Uzakdoğu’nun parlayan ülkelerinden Malezya, dünyanın en fazla ihracat yapan ülkelerinden birisi. İhracatı hemen her yıl ithalatın üstüne çıkıyor ve cari fazla veriyor. İşsizlik ve enflasyon oranları da düşük. Malezya dış ticaret geliştirme kuruluşu MATRADE birkaç yıl önce İstanbul’da kuruldu ve iki ülke ticari ilişkilerinin büyümesine katkıda bulunmaya çalışıyor. MATRADE Temsilcisi Idzham Abdulhamid ile Malezya – Türkiye ticari ilişkilerinin bugününü ve potansiyelini konuştuk.
- Sayın Idzham Abdulhamid, Malezya ekonomisi, dünya krizini nasıl geçirdi. Şu anda ne durumda?
- Geçen yıl yüzde 6 gibi iyi bir büyüme rakamını yakaladık. Bu yıl, bahsettiğiniz gibi, dünya çapında yaşanan bir dolar krizi ile karşı karşıyayız. Bir dolar şu anda 4.4 Ringgit ediyor. Geçen yıl 3.2 Ringgit dolayındaydı. Yıl içinde önemli ölçüde değer kaybetti. Bu da tabii bizim ekonomimizi daha zor hale getiriyor.
GÜMRÜK VERGİLERİ BÜYÜK ORANDA KALKTI
- İki ülke ticari ilişkilerinde yeni bir dönem açan Malezya ile Türkiye arasındaki Serbest Ticaret Anlaşması 2014 yılında imzalandı bu yıl yürürlüğe girdi. Neleri kapsıyor?
- Serbest Ticaret Anlaşmasının Ağustos 2015 itibariyle yürürlüğe girmesiyle birlikte Malezya ve Türkiye, ticareti yapılan ürünlerin yüzde 70 inde gümrük vergilerini kaldırdı, 8 yıl içinde bu oran yüzde 86'ya çıkacak. Türk ithalatçıları, Malezya’dan aldıkları tekstil, elektrik elektronik, demir-çelik, makine, ahşap, deri, palmiye yağı ve plastik ürünlerde gümrüksüz tarifeden faydalanacak.
İSTANBUL’A İKİ YIL ÖNCE GELDİK
- MATRADE ofisleri ne tür çalışmalarda bulunuyorlar. İstanbul ofisinin çalışma alanı nedir?
- Malezya Dış Ticaret Geliştirme Kuruluşu (MATRADE) 1 Mart 1993 yılında, Malezya Uluslararası Sanayi ve Ticaret Bakanlığı (MITI) bünyesinde kuruldu. MATRADE Türkiye Ofisi 2013 yılında İstanbul’da faaliyetlerine başladı.
MATRADE İstanbul ofisimiz, Türkiye’nin yanı sıra bölgedeki Makedonya, Romanya, Bulgaristan, Gürcistan, Ermenistan ve Azerbaycan ile Malezya arasındaki ticari ilişkileri de düzenliyor.
Çalışma alanlarımızın başında, Malezya dış ticaretini yönlendirmek ve geliştirmek üzere işlenmiş ve yarı-işlenmiş ürünlerin ihracatının arttırılması geliyor. Malezya ihracatını arttırmak üzere pazarlama stratejileri uyguluyor ve ticaret tanıtım faaliyetlerinde bulunuyoruz. Ticaretin geliştirilmesi için gerekli pazar araştırmalarını yaparak kapsamlı veri tabanı oluşturuyoruz. Malezyalı ihracatçıların uluslararası pazarlama becerilerini geliştirmek üzere eğitim programları düzenliyoruz. Malezya’nın uluslararası yatırımlarını arttırmak ve korumak için de çaba harcıyoruz.
DIŞ TİCARET MALEZYA’NIN LEHİNE
- 2014 yılına ilişkin rakamlar, iki ülke arasındaki toplam ticaret hacminin 1.4 milyar dolar olduğunu gösteriyor. Türkiye’nin ihracatı 315 milyon dolar ve Malezya’nın ihracatı da 1.1 milyar dolar. Düşük gibi görünen ticaret hacminin önümüzdeki dönemde hangi düzeylere getirilmesi planlanıyor?
- Türkiye ile Malezya arasındaki ticaretin arttırılması için 2014 yılında imzalanan ve bu yıl Ağustos ayında yürürlüğe giren Serbest Ticaret Anlaşması sayesinde iki ülke arasındaki ticaret günden güne artıyor. Karşılıklı ticaretin 2020 yılında 5 milyar ABD Doları’na ulaşması hedefleniyor.
Bu ikili anlaşmalar turizm, gıda, teknoloji, kimya, otomotiv beyaz eşya gibi çok çeşitli sektörleri kapsıyor. İki ülke arasındaki ticareti arttırması için kurulan ofisimiz, bu nedenle Malezyalı ve Türk işadamlarını İstanbul’da bir araya getiriyor.
