünü bitirenler iş buluyor’ mesajını vermek istedik.
TEKSTİL HAVUZU OLUŞUYOR
- Yeni Bir İş’in kayıtlarında, İTHİB üyelerine yapılan başvurular ayrı bir yerde mi gözüküyor?
- Evet, ayrı bir bölümde toplanıyor. Şifreyle girip oraya başvuru yapıyorlar. Bizim şirketlerimizle onları burada buluşturuyoruz.
- Yani İTHİB üyeleri orada oluşan havuzu inceleyerek kendisine gerekli olan elemanları sağlıyor. Eğer uygun bir kişiyi görürse onunla temasa geçiyor. Sistem böyle işliyor değil mi?
- Aynen, öyle.
- Şirketlerin eleman arama kısmı da var mı burada. Yani bir şirket ben şöyle bir eleman arıyorum diye duyuru yapabiliyor mu?
- Bizim projemizde eleman başvurusu var. Ama yenibiris.com, 1 milyon kişinin iş aradığı dev bir site. Buradan istedikleri özelliklere sahip kişileri bulabilirler. Bizim projemize katılan kişiler ve şirketler herhangi bir ödeme yapmıyor.
KALİTELİ ELEMAN ARIYORUZ
- Başvurular iyi gözüküyor.
- Bizim de elemana ihtiyacımız var. Biz de kaliteli, bilgili elemanlar arıyoruz. Laf olsun diye yaptığımız bir proje değil. Herkes yetişmiş, donanımlı eleman arayışında. Böylece işin kalitesi ve çıtası da yükselecek.
