GİRAY DUDA
Pandeminin hemen arkasından mobilya sektörü üretim ve ihracat patlaması yaşadı. 2022’de ihracat 5 milyar doların üstüne çıktı. 2023 ise ekonomik koşullar nedeniyle bir önceki yıla göre geriledi. Mobilya sektörünün 2023 yılını ve 2024 yılı üretim ve ihracat beklentilerini MOSDER Başkanı Mustafa Balcı ile konuştuk.
- Sayın Mustafa Balcı, söyleşimize başlarken öncelikle Mobilya Sanayicileri Derneği MOSDER’i bize kısaca tanıtır mısınız?
- MOSDER, Türkiye’nin en büyük mobilya markaları tarafından kuruldu. MOSDER’in, aralarında Türk mobilya sektörünün 73 öncü markasının da aralarında yer aldığı 139 üyesi bulunuyor. Türk mobilya markalarının ve ürünlerinin dünyaya açılmasını sağlamak vizyonuyla kurulan MOSDER, yurtiçinde mobilya perakendecisini ve tüketicisini bilinçlendirerek, talebi sektörün markalı mobilya tarzına yönlendirmek amacıyla hareket ediyor. Yurt dışına yönelik olarak ise, dünya standartlarına uygun kalitesiyle, farklı ve özgün tasarımlarıyla ve aynı zamanda rekabetçi fiyatlarıyla ‘Türk Mobilyası’ markası oluşturmayı hedefliyor.
MOSDER, mobilya ile ilgili küresel gelişmeleri ve yeni standartları izleyip araştırarak Türkiye mobilya sanayisi için raporlar hazırlıyor. Türkiye mobilya sektörüne yeni yetenekler kazandırmak için tasarım yarışmaları ve organizasyonlar planlıyor, üyelerine ihracat konusunda destek oluyor. Sektöre araştırma ve geliştirme konularında yardımcı oluyor. Dünyanın en büyük üçüncü mobilya fuarı olan International Istanbul Furniture, 2005 yılından itibaren MOSDER’in destekleriyle büyük bir başarı ile gerçekleştiriliyor.
2023’DE DARALMALAR YAŞADIK
- Mobilya sektörü 2023 yılını nasıl geçirdi? Pandemi sonrasındaki hızlı büyüme devam ediyor mu?
- 2023 yılında, dünyadaki gelişmelere bağlı olarak iç piyasada da daralmalar oldu. İç piyasada kur baskısı, ihracatın önünü kapatıyor. Enflasyon, iç pazarda büyük zorluklar getirdi. Bu durum işletmeler açısından sürdürülebilir olmaktan çıktı. Özellikle ülkemizin çok acil kısa, orta ve uzun vadeli planlarla, programlarla gündemi rahatlatması gerekiyor. Ancak bütün bu olumsuzluklara rağmen büyük bir
ekonomimiz ve işin ehli yöneticilerimiz var. Bu konularda kamu yönetimine güven duyuyoruz.
BU YILKİ HEDEFİMİZ 4 MİLYAR DOLAR
- İhracatın sevindirici hızı devam ediyor mu? Dünyadaki ekonomik, tedarik, lojistik koşulları nasıl ve ne yönde ilerliyor?
- 2023 yılında ihracatta beklenen artış sağlanamadı. Enflasyon ve ihracatçı üzerinde kur baskısı ihracatın gelişimini olumsuz etkiledi.
Uzun vadede baktığımızda ise şunu görüyoruz: Sektör olarak hem Türkiye’nin ihracatı içindeki payımızı, hem de dünya mobilya ihracatındaki payımızı artırdık.
2001 yılında 250 milyon dolar civarında olan Türkiye’nin mobilya ihracatı, 2022’de 5,3 milyar dolara çıktı. Yaklaşık 20 yıllık dönemde sektörün ihracatı 21 kat artmış oldu.
2024 yılına ilişkin beklentilerimiz yüksek. Yeni yılda yeni pazarlara açılma yönünde de ciddi çalışmalarımız var. Özellikle İstanbul Mobilya Fuarı’nın bu açılım çabamıza büyük katkı yapacağını düşünüyoruz.
2024 yılında sektör ihracatının 4 milyar doları aşacağını öngörüyoruz. Önümüze, 4-5 yılda, yani orta vadede 10 milyar dolarlık ihracat düzeyini yakalama hedefi koyduk.
Önce Kovid-19 Pandemisi, ardından da Rusya-Ukrayna savaşı lojistik dünyasını altüst etmişti. Uluslararası lojistik ve taşıma piyasasına yeniden istikrar geldi. Bu konuda bir sorun görmüyoruz. Ancak navlun, geçmiş döneme oranla bir hayli yükseldi. Bu da rekabet gücünü doğal olarak olumsuz etkiliyor.
