……………………………….
Donald Trump çoğu anket şirketi ve tahmin gurusunu yanılttı ve açık ara kazandı. ABD’nin başkanı değişince amaçlarının değişmediğini hepimiz biliyoruz ama “tarz” değişikliği olacağını ve hedefe ulaşmada yöntem değişiklikleri olacağını biliyoruz. Türkiye’nin içinde bulunduğu durumu da göz önüne alarak bazı önemli konuları siz değerli okuyucularımla paylaşmak istiyorum.
Donald Trump güçlü bir lider olduğunu ispatladı. Güçlü liderler halkın desteğini arkasına almasını bilen, sessiz çoğunluk dediğimiz kalabalıkları etkileyebilen ve onlarla duygusal bağ kurabilen kişilerdir. Bu liderler toplumu yönlendirirken aynı zamanda ülkelerini de farklı bir yöne güdümleyebiliyorlar. Trump ile ilgili bazı kestirimler kısaca şu şekilde:
-
Trump kesinlikle iş ve siyaset hayatını “pazarlık” kavramı üzerinden yürütüyor. Onun için “iyi pazarlık” veya “kötü pazarlık” var.
-
Örneğin Donald Trump, Barack Obama’nın İran ile nükleer anlaşmada kesinlikle kötü bir pazarlık yaptığını “Hayatımda gördüğüm en kötü pazarlık” ifadesiyle tanımlamıştı. Trump’ın seçimi kazanmasından bir gün sonra Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı İran’ın “ağır su” kotasını aştığını raporladı. 21 Kasım’da İran fazla olan miktarı yurt dışına transfer etti. Trump’ın İran ile nükleer anlaşmayı bozacağını ve yeniden pazarlık konusu edeceğini söyleyebiliriz.
-
Yine ABD, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) oylamasında ilk defa “Çekimser” oy kullanarak İsrail’in Filistin’deki yasa dışı tüm yerleşim faaliyetlerini derhal durdurması kararının alınmasını sağladı. Bu tarihi bir olay. Ancak takip edenler bilir, ABD-İsrail ilişkileri tarihinin en kötü dönemini geçiriyor. Dolayısıyla BMGK oylamasının sonucunda alınan bu kararın ABD’nin İsrail ile yeni bir “pazarlık” başlatması olasılığı çok yüksek görünüyor.
-
Donald Trump’ın seçmenlerine verdiği en büyük vaatlerinden birisi de “işsizliğe çözüm” oldu. Ancak Trump istihdamı artırmak için ilave yatırımlar yerine ABD’li dev şirketlerin mevcut yatırım planlarını değiştirmesi yönünde söylemlerde bulunuyor. Trump bu şirketlere Çin’de yatırım yapmayın fabrikaları ABD’de açın gereken desteği ABD hükümeti verir diyor. Şimdiden Çin yatırımlarını iptal eden otomotiv şirketleri oldu bile.
-
Üstüne üstlük Trump, Çin ile yapılan ticari anlaşmaların daha çok “imtiyaz” olduğunu ifade ediyor. Açık açık Çin ile ticari anlaşmaların iptal edileceğini söylüyor. Sebebi ise yapılan anlaşmaların ABD açısından kötü bir kontrat olması…
Tüm bunları Türkiye’nin içinden geçtiği zorlu dönemi göze alarak değerlendirirsek, ortada Suriye ve Irak gibi iki önemli konu var fakat Trump bu iki konuda ABD’nin işin içine çok girdiğini ama daha önce edindiklerinin üstüne bir şey koyamadan ekstra bir çaba ve masrafa sebep olduğunu öngörüyor. Bu durum da onun için kötü bir kontrat.
Türkiye’nin önü çok açık. Evet çok zorlu bir süreçten geçiyoruz ama Türkçemizde çok güzel bir deyim var “Zor oyunu bozar”! Pazarlık koşulları değişecek ama Türkiye daha önce olmadığı bir şekilde pazarlık kartlarına sahip. ABD’nin bölgede daha önce daha az emekle elde ettiği kazanımları mumla aradığını düşünüyorum. Bu kazanımları tekrar az maliyet ile edinmek isteyecektir. Trump’ın eskisi kadar ucuz olmasa bile şu anda olduğu kadar kaotik de olmayacak bir noktayı arzu ettiğini tahmin etmek güç değil. Bu uzlaşma aralığının dünden geniş olması Türkiye için çok önemli bir pozisyon. İşimiz, aşımız, geleceğimiz Türkiye’nin bu uzlaşma aralığını genişletebilmesiyle yakından ilintili. Yoksa “pazarlık” falan olmaz.
