Evet, daha önceki yazılarımda da belirttiğim gibi kur rallisi devam ediyor. Bu durumun konut satışlarını olumlu etkilediğini Mayıs ayında yazmıştım. Konut satışları yılın ilk üç ayında 2014’e göre yüzde 32.4 artış kaydettiğini sizlerle paylaşmıştım. Şimdi ise EVA Gayrimenkul şirketinin araştırmasına göre (Periskop Analiz Raporu) toplam konut satışları 2015 ikinci çeyrekte geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 21 artış gösterdi. İpotekli satışlardaki artış devam ediyor ve yüzde 46 ile büyük bir rakama ulaştı. Aynı rapora göre takipteki konut kredileri oranı 2014 Haziran’da yüzde 0.54 iken bu yıl Haziran ayında yüzde 0.46 olarak gerçekleşti.
RAKAMLAR NE İFADE EDİYOR?
Öngördüğümüz üzere döviz kurundaki artış konut alımları için halen bir fırsat olarak algılanıyor. “Bende döviz yok ki” diyerek durumdan ilgisiz olduğunu söyleyenler için de şunu ifade edelim. Eğer faizler görece olarak daha yüksek olsaydı döviz sahipleri bu sefer konut yerine faize yönelecekler ve bu da ekonomiyi ciddi anlamda tahrip edecekti.
KONUTA YÖNELİM SAĞLIKLI MI?
Her şeyden önce şunu tekrar ifade edelim. İnşaat sektörü tek alternatif olmaya devam ediyor. Sanayiye yönelmek ve hatta ticarete yatırım yapmak bile çok geri planda kalmış durumda. Ancak yine de ekonominin süreklilik sağlayacak bir alanda kalması hepimizin lehinedir.
ARSA ALIMLARI NE DURUMDA?
Arsa alımları ile ilgili net bir istatistik bulunmuyor. TUİK sayfasında da konuyla ilgili sadece “İnşaat ve Konut” başlığı bulunuyor. Ancak haber bültenleri ve emlak piyasasından takip ettiğimiz kadarıyla 2012 yılında düzenlenen “Mütekabiliyet” yasasından sonra tüm sahil bölgelerinde yabancıların arsa satın aldığını ve fiyatların iki-üç kat arttığını biliyoruz.
Muğla, Bursa, Mersin, Sakarya, Yalova, Ankara, İzmir, Kocaeli ve Trabzon illerinde yabancılara arsa satışları katlanıyor. Körfez geçişine paralel olarak bölgede yabancı alımlarını görüyoruz. Özellikle Kocaeli, Sakarya ve Bursa hattında Arap ülkelerinden bireysel alımlar ciddi şekilde tavan yapmış bulunuyor. Başta Sapanca’da ve pek çok sahil kasabasında emlak ofisi ilanlarında Arapça yazıları görmek artık normal sayılıyor. Kuveyt, Dubai ve Abu Dhabi’de emlak fuarlarında kredi kartı kabul edildiğini biliyoruz. Arap ülkeleri vatandaşları İstanbul’da Büyükada, Maslak, Kartal, Ataşehir, Haliç, Bomonti, Zeytinburnu, Eyüp, Üsküdar ve Sarıyer ve Atatürk Sabiha Gökçen Havalimanı'na yakın yerlerde yatırım yaptılar bile.
YA KONUT SATIŞLARI DURURSA?
Mayıs yazımda yerli veya yabancı elinde döviz olanlar için alım fırsatı devam ediyor ve satın alımlar devam edeceğini belirtmiştim. Faizler görece olarak enflasyonun veya diğer enstrümanların çok üzerinde kalmadığı sürece bu çark devam edecek. Sermaye bir şekilde dengeli bir şekilde piyasadaki enstrümanlara dağılmalıdır. Şu an faiz ve emlak haricinde bir kanal görünmüyor. Emlak piyasasına fonlanan para ile ekonomimiz “kriz” damgası yemekten kurtuluyor. Kısa sürede faiz-kur dengesi döviz artışına rağmen ifade ettiğim kritik seçenek noktasına gelmez ise sorun yok. Ancak uzun vadede tabana yayılmakta olan sermayenin ve tavanda yer arayan paranın farklı reel ekonomik alanlara kaymasına fırsat tanınması gerekiyor. Bu bahsettiğimiz durum giderek planlanacak bir unsur olmaktan çıkıyor ve devlet eliyle yönlendirilme ağırlığı artan bir hale geliyor. Sözün kısası sermayenin ve sıcak paranın nereye gideceği belli olmaz. Eğer bu durum bu şekilde devam ederse konut fiyatları iki üç katına çıktığı gibi, bazı gıda ürünlerinin aniden fiyat dalgalanması yaşadığı hatta akla hayale gelmeyecek fiyatlara tırmandığı gibi genel bir fırtına yaşanabilir ve her zaman söylediğim gibi bu defa “farlı bir kriz” yaşayabiliriz. Bir sonraki yazımda da bu konudaki değerlendirmeleri sürdüreceğim.