31 MİLYAR DOLARLIK İHRACAT FAZLAMIZ VAR
- Mobilya dış ticaretinde dikkat çekici nitelikteki dış ticaret fazlası verme özelliklerini yıllara göre bize anlatır mısınız? Bu durumun önümüzdeki yıllar için nasıl olacağı düşünülüyor?
- Türkiye’nin dış ticaretinde sürekli olarak dış ticaret fazlası veren 21 fasıl var. 2022’de dış ticaret fazlası en çok artan fasıllar arasında mobilya sektörü de bulunuyor. Sektörümüz 4 milyar dolarlık fazlayla 3. sırada yer aldı. Mobilya sektörünün dış ticaret fazlası son 20 yılda toplam 31 milyar dolar olarak hesaplandı. Mobilya sektörü 2003-2022 döneminde yıllık bazda dış ticaret fazlasını 10 kat artırdı.
Dış ticarette kilit konular kur piyasasında istikrar olması, enflasyonun düşük oranlarda seyretmesi ve ihracatın çeşitli yollarla desteklenmesidir. İhracatımızı yüksek oranda artırdığımız yıllar bu konuların eş zamanlı olarak gerçekleştiği yıllardır.
Önümüzdeki yıllarda gerek iç piyasada gerekse dış piyasada daha istikrarlı bir tablo oluşacağını öngörüyoruz. Bu nedenle 2024’ten başlayarak ihracatın daha hızla artacağı beklentisi içindeyiz.
EN HIZLI AFRİKA PAZARI BÜYÜYECEK
- Türkiye’nin 2023’te dünya mobilya pazarındaki yeri nedir? Son yıllarda hangi yönde ilerleyen bir mobilya sektöründen söz ediyoruz?
- Küresel mobilya üretimi 2022 yılında 600 milyar doları aştı. Sektörün 2026 yılına kadar yıllık ortalama yüzde 8 büyümesi, 2026 yılında bu büyüklüğün 900 milyar dolara ulaşması bekleniyor.
Küresel markette en büyük pay sahibi yüzde 43 ile Asya Pasifik bölgesidir. Asya Pasifik’i yüzde 24,9 ile Batı Avrupa ve yüzde 20,1 ile Kuzey Amerika takip etmektedir. 2021-2026 yılları arasında yıllık ortalama yüzde 15,4 büyüme oranı ile Afrika’nın en hızlı büyüyecek pazar olacağı tahmin edilmektedir. Ev mobilyaları ve mutfak dolabı pazarın yüzde 51,7’sini, ofis mobilyaları yüzde 31,7’sini, şilteler, panjurlar ve gölgelikler yüzde 16,6’sını oluşturmaktadır.
Dünyanın en büyük mobilya ithalatçısı 81,1 milyar dolarla ABD, en büyük ihracatçı ise 140,1 milyar dolar ile Çin’dir. Türkiye’nin uluslararası pazarlardan aldığı pay yaklaşık yüzde 2 seviyesine ulaşmak üzeredir.
Türkiye mobilya sektöründe en fazla ihracat yapan ülkeler listesinde ilk 10 içinde yer almaktadır.
Dünya mobilya ihracatında Türkiye’nin payı 2022’de yüzde 1,7 ile en yüksek düzeyine ulaştı.
Bu gelişmelerle dünya sıralamasında üst sıraları zorlayan Türk mobilya ihracatçıları, Türkiye’yi küresel mobilya dış ticareti liginde 8. sıraya yükseltti.
‘TÜRK MOBİLYASI’ MARKA ALGISI OLUŞTURMALIYIZ
- İhracatla ilgili her söyleşide, o sektörde katma değerli ürün üretmenin ve marka değerini oluşturmuş şirketlerin öneminden söz edilir. Türkiye’de bu açıdan dünya çapında bilinen, tanınan markalar var mı?
- İhracatta en önemli nokta katma değerli ürün ihraç etmek, birim ihracat fiyatını yükseltebilmektir. Bunu yapmanın yolu da marka yaratmaktan geçmektedir. Markalı ürün ihracatını artırmamız, Türk Mobilyası diye genel bir marka algısı oluşturmamız gerekmektedir.
Mobilya sektörü, kilogram başı değer itibariyle Türkiye’nin genel ihracatının 2 katından daha fazla döviz kazandırıyor. Mobilya ihracatında kilogram başı birim değer, genel ihracat birim değerinin yıllar itibariyle 2,2 ile 2,8 kat üzerinde seyrediyor.
