Orta Doğu’da on yıllardır barış umudu, beklentisi içinde olanlar, yine uzun bir zaman daha beklemek zorunda kalacaklar. Kendisine dönük ani saldırılara karşılık vermek, ölenlerin öcünü almak isteyen İsrail, Gazze’ye yönelik inanılmaz şiddetli askeri operasyonlara girişti. Gazze'de bombalamalar neticesinde kadın, erkek, yaşlı, genç, bebek, hasta ayırımı olmadan binlerce kişiyi öldürdü.
ATEŞKES BAŞLADI
İsrail ve Hamas, 3 Kasım 2023 tarihinde çatışmaların ardından ateşkes ilan ettiler. Ateşkesin ardından, İsrail ve Hamas arasındaki gerilim devam ediyor. İsrail, Gazze Şeridi'ne yönelik ablukasını sürdürüyor ve Filistinliler, İsrail'in işgali altındaki topraklarda baskı altında yaşıyor.
Ateşkesin kalıcı olup olmayacağı henüz belli değil. Ancak, her iki tarafın da ateşkese uyması ve kalıcı bir barış için görüşmelere başlaması gerekiyor.
SON ÇATIŞMALARIN KRONOLOJİSİ
Bölgede çıkan yangının başlangıcını ve ilk günlerdeki gelişmeleri kronolojik olarak şu şekilde sıralayabiliriz.
7 Ekim 2023
Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları, İsrail'e yönelik geniş çaplı bir roket saldırısı düzenledi.
İsrail, Gazze Şeridi'ne hava saldırıları başlattı.
İsrail'in hava saldırıları, Gazze'de sivil kayıplara neden oldu.
8 Ekim 2023
İsrail, Gazze Şeridi'ne kara operasyonu başlattı.
İsrail ordusu, Gazze'de Hamas'ın askeri hedeflerine yönelik saldırılar düzenledi.
Hamas, İsrail'e yönelik roket saldırılarını sürdürdü.
9 Ekim 2023
İsrail, Gazze Şeridi'nde çok sayıda bina ve altyapı tesisini hedef aldı.
İsrail'in hava saldırıları, Gazze'de sivil kayıpları artırdı.
Hamas, İsrail'e yönelik roket saldırılarını yoğunlaştırdı.
10 Ekim 2023
İsrail, Gazze Şeridi'nde sivil bölgeleri hedef alan hava saldırıları düzenledi.
İsrail'in hava saldırıları, Gazze'de hastane, okul ve cami gibi sivil tesislere zarar verdi.
Hamas, İsrail'e yönelik roket saldırılarını sürdürdü.
11 Ekim 2023
İsrail, Gazze Şeridi'ne kara operasyonunu yoğunlaştırdı.
İsrail ordusu, Gazze'de Hamas'ın askeri hedeflerine yönelik saldırılar düzenledi.
Hamas, İsrail'e yönelik roket saldırılarını sürdürdü.
ÇATIŞMALARIN TÜRKİYE VE DÜNYA EKONOMİSİNE ETKİLERİ NE OLUR?
İsrail-Filistin çatışması, Türkiye ve dünya ekonomisi üzerinde doğrudan ve dolaylı olmak üzere çeşitli etkiler yaratıyor. Uzmanlar şu tür olumsuz etkilere dikkat çekiyor.
DOĞRUDAN ETKİLER:
Petrol ve doğal gaz fiyatlarında artış: İsrail, Doğu Akdeniz'de önemli miktarda petrol ve doğal gaz rezervlerine sahiptir. Bu rezervlerin çatışmalar nedeniyle zarar görmesi veya erişilemez hale gelmesi, dünya petrol ve doğal gaz piyasalarında arz daralmasına ve fiyatlarda artışa neden olabilir.
Ticarette aksama: İsrail ve Filistin, Orta Doğu'da önemli ticaret ortaklarıdır. Çatışmaların devam etmesi, bu ticarette aksamalara ve ekonomik kayıplara neden olabilir.
