Organize Sanayi Bölgeleri Derneği (OSBDER) yeni teşvik paketi hazırlanırken dikkate alınması gereken konulara ilişkin bir rapor hazırladı. Raporda ithalat payı yüksek olan ve organize sanayi bölgelerinde imal edilen yatırım malı ve ara malı üretiminde gümrük vergisi ve KDV muafiyeti getirilmesi istendi. Teşviklerde hedefin OSB'leri cazibe merkezine dönüştürerek ithalatı düşürmek olması gerektiği belirtilen rapor, OSBDER Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Kutsi Tuncay imzasıyla Ekonomi, Bilim Sanayi ve Teknoloji, Maliye, Enerji ve Tabii Kaynaklar, Ulaştırma- Denizcilik ve Haberleşme, İçişleri ve Milli Eğitim Bakanlığı'na sunuldu.
OSBDER raporunda şu görüşlere yer verildi: “Organize Sanayi Bölgeleri kentleşme, sanayileşme ve çevre ilişkilerini düzenleyen, şehirlerin planlı gelişmesine katkı sağlayan, bölgesel kalkınma, KOBİ’lerin gelişmesi ve sanayi politikalarının uygulanması, tarım topraklarının ve su havzalarının korunması gibi ülke gelişiminde çok önemli olan hususlarda uygulayıcı yapılanmalardır. OSB’ler yatırımcıya altyapısı tamamlanmış ucuz sanayi parseli sunan, Ar-Ge, yenilikçilik, kümelenme ve işletme işbirlikleri oluşumu için uygun ortamı sağlar. Bölge sanayicisi için sinerji kaynağı oluşturan OSB’lerimiz, devlet gözetiminde ve denetiminde, sanayicilerin OSB tüzel kişiliği aracılığıyla demokratik bir şekilde kendilerini yönetmesine olanak tanıyan sanayi kentleri olarak görülmektedir. OSB’ler, sürdürülebilir kalkınmanın ve sanayileşmenin temel dinamiği olarak da değerlendirilmektedir.
OSB’LERDE TOPLAM İSTİHDAM 2 MİLYONA ÇIKABİLİR
OSB’LERDE TOPLAM İSTİHDAM 2 MİLYONA ÇIKABİLİR
Ülkemizde, 31 tanesi çeşitli konularda “İhtisas OSB” olmak üzere tüzel kişilik kazanmış toplam 264 Organize Sanayi Bölgesi (OSB) bulunmaktadır. Altyapısını tamamlayan ve bünyesinde bir veya birden fazla çalışan sanayi tesisi bulunan ve bu nedenle hizmete girmiş olarak değerlendirilen 149 OSB bulunmaktadır. Ancak işletme aşamasında bulunan OSB’lerdeki sanayi parsellerinin önemli bir kısmında ise, ya tesis bulunmamakta ya da tesis üretime geçmemiş durumdadır. Yer seçimi kesinleşmiş, kamulaştırma, planlama ve altyapı inşaatı aşamasında toplam 115 OSB bulunmaktadır. OSB’lerde yaklaşık bir milyon kişinin istihdam edildiğinden hareket ederek, inşaat halindeki tüm OSB’lerin tamamlanması ve doluluk oranının yüzde 100’e ulaşması durumunda, toplam istihdamın 2 milyon civarında olacağı tahmin edilmektedir.
ÖLÜ OSB’LERİN ÖNÜNE GEÇİLSİN
Ülkemizin sahip olduğu kısıtlı kaynakların verimli ve rasyonel kullanılması amacıyla, her yeni OSB kuruluşuna veya genişlemeye yönelik taleplerin gerçekçi bir şekilde değerlendirilmesi gereklidir. OSB projelerine yönelik pek çok objektif veriyi içeren “OSB Etki Analizi Raporu” çalışmasının yapılması ve ortaya çıkan sonuca göre OSB kurulmasının uygunluğuna veya uygunsuzluğuna karar verilmesi çok önemlidir. Reel sosyoekonomik değerlerin dışında alınan kararlar ölü OSB’lerin doğmasına neden olmaktadır. Ayrıca, Devlet desteklerinin hedeflerinden biri de OSB’lerde altyapı yatırımlarının tamamlanması ve OSB’lerdeki boş sanayi parsellerinin sanayi işletmeleriyle dolması olmalıdır.
