Karadeniz’de ağustos ve ekim aylarında müjdesi verilen yerli doğalgaz rezervlerinin büyüklüğü heyecan yarattı. Şimdi, çıkarılıp tüketime kullanılması faaliyetleri sürdürülen doğalgazın Türkiye’nin enerji piyasası açısından önemini Dünya gazetesi Enerji Editörü ve Enerji Günlüğü Genel Yayın Yönetmeni Mehmet Kara’ya sorduk.
- Sayın Kara, Karadeniz’de iki ayrı açıklamada müjdesi verilen toplam 405 milyar metreküplük doğalgaz rezervi, hedeflendiği gibi 2023’te kullanıma sokulabilirse ülke ekonomisi ve tüketiciler açısından ne gibi yararları olur?
- Yeni keşfedilen doğalgazın kullanıma sunulması, Türkiye’nin enerjide dışa bağımlılığını azaltır. Sakarya Gaz Sahası’ndaki rezerv alanından yılda 4 milyar metreküplük doğalgaz üretilebileceği kabul edilirse, halen yaklaşık 45 milyar metreküp seviyelerindeki yıllık tüketimin yüzde 9’unun karşılanacağı söylenebilir. Elbette bu ciddi bir orandır ve Türkiye’nin doğalgaz ithalat faturasının da ciddi şekilde azalması anlamına gelir. İthalat faturası, sadece dışarıdan daha az doğalgaz alınacağı için azalmakla kalmaz, ülkenin pazarlık gücü artacağı için doğalgaz ithalat fiyatının aşağı çekilmesiyle de düşer.
HEPSİNİ 8 YILDA ÇIKARAMAYIZ
- Yakında doğalgaz ithalatının sona ereceğini ve Türkiye’nin birkaç yıllık tüketimini buradan karşılayabileceğini söyleyebilir miyiz?
- 405 milyar metreküplük doğalgaz, 2019 tüketim rakamlarına bakılırsa Türkiye’nin yaklaşık 8 yıllık tüketimine karşılık geliyor. Ancak bu rezervi 8 yıl içinde yüzeye çıkarıp kullanıma sunmak teknik olarak mümkün değildir. Çünkü belli bir bölgedeki belli bir kuyudan birim zamanda yapılabilecek üretim belli bir miktarı aşamaz.
AKDENİZ VE KARADENİZ’DE YENİ ARAMALAR SÜRÜYOR
- Karadeniz ve Doğu Akdeniz’deki yeni aramalardan umut verici ek sinyaller geliyor mu?
-Türkiye’nin 2 sismik araştırma gemisinin hem Akdeniz’de hem de Karadeniz’deki arama çalışmaları devam ediyor. Bu gemiler hem potansiyel rezerv alanlarını ortaya çıkaracak datalar oluşturuyor hem de sondaj kuyusu açmak için en uygun noktaların tespitini sağlayacak veriler üretiyor.
KÖMÜR SANTRALLERİ GÜNDEMDEN ÇIKABİLİR
- Bulunan doğalgazın çıkarılıp kullanıma sunulması ile Türkiye’nin enerji kaynakları tablosunda nasıl değişiklikler olur? Bir yandan rüzgar ve güneş enerji yatırımlarının hızla büyüdüğünü göz önüne alırsak kömürle çalışan tartışmalı termik santrallerine veda eder ve temiz enerji dönemine geçer miyiz?
- Yerli doğalgazın kullanıma sunulması, ithalat yoluyla tedarikin çoğalması ve genel anlamda rekabet nedeniyle maliyetlerin aşağı düşmesi, bu kaynağı Türkiye açısından daha avantajlı hale getirebilir. Bu da doğalgazı öncelikle elektrik üretiminde kömürü ikame etmede daha etkili kullanılabilecek bir enerji kaynağına dönüştürebilir. Türkiye’nin son yıllarda ısıl değeri çok düşük olduğu halde dışa bağımlılığı azaltmak amacıyla kullanıma sunmayı göze aldığı yerli linyite duyduğu ihtiyaç azalabilir. Bu durum, zaten uluslararası çapta giderek gözden düşen ve bu yüzden finansman imkanları azalan bir enerji kaynağına dönüşen kömürün toplam enerji tüketimi içindeki payını azaltabilir. Özetle, yerli gaz rezervlerinin keşfi dahil, daha ucuz ve daha kolay erişilebilir hale gelmesi doğalgazı daha cazip kılacağından kömür santralleri tartışma gündeminden yavaş yavaş çıkabilir.
ÜRETİCİ ETİKETİ DE EKLENDİ
- Türkiye keşfedilen doğalgaz ile uluslararası enerji piyasalarında söz sahibi, jeopolitik aktörlerden birisi olabilir mi?
- Aslında Türkiye halen gerek tüketimdeki gücü, gerek topraklarından geçen boru hatları ve gerekse Boğazların enerji geçiş güzergahında yer alması nedeniyle zaten enerji arenasında önemli bir konuma sahip. Keşfedilen rezervlerin üretime geçirilmesi halinde ise yakasındaki rozetlerin arasına üretici ülke etiketini de ekleyecektir. Böylece daha güçlü bir konuma geleceğini söylemek için kahin olmaya gerek yok. Hatta, mevcut boru hatlarından alacağı gazı üçünü ülkelere satabilme hakkını elde etmesi halinde bu gücü daha da belirgin hale gelecektir.