Turizmde düşüş: İsrail ve Filistin, önemli turizm destinasyonlarıdır. Çatışmaların devam etmesi, bu destinasyonlara yönelik turizmde düşüşe neden olabilir.
DOLAYLI ETKİLER:
Enflasyonda artış: Petrol ve doğal gaz fiyatlarındaki artış, enflasyonda artışa neden olabilir. Bu durum, Türkiye ve dünya ekonomisini olumsuz etkileyebilir.
Ekonomik büyümede yavaşlama: Çatışmaların yarattığı belirsizlik ve güvensizlik ortamı, ekonomik büyümeyi yavaşlatabilir.
Siyasi istikrarsızlık: Çatışmaların devam etmesi, Orta Doğu'da siyasi istikrarı olumsuz etkileyebilir. Bu durum, bölgedeki ekonomik ve güvenlik risklerini artırabilir.
TÜRKİYE EKONOMİSİNE ETKİLERİ:
Petrol ve doğal gaz fiyatlarındaki artış: Türkiye'nin enerji maliyetlerini artırabilir. Bu durum, Türkiye'nin cari açığını artırabilir ve ekonomik büyümeyi yavaşlatabilir.
Ticarette aksama: Türkiye'nin İsrail ve Filistin ile olan ticaretinden kaynaklanan gelir kaybına neden olabilir. Bu durum, Türkiye'nin ekonomik büyümesini olumsuz etkileyebilir.
Turizmde düşüş: Türkiye'nin İsrail ve Filistin'den gelen turistlerden elde ettiği gelir kaybına neden olabilir. Bu durum, Türkiye'nin turizm gelirlerini ve istihdamını olumsuz etkileyebilir.
DÜNYA EKONOMİSİNE ETKİLERİ:
İsrail-Filistin çatışmaları, dünya ekonomisi üzerinde de çeşitli etkiler yaratmaktadır. Bu etkiler, aşağıdakiler gibi çeşitli faktörlerden kaynaklanmaktadır:
İsrail ve Filistin'in Orta Doğu'daki rolleri: İsrail ve Filistin, Orta Doğu'nun önemli ekonomileridir. Bu ülkelerin çatışmaları, bölgenin ekonomik kalkınmasını olumsuz etkileyebilir.
İsrail'in Doğu Akdeniz'deki doğal gaz rezervleri: İsrail'in Doğu Akdeniz'de önemli doğal gaz rezervlerine sahip olması, çatışmaların dünya enerji piyasalarını olumsuz etkileyebileceği anlamına gelir.
İsrail ve Filistin'in küresel ticarette önemli oyuncular olması: İsrail ve Filistin, küresel ticarette önemli oyunculardır. Bu ülkelerin çatışmaları, küresel ticareti olumsuz etkileyebilir.
İsrail-Filistin çatışmalarının dünya ekonomisi üzerindeki etkileri şu şekilde özetlenebilir:
- Petrol ve doğal gaz fiyatlarındaki artış, dünya ekonomisini olumsuz etkileyebilir. Bu durum, enflasyonda artışa, ekonomik büyümede yavaşlamaya ve siyasi istikrarsızlığa neden olabilir.
- Ticarette aksama, küresel ticareti olumsuz etkileyebilir. Bu durum, küresel ekonomide büyümeyi yavaşlatabilir ve işsizliği artırabilir.
- Turizmde düşüş, küresel turizm gelirlerini olumsuz etkileyebilir. Bu durum, turizm sektöründe istihdam kaybına ve ekonomik kayıplara neden olabilir.
Sonuç olarak, İsrail-Filistin çatışmaları, Türkiye ve dünya ekonomisi üzerinde çeşitli doğrudan ve dolaylı etkiler yaratmaktadır. Bu etkilerin kapsamı ve süresi, çatışmaların şiddetine ve süresine bağlı olarak değişebilir.
