Proseslerdeki “israf” anlamında kullanılan Muda kelimesi neredeyse Toplam Kalite konusuyla ilgilenen herkes tarafından bilinmektedir. Bugün işletmelerin çoğu sürekli iyileştirme tekniklerini uygulamakta, israfları azaltmaya çalışarak müşteriye gerçek değeri sunma peşindedirler. Ancak problem çözme teknikleri “Muda” kelimesiyle ifade edilen yedi büyük israfın üzerinde yoğunlaşırken Muri ve Muda gözden kaçmaktadır. Peki, nedir bu “Muri” ve “Mura” ve bildiğimiz Muda yani israf ile ne ilikişi vardır?
Mura yani israflar yedi çeşittir. Bunlar; aşırı üretim, taşıma, bekleme, gereksiz işlemler, stok, gereksiz hareket ve hatalı üretimdir. Yani Muda müşteriye hiç bir değer katmayan faaliyetlerdir. Son dönemde sekizinci israf olarak çalışanların kabiliyetlerinden faydalanmama gibi faktörler de tartışmaya açılmıştır.
Muri ve Mura’ya ancak Muda’ların yani israfların eliminasyonu sayesinde ulaşılabilir. Siz israfları yok ettikçe veya yok etmeye çalıştıkça dağın arkasını görmek gibi, israfların temel unsurlarına yol alabilirsiniz. O halde dağın arkasına bir göz atalım.
Mura sizde dengesizliğe yol açan şeydir. Bu varyasyona sebep olan faktördür. Yalın üretim felsefesine göre varyasyon düşmandır. Örneğin satış ve pazarlamadan gelen siparişlerle üretim arasında bir dengesizlik varsa siz bunlardan kaynaklanan israfları atölyede gerçekleştireceğiniz israf yok etme çalışmalarıyla nasıl elimine edebilirsiniz? Benzer olarak standart iş tarifleri olmaksızın bir işin her defasında farklı zamanlarda ve farklı kalite performansında bitirilmesine izin vermemiz sonucu oluşan israflar nasıl yok edilebilir?
Muri ise imkansız olanın peşinde koşma durumudur. Sonuçlandırılması mümkün olmayan bir şey için efor sarf edip sonuç bekleme hadisesidir. Bu insanlar, makineler, malzemeler veya ekipmanlar üzerinden aşırı yüklenme olarak tarif edilebilir. Yani birisinin yetkinliğinden veya kapasitesinden daha fazlasını beklemek, bir makinenin yapabileceğinden fazlasını yükleyerek sonuçlarına katlanmaktır. Veya hatalı bir planlama sürecinden kaynaklanan israfları
Kaizen ekiplerine havale etmek ne derece faydalı olacaktır? Bu durumlarda israfları yok etmeye çalışsanız bile Muda değil ama “Moda” olsun diye Kaizen yani sürekli iyileştirme çalışmalarına devam etmiş olabilirsiniz.
Bu son cümleden sonra Kaizen çalışmalarına devam edenler “Acaba yanlış mı yapıyoruz” diye düşünmesinler. Ancak problem çözme kabiliyetini kazanmış ekiplerle sorunların kök sebeplerine yönelmek mümkün olabilir. Bu nedenle ‘Muda’lardan sonra yol Muri ve Mura’lara çıkacaktır.
Muri, Mura ve Muda arasındaki farkı anlamak ve bu farkları işletme içindeki örneklerle anlamlandırmak size büyük resmi görme kabiliyeti sağlayacaktır. Gerçek müşteri memnuniyetine ulaşmaya yarayan “Değer Akış Haritası” üzerinden bakmak, buradan tespit edilen Muri ve Mura’ları yok etmek için BPR (Business Process Reengineering) yani İş Süreçlerinin Yeniden Yapılandırılması safhasına geçmek pek çok israfın otomatikman yok olmasını sağlayacaktır. Bunlar için bir yöntem olan Makigami Süreç Haritalama yöntemini de ileriki yazılarımızda paylaşacağız.
İsrafsız bir dünya ve müşteri gözündeki gerçek değere ulaşmanız için yapılacak çalışmalara bugünden başlamanız dileğiyle tüm sorularınızı yanıtlamaktan memnuniyet duyarız.
