Almanya’nın Münih kentinde gerçekleşen iş, inşaat ve maden makineleri fuarı Bauma’da E-Mak ve Urtim standlarının ardından Hidromek’e uğradım. Stantda önce Hidromek Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Bozkurt, Yardımcısı Ahmet Bozkurt ve ekipleriyle elektrikli ekskavatörü inceledik.
Ahmet Bozkurt, elektrikli ekskavatör prototipi Hicon’u anlatıp, Hidromek’in ihracatına değindi:
- 100’ü aşkın ülkede 44 binden fazla Hidromek çalışıyor.
Söz ihracattan açılınca Mustafa Bozkurt, yatırım mallarının ihracatının finansmanına işaret etti:
- Yatırım mallarının ihracatında tüm gelişmiş ülkelerde çoğu dolaysız ya da dolaylı devlet sermayesi ile oluşturulmuş özel finans kurumları devreye girer.
Dünyadan ve ülkemizden örnekleri sıraladı:
- ABD’de USA Eximbank, Almanya’da Hermes, Fransa’da Coface örnek olarak verilebilir. Ülkemizde de Türk Eximbank aynı amaçla kurulmuştur.
İhracatın finansman şekilleri üzerinde durdu:
- Türk Eximbank, ihracat yapan firmalara 3 ayrı şekilde finansman desteği sağlıyor. İhracat yapan firmalara kredi, ihracat alacak sigortası, alıcı kredileri.
İhracatçı firmalara doğrudan kullandırılan kredilere dikkat çekti:
- İhracatçı firmalar reeskont ve benzeri kredileri yurt içindeki ticari bankalardan da temin edebilir. Türk Eximbank’ın kullandırdığı kredinin en önemli farkı, piyasaya göre şartlarının daha iyi olması.
Yatırım malı ihracatında en çok ihtiyaç duyulan iki uygulamaya vurgu yaptı:
- Türk Eximbank’ın alacak sigortaları ve alıcı kredileri...
Türk Eximbank’ın kaynaklarının önemli bir bölümünün ihracatçı firmalara doğrudan verilen kredilere ayrıldığını anımsattı:
- Eximbank, kaynaklarının çok daha büyük kısmını kendi asıl uzmanlık alanı olan alıcı kredileri ile alacak sigortasına ayırmalı.
Alacak sigortalarındaki sorunları ortaya koydu:
- Birincisi, en fazla bir yıla kadar olan alacaklar sigorta kapsamına alınıyor. Daha uzun vadedeki işler kapsam dışı kalıyor. İkincisi, alıcı firmalara tahsis edilen limitler son derece yetersiz kalıyor.
Potansiyel ihracat hacminin çok az kısmının sigorta kapsamına alınabildiğini vurgulayıp sürdürdü:
- Alıcı firma limit tahsislerinde Türk Eximbank kendisi istihbarat yapmıyor, bazı uluslararası kuruluşlardan hizmet alıyor. Bu nedenle alıcı firma tamamen finansal verileriyle değerlendiriliyor. Firmanın iş yapabilme potansiyeli dikkatten kaçıyor.
Bu konudaki önerisini paylaştı:
- Leasing firmalarının kendi müşterilerinin kredi taleplerini değerlendirirken kullandıkları puanlama sistemi benzeri bir yöntem geliştirilebilir.
Yatırım/sermaye malı ihracatında en etkili finansman aracının doğrudan yurt dışındaki alıcı firmaya kredi verilmesi olduğunu savundu:
- İş ve inşaat makineleri ihracatında ABD, Almanya, Fransa, İsveç gibi iş makine sanayi gelişmiş ülkeler Eximbank benzeri kuruluşlar vasıtasıyla bu tür kredileri yoğun olarak veriyor. Türk Eximbank’da da benzeri uygulama var. Ancak, kredi şartları rakip ülke kuruluşları kadar cazip değil. Ayrıca alıcı firmadan banka teminat mektubu talep ediliyor. Bu da pratikte uygulamayı frenliyor.
Türk Eximbank, ihracatın finansmanındaki rolü açısından dünyada ikinci sırada yer alıyor. Yani, Türkiye’nin ihracatının 180 milyar dolara dayanmasında önemli rolü bulunuyor...
Alıcı kredileri ile alacak sigortasının daha iyi işler hale getirilmesinin ihracat rakamlarını yukarı doğru tetikleyeceği anlaşılıyor...
Özal, ‘özgürlük’te nelere vurgu yapardı?
Malatya Turgut Özal Üniversitesi’nde, Türkiye’nin 8’inci Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ı anma törenindeyiz. Bir yıl önce İnönü Üniversitesi’nin bölünmesiyle kurulan yeni üniversitenin Rektörü Prof. Aysun Bay Karabulut’un davetiyle törende anılarını anlatan ANAP döneminin eski Devlet Bakanı Cavit Kavak, Özal’ın özgürlük anlayışının altını çizdi:
- Rahmetli Özal, özgürlük konusunda şu alanları özellikle sıralar ve vurgulardı:
* Din ve vicdan özgürlüğü.
* Düşünce ve ifade hürriyeti.
* Teşebbüs özgürlüğü.
26 ülkede 550’den fazla Simit Sarayı var
Simit Sarayı’nın kurucusu ve Onursal Başkanı Haluk Okutur, Beykoz Üniversitesi’nde başarı hikayesini öğrencilerle paylaşırken söze şöyle girdi:
- Perakende sektöründe olmak istiyordum ama sermayem yoktu. İnsanların cebindeki en küçük paraya talip olmaya karar verdim. En küçük parayla satın alınabilen ürünler listesi çıkardım. İkinci sırada simit vardı. Simitçi olmaya karar verdim.
İlk Simit Sarayı’nı açtıklarında koydukları 2020 hedefine 2008’de ulaştıklarını belirtti:
- Şu anda 26 ülkede 550’den fazla Simit Sarayı var. 16 bin çalışanla hizmet veriyoruz. Haftada 4-5 şube açıyoruz.
Ardından tecrübenin önemi üzerinde durdu:
- Eskiden insanlar tecrübelerini “meslek sırrı” diyerek paylaşmazdı. Şimdi bu durum değişti. En önemli sermaye tecrübedir.