Malezya 228 milyar dolarlık ihracatın yüzde 65’ini Çin, Singapur, Japonya, ABD, Tayland, Hong Kong, Hindistan ve Avustralya‘ya yapıyor. Başlıca sektörler arasında; petrol ve gaz, palmiye yağı, kauçuk kimyasallar, elektrik-elektronik ve İslami finans geliyor. Malezya, bu sektörlerin çoğunda küresel oyunculara sahip. Bir kısmında ise (özellikle elektrik-elektronik) çok uluslu şirketler Malezya ‘da üretim yapıyor.
İstanbul’da 2014 yılında düzenlediğimiz sektör buluşmaları ile Malezya ile Türk firmaları arasında 472 ikili iş görüşmesi gerçekleştirdik ve 300 milyon Amerikan doları aşan ticari potansiyel ortaya çıkardık.
Görüşmelerde, bilişim ve multimedya sektöründe faaliyet gösteren 17 Malezyalı firma, Türkiye’de sektörün önde gelen 155 firması ile, kamu kurumları ile özel sektör temsilcilerinden oluşan 25 kişilik Malezya lojistik heyeti, 185 Türk Lojistik firması ile, Uluslararası Turkchem Eurosia Fuarı’na katılan Malezyalı 10 Kimya firması da, 132 Türk üretici ve distribütör firması ile birebir görüştü. Matrade geçtiğimiz günlerde de Malezya’dan gelen 18 firma ile 155 Türk Gıda firması arasında karşılıklı birebir iş görüşmesi gerçekleştirerek, 10 milyon ABD dolar ticari potansiyel ortaya çıkardı. Bir ay sonra da kimya sektöründeki ikili iş görüşmeleri programı kapsamında, Malezya’dan Kimya sektöründe faaliyet gösteren 15 firma Türk şirketleriyle görüşmeye gelecek.
- Alım satımlara ne tür ürünler konu oluyor?
- Malezya’nın Türkiye’den aldığı başlıca ürünleri Tekstil & Kıyafet, Makinalar ve Mekanik Cihazlar, Demir-Çelik Ürünleri, Kimyasal Ürünler, Tarım Ürünleri olarak sıralayabiliriz.
Türkiye de Malezya’dan Tekstil, Elektrik- Elektronik Ürünler, Kimyasal Ürünler ve Plastik Ürünler ithal ediyor.
HEDEFİMİZ KOBİLERİN İŞBİRLİĞİ
- Bundan sonra iki ülkenin işbirliği yapmayı planladığı sektörler hangileri?
Bütün dünyada ve Türkiye’de olduğu gibi Malezya’da da şirketlerin yüzde 90’ından fazlası KOBİ niteliğinde. Doğal olarak Türkiye KOBİ’leri ile Malezya KOBİ’leri arasında sağlam ve sürekli işbirliği kurulması ekonomimize güç katacak ve ticaretimizde sıçrama yapacaktır.
Önümüzdeki dönemde, tarım ve gıda endüstrisi, helal ürünler, araştırma geliştirme ve inovasyon, İlaç, gıda ve beslenme sağlığı, enerji kaynakları ve yenilenebilir enerji, elektronik ticaret ve otomotiv sektörlerinde büyüyen ve yeni kurulan ticari ilişkileri sanıyorum sıkça konuşacağız.
SABİHA GÖKÇEN’İN İŞLETMESİ MALEZYALILARDA
- Doğrudan yatırımlar ne durumda ve artmasını bekliyor musunuz?
- Türkiye’ye doğrudan yatırımda bulunma konusunda Malezyalıların özel ilgisini görmek mümkün. Biliyorsunuz, Sabiha Gökçen Uluslararası Havalimanı’nın işletmesini Malaysia Airports Holdings Berhad adlı şirketimiz tek başına üstlendi. Ayrıca Acıbadem Hastaneleri, Acıbadem Sigorta da Malezya şirketlerine geçti. Bunun dışında, en az 30 dolayında Malezya şirketi, başta KKTC ile Türkiye arasında Akdeniz’in altından geçen boru hattı gibi büyük projeler olmak üzere birçok projeye yatırımlar yaptı ve çalışmalarını sürdürüyor.
Bildiğim kadarıyla, Evyap Sabun, Gunung Fiber Optik, Ainosa Industries gibi pek çok kuruluş da Malezya’da iş yapıyor. Turkom-Seramik şirketi diş protezleri alanında yatırım yaptı ve faaliyetlerini sürdürüyor. Nurol Holding, zırhlı araç satışında oldukça aktif durumda. Türkiye’nin önde gelen hücumbot üreticilerinden Yonca-Onuk, Malezya’da Baustead Naval Shipyard SDN BHD ile MYO Marine SDN BHD isimli ortaklığa gitti. Eroğlu Giyim Sanayi adlı şirket, Collins ve Loft markalarının bayiliklerini veriyor. Dimes meyve suları bayilikler veriyor. Soyut-Wind adlı şirket de Malezya’ya rüzgar enerjisi yatırımı yapıyor. Bunlar benim bir anda hatırlayabildiklerim. Doğal olarak daha çok sayıda şirketiniz Malezya’da işbirliği ve satış için yoğun temas içindeler.