İÇ PİYASADA SIKINTILAR NASIL AŞILIR?
- Türkiye’de mobilyacıların üretim rakamlarına göz atarsak son yıllarda nasıl bir trend izlediğini görürüz?
- İç piyasayı yüksek enflasyon ve satın alma gücünün düşmesi olumsuz etkiliyor. Üretimi desteklemek üzere 2024 yılında kredi tarafında iyileşmeler sağlanabilirse, enflasyonun da düşüşe geçeceği varsayımıyla yeni yılda üretimde önemli oranda artış olacaktır.
2030 YILINDA 29 MİLYAR DOLARLIK ÜRETİM
- Mobilya sektörünün orta vadedeki büyüme planları, stratejik hedefleri nelerdir?
- Sektörümüzün stratejik hedefi, Türkiye’nin mobilya üreticisi bir ülke olduğu algısı oluşturabilmek, mobilya markaları yaratmaktır. Türkiye’deki mobilya üretimi yıllık ortalama 11-12 milyar dolar sevilesindedir. 2030 yılına kadar yıllık ortalama yüzde 10’a yakın bir büyüme beklenen mobilya sektöründe büyüklüğün 29 milyar seviyelerinde olacağı öngörülmektedir.
DÜNYANIN EN BÜYÜK PAZARI ABD
- Mobilya İhracatında hangi ülkeler öne çıkıyor? Dünyanın en büyük ithalatçıları olan Amerika ve Almanya’da satışlar nasıl ve önümüzdeki dönemde neler bekleniyor?
Mobilya’da dünyanın en büyük pazarı 80 milyar dolardan fazla alım yapan ABD’dir. Amerika ve Almanya pazarına yönelik satışlarımızda artışlar gerçekleşiyor. Ancak hedefimiz bu yeni dönemde Afrika pazarıdır.
EŞZAMANLI İKİ FUAR AÇACAĞIZ
- Birkaç hafta sonra Türkiye’de düzenlenecek olan fuara Türkiye’den ve dünyadan katılım nasıl olacak? 2024 yılının bu ilk fuarının özel bir misyonu var mı?
- 23-28 Ocak 2024 tarihleri arasında TÜYAP Fuar ve Kongre Merkezi ile İstanbul Fuar Merkezi’nde eş zamanlı olarak ziyaretçilerine kapılarını açacak olan İstanbul Uluslararası Mobilya Fuarı, katılımcılara eşsiz fırsatlar sunacak.
150’den fazla ülkeden binden fazla katılımcı firma ve üç binden fazla marka ile dünyanın önde gelen mobilya fuarı olan İstanbul Uluslararası Mobilya Fuarı çok sayıda alternatif tedarikçi ile tanışma fırsatı verecek. Fuar ürün çeşitliliğinin yanı sıra teknolojik gelişmeleri yakından izleme şansı da sunacak. Modern-modüler mobilyalar, lüks mobilyalar, bebek-çocuk-genç odası mobilyaları ile aydınlatma ürünleri TÜYAP Fuar ve Kongre Merkezi’nde sergilenirken; Ofis-okul eğitim mobilyaları, bahçe mobilyaları ve aksesuarlar, yatak/bazalar ile modern-modüler mobilyalar İstanbul Fuar Merkezi’nde ziyaretçilerin beğenisine sunulacak.
İHRACAT VE İSTİHDAMA YÖNELİK DESTEKLER
- Bu dinamik mobilya sektörünün ekonomi yönetiminden beklediği, talep ettiği kararlar, mevzuat değişiklikleri, destekler var mı?
- Ekonomi yönetiminden en temel beklentimiz başta kurlar olmak üzere istikrar sağlanmasıdır. Bunun yanı sıra kredi kanallarının açılması, ihracata ve istihdama yönelik desteklerin geliştirilmesi önem taşımaktadır.
KÜRESEL PİYASALAR CANLANACAK
- 2024 yılından beklentileriniz nelerdir?
- 2023 yılı bütün dünya için sıkıntılı oldu. Savaşlar ve çeşitli küresel doğal afetler ekonominin ve ticaretin dengesini bozdu. 2024 ile ilgili beklentilerimiz ise yüksek.
Piyasalara istikrar geleceğini, bütün dünyanın enflasyonla mücadeleyi kazanacağını öngörüyoruz.
Döviz, kredi ve lojistik alanlarda sağlanacak istikrar ile küresel piyasaların 2024’te canlanacağını umut ediyoruz. Mobilya sektörü hızla gelişen Türkiye, bu istikrar ortamından kazançlı çıkacaktır.
