GİRAY DUDA
Afet bölgesindeki yüzlerce sanayi kuruluşu, arka arkaya vuran büyük depremlerden doğal olarak olumsuz etkilendi. 20 milyar dolar dolayında ihracat yapan bölgedeki sanayi tesislerinin durumunu yakından görmek için OSBÜK bölgeye inceleme gezisi düzenledi. OSBÜK’ün Yönetim Kurulu Üyesi Erdim Noyan’a inceleme gezisi dönüşünde izlenimlerini sorduk.
- Sayın Erdim Noyan, Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu’nun (OSBÜK) afet bölgesine yönelik bu gezisinin amacı neydi?
- Deprem bölgesinde bulunan OSB’ler ile sanayicilerimizi ziyaret ederek yaşanan sıkıntı ve hasarları yerinde görerek yardım ve sorunları ilgili destek olmak amacıyla bu çok önemli ziyaretleri gerçekleştirdik. Depremler sonrasında yardım için çok cömert ve hızlı hareket eden sanayicilerimiz adına, bölgedeki sanayici dostlarımızla olan dayanışmamızı kendilerine doğrudan aktarmayı borç bildik.
OSBÜK YÖNETİMİ OLARAK GİTTİK
- İki gün süren yoğun programınıza kimler katıldı?
- OSBÜK Yönetim Kurulu Başkanı Memiş Kütükçü ve OSBÜK Yönetim Kurulu Üyeleri olarak bizler katıldık.
MÜMKÜN OLDUĞUNCA ÇOK YERİ ZİYARET ETTİK
- Sadece OSB’ler mi ziyaret edildi?
- Bölgedeki OSB’ler dışında Hatay ve İskenderun Afet Koordinasyon Merkezi, Türkoğlu ve İskenderun Belediyeleri, Kahramanmaraş Ticaret Borsasıyla bazı sanayi tesisleri de ziyaret edildi.
MAKİNALAR HASAR GÖRMÜŞ
- OSB’lerin depremden etkilenme durumu nasıl, fabrikalar ne ölçüde zarar görmüş?
- Bölgedeki tüm yerleşim yerleri, sosyal ve ticari tesislerdeki çok büyük yıkıma rağmen OSB’lerdeki sanayi tesislerimizde yıkım düzeyinde etkilenen bina sayısı oldukça düşük oldu. Bunun en büyük nedeni ise sanayi kuruluşlarımızın, fabrikalarımızın çelik binalardan oluşması. Depremden en çok etkilenen Hatay’da bulunan Antakya OSB’de fabrikalar çelik yapıdan oluştuğu için yıkım oluşmamış ancak tüm fabrikalarda deprem nedeniyle makinalarda büyük hasar oluşmuş.
FABRİKALARIN 4-5 AY İHTİYACI VAR
- İstihdam, enerji, ulaşım, tedarik, üretim durumları nasıl? Fabrikalar hangi oranda hangi zamanda yeniden üretime girebilecek?
- Bölgede şu anda en büyük sıkıntı personel ihtiyacı. Bazı tesisler üretime başlamış durumda ancak eksik personel nedeniyle verimli çalışma yapılamıyor. Makina arızalarının giderilmesi için bazı fabrikaların ise 4-5 aylık süreye ihtiyacı var.
Personelin yeniden istihdamı için belirli süreli sözleşmeler yapılmalı. Ayrıca dönüşü özendirmek ve destek amaçlı aldıkları maaş dışında hükümet tarafından ek olarak bir yıl süreyle asgari ücret desteği sağlanmalı.
Deprem sonrası bölgede kalanların büyük kısmı mülteciler. Bu durum da gelecekte çok büyük sıkıntılara sebebiyet verecek.
KÜÇÜK SANAYİDE YIKIM ÇOK FAZLA
- OSB’ler dışındaki sanayi kuruluşlarının durumlarının çok kötü olduğu söyleniyor. İzlenimleriniz nasıl?
- OSB dışındaki özellikle sanayi sitelerinde yıkım çok fazla. Burada bulunan KOBİ’lerin üretimine de OSB’de bulunan tesislerde büyük ihtiyaç var. Çünkü sanayi sitelerindeki küçük işletmeler, fabrikaların gereksinim duyduğu parçaları üreten yan sanayi olarak görev yapıyorlardı.
SÜBVANSİYON VE TEŞVİK TALEPLERİ VAR
- OSB’lerin yöneticileri, yeniden faaliyete geçip üretim yapabilmeleri için devletten ne tür taleplerde bulunuyorlar?
- Özellikle vergisel ve enerji giderlerinin bir kısmının sübvanse edilmesini, personelin tekrar dönüşü için bazı teşviklerin oluşturulmasını istiyorlar. Barınma probleminin aşılması için konteyner taleplerini dile getiriyorlar.
Deprem bölgesindeki sanayici ve ticaret erbapları ile ticaret yapanların ödeme alamayacak olmaları veya ödeme yaptıkları ama alamadıkları mallar nedeniyle finansal olarak büyük sıkıntı yaşayacakları bir gerçek. Bankalar tarafından bu firma ve şahıslara da ivedi kredi desteği sağlanması gerekiyor.
BÖLGEDE ACILAR ÇOK BÜYÜK
- Gittiğiniz kentlerin hali nasıldı? Şu anda nasıl çalışmalar yapılıyor?
- Allah böyle bir felaketi tekrar yaşatmaz inşallah. Bölgede özellikle Antakya’yı anlatmak için kelimeler yetersiz. Kahramanmaraş da şiddetli depremlerden çok etkilenmiş, çok zarar görmüş. Tüm bölgede acılar çok büyük. Ancak depremin Hatay ve Kahramanmaraş’ta etkisi daha büyük olmuş. İki gün sonra Adıyaman ve Malatya illerimizi de ziyaret edeceğiz. Oradan aldığımız bilgiler bu illerimizde de durumun çok farklı olmadığı yönünde. Bölgede şu anda özellikle enkaz kaldırma ve hasar tespiti çalışmaları yapılıyor.
KONTEYNER İHTİYAÇLARI SÜRÜYOR
- Depremzedelerin barınma, yiyecek, su, tuvalet, elektrik ihtiyaçları tam olarak karşılanabiliyor mu?
- Depremzedelerin en büyük ihtiyacı barınma problemi. Konteyner konusunda ihtiyaç halen devam ediyor.
HERKES EVLERE GİRMEYE KORKUYOR
- Kentlerde elektrik, su, doğalgaz sistemleri yeniden düzelmeye başladı mı? Sağlam olduğu düşünülen evlerde geceleyenler var mı?
- Tamamen giderilmemekle beraber düzenlemeler çeşitli yerlerde başlamış. Deprem bölge insanlarında doğal olarak ciddi travma yaratmış durumda. İzlenimlerimiz, sağlam bile olsa eve girmeye korktukları için girmedikleri yönünde.