OSB’LERDEKİ YATIRIMA ÖZEL TEŞVİK GETİRİLSİN
Bir yatırım kararını etkileyen çok sayıda değişken bulunmaktadır. Bunların başında işletmenin amacı, politikaları ve stratejisi gelmektedir. Ancak yatırım kararı, işletme stratejisinin yanı sıra ekonomik, teknik veya psikolojik birçok değişkeni de içermektedir. Çeşitli bölgelere sanayi yatırımlarını çekmek için devletin uyguladığı doğrudan ve dolaylı teşvik önlemleri yatırım yerinin seçiminde öncelikli olarak yer almaktadır. Ancak OSB’lerde yapılacak yatırımlar için özel bir teşvik getirilmediği gibi, OSB’lerde yapılacak yatırımlar ile bu bölgelerin yer aldığı illerde yapılacak olan yatırımlar arasında bir farkın olmadığı görülmektedir. İstanbul hariç, İhtisas Organize Sanayi Bölgesi oluşturulan yatırım konuları, ilgili bölgede seçilmiş sektörler arasında yer almasa da teşviklerden yararlanmaktadır.
OSB’LER ÜRETİM VE İHRACAT ÜSSÜNE DÖNÜŞMELİ
Geçmiş yıllarda uygulanan 94/6411 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Uygulamaları oldukça başarı sağlamıştır. Yine aynı kararname çerçevesinde Kalkınmada Öncelikli Yöreler (KÖY) ve Özel Önem Taşıyan Sektör Yatırımları Organize Sanayi Bölgelerinde yapılması koşulu ile desteklerden faydalanmaları sağlanmıştır. 5084 ve 5615 sayılı yasalar çerçevesinde uygulanmakta olan devlet yardımlarından; Gelir vergisi stopajı teşviki, sigorta primi işveren payında teşvik uygulamalarında Organize Sanayi Bölgeleri kapsamında yüzde 100 muafiyet diğer yerlerde ise maksimum yüzde 80 muafiyet sağlanmakta idi. Bu uygulamalar OSB’lerin yatırımlar için cazip alanlar olmasını sağlamıştır.
Teşvik düzenlemelerinin temel hedeflerinden birinin Organize Sanayi Bölgelerine yapılan kamulaştırma ve altyapı yatırımlarının boşa gitmesini önlemek, OSB’lerin yatırım cazibesini arttırmak, üretim ve ihracat üssüne dönüştürmek olmalıdır.
TEŞVİKLERLE CARİ AÇIK DÜŞÜRÜLÜR
Ülkemizin önünde duran bir başka önemli sorun alanı da cari açıktır. Bu sorunun temel kaynağı yurt içi talebin ve ihracatımızın önemli bir kısmının ithalat ile desteklenerek karşılanmasıdır. Bu nedenle önümüzdeki dönemde yapılacak teşvik düzenlemelerinin dış ticaret açığını ve ihracatın içindeki ithalat bileşeninin payını azaltmak gibi temel bir hedefi olmalıdır. İthalatta payı yüksek olan yatırım ve ara mallarının, hammaddelerin Türkiye'de üretimini başlatacak veya var olan üretimi artırılabilecek destek araçları geliştirilmelidir. Bu alana yönelik AR-GE ve İnovasyon çalışmaları desteklerin içinde özel bir başlık altında sunulmalı ve şekillendirilmelidir. Mevcut sanayi tesislerinin OSB’lere taşınması ve yeni yatırımların öncelikle OSB’lere yönlenmesi için bazı destek uygulamalarında poziti ayrımcılık getirilmelidir.