Bu ayın konusu turizm. Türkiye’de çok önemli sektörlerden birisi olan turizm sektöründeki sürdürülebilirlik yaklaşımları, sektörü bekleyen bu alandaki gelişmeler nelerdir bunlardan bahsetmek istiyorum. Hatırlarsanız geçen ayki yazımızda tekstil sektörünü ele almıştık. İngilizce ‘Sustainability’ kelimesinin Türkçemize çevirisi olan Sürdürülebilirlik kavramını, kısaca sahip olduğumuz dünya kaynaklarının gelecek neslin de ihtiyaçlarını ve yaşam kalitesini karşılayacak şekilde kullanılması olarak tanımlamıştık. Turizm sektöründe sürdürülebilir turizm altyapısının geliştirilmesi için Travelife ve EU Ecolabel gibi Avrupa kaynaklı etiketlendirme sistemleri gündemdedir.
Travelife, tur operatörleri ve konaklama sağlayıcıların sürdürülebilirliğe olan bağlılıklarını göstermek için ortaklaşa çalıştıkları, endüstri tarafından öncülük edilen bir projedir. TUI Travel, Thomas Cook, Kuoni, Virgin Holidays, Cosmos, Sunvil, Hotelplan, Oeger Tours, Airtours ve First Choice gibi birçok tur operatörü ve acentasının arkasında bulunduğu Travelife, İngiliz Seyahat Acenteleri Birliği (ABTA, Association of British Travel Agents) tarafından geliştirilmiş ve tüm dünyadan otel ve apart otelin yer aldığı bir derecelendirme sistemidir. Ülkemizden bu zamana kadar yaklaşık 40 otel bu sertifikasyondan geçmiş durumdadır. Travelife sertifikasyonu otelin çevreye olan duyarlılığının yanında, sosyal sorumluluklarını, çalışanlarının ferahını ve kaynak kullanımı verimliliğini değerlendirir. Türkiye dahil İtalya, Hırvatistan ve Portekiz gibi farklı ülkelerdeki tatil köyleri ve otellerin Travelife ve kaynak verimliliği değerlendirme fırsatını bulduğum için sektörün bu alandaki görünümünü ilk elden görme fırsatım oldu.
Tatile gittiğinizde bir gecelik konaklamanızın enerji ve su tüketimi açısından ne kadar bir kaynak tüketimine neden olduğunu hiç düşündünüz mü? Otelden otele göre değişmekle birlikte en az 25 kWh enerji ve 500 litre yani yarım ton su tükettiğimizi söylesem bu sizleri şaşırtır sanırım. Su tüketim miktarını gözünüzde canlandırabilirsiniz fakat enerji tüketimini anlayabileceğimiz bir karşılaştırma yaparak verelim. Orta büyüklükteki A sınıfı bir buzdolabının ortalama yıllık enerji tüketimi 200 kWh civarındadır. Bu da yaklaşık bir haftalık bir tatile denk gelmektedir. Rakamlar kaynak verimliliğinin turizm sektöründe yapılması gerekliliğini ortaya koymaktadır. Travelife ve EU Ecolabel sertifikasyon ve etiketleme sistemleri bunu sağlamaya yönelik geliştirilmişlerdir. Sağlanan kaynak verimliliği aslında maliyetleri düşürürken çevreye duyarlılığın da sağlanmasıdır.
EU Ecolabel etiketi ise Avrupa Birliği (AB) tarafından 23 Mart 1992 tarihli 880 sayılı Tüzüğü ile çevre etiket sistemi olarak kurulmuştur. Bir çiçek amblemi ile simgelenen ve Avrupa Birliği çiçeği olarak da isimlendirilen EU Ecolabel, üretim ve tüketim araçlarının çevreye saygılı olduğunu göstermektedir. EU Ecolabel, üreticileri çevre dostu ürünlerin üretilmesinde teşvik ederken, tüketicilere de alışverişlerinde bilgilendirici ve seçim yapabilme fırsatları tanımaktadır. Bugün AB Eko-Etiketi çok geniş bir ürün ve hizmet yelpazesini kapsamakta olup, oteller ve tatil köyleri de bu yelpazeye dahildir. Travelife’tan farklı olarak çevre ve kaynak verimliliğine odaklanan EU Ecolabel, AB Komisyonu’nun çevreye duyarlı ürün ve hizmetlerin geliştirilmesi ve bunların tüketiciler tarafından kolay bir şekilde tanınması için geliştirilmiş ve birçok direktif tarafından desteklenmektedir.
Turizm sektörünün her iki gelişimi de yakından takip ederek bu sertifikasyonlara girmesi oluşmakta olan turizm operatörleri ve nihai müşterilerin beklentilerine cevap verebilmek açısından önemlidir. Sürdürülebilirlik, artık uzun vadeli bir politika olarak sektör paydaşlarının gündemine oturmalıdır.
