Hakan Güldağ, Şeref Oğuz ve Handan Sema Ceylan’la “Nasıl Bir Ekonomi YouTube”da Kahramanmaraş Ticaret Borsası Başkanı Mustafa Narlı ile canlı yayınımızı noktaladığımızda odaya Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Hasan Büyükdede girdi.
Büyükdede, depremzede 11 ildeki sanayinin durumunu yerinde tespit etmeye çalıştıklarını belirtip, şu veriyi paylaştı:
- Kahramanmaraş, Hatay, Adıyaman, Malatya, Gaziantep, Osmaniye, Kilis, Adana, Diyarbakır, Şanlıurfa ve Elazığ’da toplam 37 organize sanayi bölgesi var. 11 depremzede ilimizde 17 bin 694 tesis var. İstihdamları toplamı 450 bin kişi dolayında.
Şu verinin altını çizdi:
- 11 ilin toplam imalat sanayi katma değeri 184.8 milyar lira (20.6 milyar dolar) olup Türkiye genelinin yüzde 11.5’ini oluşturuyor. Bölge içinde en yüksek imalat sanayi katma değeri Gaziantep, Adana ve Hatay’a ait. Bu 3 il Türkiye genelinin yüzde 8’ini oluşturuyor.
Bizim not aldığımızı görünce cep telefonundan Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi Genel Müdürlüğü Sanayi Düzenlemeleri ve İzleme Daire Başkanlığının hazırladığı raporu gösterdi:
Depremden Etkilenen 11 İlde İmalat Sanayine Ait Genel Görünüm…
Ardından raporu bize de gönderip sürdürdü:
- Depremzede 11 ilimizin toplam nüfusu 14.01 milyondur. Türkiye nüfusunun yüzde 16.4’ünü oluşturur. Bölgedeki en yüksek nüfus Adana, Şanlıurfa, Gaziantep, Diyarbakır ve Hatay iline aittir. Bu beş il depremden zarar gören 11 il nüfusunun yüzde 72’sini oluşturuyor.
Çalışma çağındaki nüfus verisini irdeledi:
- 11 ilimizde çalışma çağındaki nüfusun toplam nüfusa oranı yüzde 63.9. Genç nüfus oranı ise yüzde 16.7
Yüzölçümü açısından 11 il ile ilgili bilgiyi aktardı:
- 11 ilin toplam yüzölçümü 10.9 milyon hektar olup Türkiye yüzölçümünün yüzde 13.9’unu oluşturuyor. Bölge içinde en yüksek yüzölçümü Şanlıurfa, Diyarbakır, Kahramanmaraş, Adana ve Malatya’ya ait.
Depremzede 11 ilimize Gayrı Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) açısından da baktı:
- 11 ilin toplam GSYH’si 708 milyar lira (78.8 milyar dolar). Türkiye GSYH’sinin yüzde 9.8’ini oluşturuyor. Bölge içinde en yüksek GSYH Gaziantep, Adana ve Hatay’a ait.
11 ilin sektörel ağırlıklarının altını çizdi:
- Depremden zarar gören 11 ilin GSYH’sinin yüzde 8.6’sı tarım, yüzde 30.5’i sanayi, yüzde 18.5’i toptan ve perakende ticaret, ulaştırma ve depolama, konaklama ve yiyecek sektörüne ait.
11 ildeki sanayi tesislerinin bulunduğu yerlerle ilgili verileri paylaştı:
- Depremden etkilenen 11 ilimizdeki 17 bin 694 sanayi tesisinin 14 bin 139’u OSB’ler dışında, 3 bin 555’i de OSB’ler içinde faaliyet gösteriyor.
Bölgedeki sanayi tesislerinin bina tiplerine odaklandı:
- 11 ildeki sanayi tesislerinin yüzde 69.2’si betonarme, yüzde 14.3’ü çelik, yüzde 14.5’i prefabrik yapıdan oluşuyor. Yüzde 2’si de “diğer” şeklinde niteleniyor.
Depremzede illerimizdeki sanayinin yapısıyla ilgili şu bilgiyi de aktardı:
- 11 ilin genelinde toplam satışların yüzde 65.7’sini büyük ölçekli (250 ve üzeri işgücü çalıştıran tesisler) işletmelere ait. Toplam satışların yüzde 21’i de orta ölçekli (50-249 arası işgücü çalıştıran tesisler) tarafından sağlanıyor.
Özetle, depremzede 11 ilimizde 20.6 milyar dolarlık katma değer yaratan 17 bin 694 sanayi tesisi var.
Bu rakam Türkiye genelinin yüzde 11.5’ini oluşturuyor.
Ayrıca, depremin vurduğu 11 ilimizin gayrı safi yurt içi hasılası (GSYH) 78.8 milyar doları buluyor…
Depremde yitip giden canların acısı yüreğimiz yakarken, bölgenin yeniden toparlanmasına dönük adımları bu veriler ışığında bir an önce atmak gerekiyor…
10 il 2020-2021’de göç verdi, Kilis aldı
Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Hasan Büyükdede, “Depremden Etkilenen 11 İlde İmalat Sanayine Ait Genel Görünüm” raporundan depremzede illerin göç istatistiklerine baktı:
- 11 ilimizin toplam nüfusu 13 milyon 897 bin 974. Aldıkları göç toplam 340 bin 853. Verdikleri göç 444 bin 232. Yani, 11 ilimiz 2020-2021 döneminde 103 bin 379 net göç vermiş durumda. Net göç hızı yüzde – 7.4.
Depremzede 11 il içinde söz konusu dönemde Kilis’in net göç aldığını vurgulayıp, veriyi paylaştı:
- Kilis’in nüfusu 145 bin 826. Aldığı göç 7 bin 474. Verdiği göç 7 bin 262. Yani, aldığı göç 212 kişi ile artıda. Net göç hızı da yüzde 1.5.
Depremin ardından 11 ilin verdiği göç çok daha büyük boyutlara ulaştı…
Kahramanmaraş’taki sohbetlerde dile getirilen tahmini veriler, kentten deprem sonrası 400 bin dolayında göç olduğunu ortaya koyuyor.
400 bin kişiden kaçının Kahramanmaraş’a döneceği konusu şimdilik tahmin bile edilemiyor.
……………………….
Depremzede illerin ihracatı 21.9 milyar dolar
Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Hasan Büyükdede, elindeki rapordan depremzede 11 ilin ihracat gücüne işaret etti:
- 11 ilin toplam ihracatı 21.9 milyar dolar. Türkiye’nin ihracatının yüzde 8.6’sını oluşturuyor.
Bölge içinde ihracatı öne çıkan illere dikkat çekti:
- Bölge içinde en yüksek ihracatı Gaziantep, Hatay ve Adana yapıyor. Bu 3 il, Türkiye ihracatının yüzde 7.2’sini gerçekleştiriyor. 11 il içindeki payları yüzde 83.8’e ulaşıyor.
