Massachusetts Institute of Technology (MIT) Öğretim Üyesi Prof. Daron Acemoğlu, pandemi döneminde 19 ay sonra ilk uçak seyahatiyle İstanbul’a geldiğinde “Toplumcu Düşünce Enstitüsü”ne konuk oldu, bir sunum yaptı:

Dünyada ve Türkiye’de Verimlilik Sorunu ve Çözüm Önerileri…

Prof. Acemoğlu, sunumunun Türkiye ile ilgili bölümüne şöyle girdi:

- Türkiye sürekli ve sürdürülebilen büyüme yaşayan bir ülke değil.

Türkiye ekonomisinin büyüme kaynaklarını irdeledi:

- Türkiye ekonomisinin büyüme kaynaklarına baktığımızda, 1989’dan başlayarak 2002-2006 arasındaki kısa dönem dışında “Toplam Faktör Verimliliği”nin (TVF) sıfır civarında ve 2006’dan itibaren negatif seviyede bulunduğunu görüyoruz.

Türkiye’de TVF’nin arttığı dönemlere baktı:

- Türkiye’nin TVF’sinin arttığı dönemlerin, teknolojisi yüksek ürünler ihracatının arttığı dönemler olduğunu, 2000’lerin ortalarından itibaren teknolojik iyileştirme olmadığının altını çiziyoruz.

Türkiye’yi diğer gelişmekte olan ekonomilerle karşılaştırdı:

- Türkiye’nin teknolojik açıdan diğer gelişmekte olan ülkelerden geride olduğunu görüyoruz. Bunun en önemli nedeni ve sonucu, Türkiye’ye uzun dönemli yatırımların gelmiyor olması.

Bu noktada Türkiye’de “paylaşılan büyüme” olup olmadığı üzerinde durdu:

- Verimsiz büyüyen Türkiye’de paylaşılan büyüme var mı diye bakacak olursak görüyoruz ki, Gini katsayısı verimliliğin düşük olduğu dönemlerde iyileşme göstermiyor ve eşitsizlik artıyor. Bilindiği gibi Gini katsayısı bir ülkedeki gelir eşitsizliğini ölçmek için kullanılır, ancak herhangi bir eşitsiz dağılımı ölçmek için de kullanılabilir.

Ardından ekledi:

- Türkiye’de büyümenin ana kaynağı kredilerin gelişimini incelediğimizde, son 20 yılda büyük bir patlamayla neredeyse yüzde 100’e gelmiş olduğunu görüyoruz. Bu kredilerin çoğu yatırıma dönüşmektense tüketim için kullanılıyor.

Büyümenin verimsizliğine işaret etti:

- Verimsiz büyümenin tüketime yönelen kredi patlamasıyla sağlanması enflasyon ve cari açık sorunlarını da besliyor.

Türkiye’deki yatırımların durumuna dikkat çekti:

- Yatırımların üretim kapasitesini artıracak makine ve ekipmanlar yerine konut ve binalara yönlendiğini görüyoruz.

Bu noktada kredi kaynağına ilişkin şu yorumu yaptı:

- Dahası, Türkiye ekonomisinde kredinin büyük kısmının kamu bankaları aracılığıyla dağıtıldığını göz önüne aldığımızda, bunun doğal bir kredi olmadığını da vurgulamalıyız.

Çoğumuz genellikle büyüme oranları üzerinde duruyoruz.

Ortaya çıkan oranla genellikle dünyada büyüme hızı ligindeki yerimize bakmakla yetiniyoruz.

Hükümet, ekonomiyle ilgili kurumların başında bulunanlar, ülkemizin büyüme performansını Prof. Daron Acemoğlu’nun baktığı pencereden görebiliyor mu acaba?

Bir bölgenin diğerinin 10 katı büyümesi kaynakların kötü kullanıldığını gösterir

PROF. Daron Acemoğlu, “Toplumcu Düşünce Enstitüsü”ndeki sunumu sırasında bir soru üzerine bölgelerarası büyüme farklılıkları üzerinde durdu:

- Bir bölge, diğerinin 10 katı büyüyorsa, bu kaynakların kötü kullanıldığını gösterir. Bu, Türkiye için de derin bir problemdir. Fakat, bu durumun yalnızca Türkiye’ye özgü olmadığını hatırlamakta fayda var.

ABD’den örnek verdi:

- ABD’de okyanus hattı üzerindeki şehirler, Boston, New York City, San Francisco, Los Angeles çok hızlı büyürken diğer şehirler geriye gidiyor.

ABD özelinde bu durumun tekno-otomasyon ve Çin’in küreselleşmesiyle ilgili olduğunu vurguladı:

- Çünkü, geride kalan şehirlerin geçmişte uzmanlaştığı ürünler Çin’den ithal edilmeye başlandı veya otomasyon, üretim alanlarını ele geçirdi.

Ardından ekledi:

- Bununla birlikte insan kaynaklarının ağırlıklı olarak büyük şehirlere gittiğini de belirtmek gerek.

Üniversite sayısının artması iyi bir şey

PROF. Daron Acemoğlu, bir soru üzerine Türkiye’de üniversite sayısının artmasını şöyle değerlendirdi:

- Üniversite sayısının artması bir bakıma iyi bir şey. İş gücüne olan talep artarsa, artan mezun sayısı bir sorun olmaz.

Ardından yaşanan sorunu irdeledi:

- Ancak, Türkiye’de ne iş gücüne talep artıyor, ne de kaliteli öğrenci yetiştirilebiliyor. Halihazırda güçlü olan kurumlar ise bu yapılarını korumakta zorlanıyor.

Avatar
Adınız
Yorum Gönder
Kalan Karakter:
Yorumunuz onaylanmak üzere yöneticiye iletilmiştir.×
Dikkat! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.

banner112

banner111

banner110

banner109

banner108

banner106