İflasın önce tanımını yapalım:
İflâs, alacaklıların alacağının tahsili amacıyla borçlunun tüm malvarlığı üzerinde gerçekleştirilen, zorla uygulanan bir tasfiye usulüdür. İflas, borçlarını ödeyemeyen kişi veya kuruluşların borçlarının bir kısmından veya tamamından kurtulma talebinde bulunabilecekleri yasal bir süreçtir. İflâsa tabi kişilerin iflâs yolu ile takip edilebilmesi, alacaklılara tanınmış bir imkândır.
İcra, basit bir şekilde anlatmak gerekirse zorla yerine getirme demektir. Yasal düzenlemeler altında borcu olan bir kişinin borcunu ödememesi ve mahkeme tarafından karara bağlanmış hükme göre uyum göstermemesi sonucunda, devlet tarafından borcun zorla alınması işlemi anlamına gelmektedir.
İflas, borcunu ödemediği için hakkında belli usuller çerçevesinde Asliye Ticaret Mahkemesince iflasına karar verilen borçlunun iflas masasına giren tüm mal ve alacaklarının paraya çevrilmesi ve çevrilen bu para ile bilinen bütün alacaklılara alacaklarının ödenmesini sağlayan takip yoludur.
Hukukumuzda iflasa tabi bir borçlu, alacağını tahsil etmek için iflas yolu takip eden alacaklının alacağını ödediği takdirde, mali durumu ne kadar kötü olursa olsun, iflas etmekten kurtulur. Buna karşılık, Borçlunun mali durumu ne olursa olsun, kendisini iflas yoluyla takip eden alacaklının alacağını ödemezse iflasına karar verilir.
BORÇLU BORCUNU ÖDEMEZSE…
Borçlunun borçlarının mevcut ve alacaklarından fazla olması bir iflas sebebi değildir, borçlunun borçları müeccel yani istenebilir hale gelmemiş ise ya da borçlu kredi almak suretiyle Muaccel borçlarını ödeyebiliyorsa onun iflasına karar verilmemesi gerekir. Buna karşılık Aktifi Pasifinden fazla olan bir borçlu yani borçları mevcudundan fazla olan borçlu mevcutlarını kolayca paraya çevirememesi nedeniyle istenebilir hale gelmiş yani Muaccel borcunu ödeyemezse alacaklının talebi üzerine iflasına karar verilir. Tüm bu durumlarda iflas sebebi borçlunun borcunu ödememesidir. Yani ödemelerini tatil etmiş olmasıdır. Ödenmemiş miktarın azlığının iflas kararı verilmesine etkisi yoktur.
Yasa, Sermaye şirketleri ve Kooperatifler bakımından genel iflas sebebi ödemelerin tatilinden başka şirketlerin borçlarının yani pasiflerinin aktiflerinden fazla olmasını da ayrı bir iflas sebebi olarak kabul etmiştir. Ayrıca terekenin mevcudunun borcuna yetmemesini de Medeni Kanun 636 maddesine göre ayrı bir iflas sebebi olarak kabul etmiş bulunmaktadır
Bütün bunlardan ayrı olarak borçlu ödemelerini tatil etmeden ve alacaklıların kendisi aleyhine yapacakları iflas takibini beklemeden acil halinde olduğunu bildirerek kendi iflasını da isteyebilir.
İFLASA TABİ KİŞİLER:
İcra İflas Kanunu’nun (İİK) 43. Maddesine göre bir borçlu hakkında iflas yoluyla takip yapılabilmesi borçlunun iflasa tabi kişilerden olmasına bağlıdır. Anılan maddeye göre iflas yoluyla takip ancak Türk Ticaret Kanunu (TTK) gereğince Tacir sayılan veya Tacirler Hakkındaki Hükümlere Tabi Bulunanlar ile özel kanunlarına göre Tacir olmadıkları halde İflasa Tabi Bulundukları bildirilen gerçek kişiler veya hükmü şahıslar hakkında yapılabilir.
Kısaca iflasa tabi kişiler, Tacirler, Tacir Sayılanlar, Tacir gibi sorumlu olanlar ve Tacir olmadıkları halde özel kanunları gereğince iflasa tabi olanlar olmak üzere dört gruba ayrılır
Tüzel kişi Tacirler, Ticaret şirketleri, Kolektif, komandit, anonim, Limited ve kooperatif şirketlerden ibarettir. TTK 124 Yasaya göre Kolektif ile Komandit şirket, şahıs şirketi, Anonim Şirket, Limited Şirket ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket sermaye şirketi sayılır.
Şirket ortağı veya yöneticisi olmak tek başına Tacir sayılmaya yeterli değildir
Diğer taraftan amacına varmak için Ticari Bir İşletme İşleten, Vakıflar Dernekler, Kendi Kuruluş Kanunları Gereğince Özel Hukuk Hükümlerine Göre Yönetilmek Veya Ticari Şekilde İşletilmek Üzere Devlet İl Özel İdaresi Belediye Ve Köy İle Diğer Kamu Tüzel Kişileri Tarafından kurulan kurum ve kuruluşlar Tacir sayılırlar.
Devlet İl Özel İdaresi, Belediye ve Köy ile Diğer Kamu Tüzel Kişileri İle Kamu Yararına Çalışan Dernekler ve Gelirinin Yarısından Fazlasını Kamu Görevindeki Niteliğindeki İşlere Harcayan Vakıflar, Bir Ticari İşletmeyi İster Doğrudan Doğruya İster Kamu Hukuku Hükümlerine göre yönetilen ve işletilen bir tüzel kişi eliyle işletsinler kendileri tacir sayılmazlar.
TTK’nın 12/ 2 maddesi gereğince, bir kişi bir ticari işletmeyi kurup açtığını Sirküler, Gazete, Radyo, Televizyon vesaire vasıtalarıyla halka bildirmiş veya işletmesini Ticaret Siciline kaydettirirken durumu ilan etmişse, fiilen işletmeye başlamamış olsa bile tacir sayılır ve iflasa tabidir.
Kanunen yasak olmasına rağmen bir ticari işletmeyi işleten şahıs tacir sayılır. TTK.14/1 maddesi gereğince iflasa tabidir.
.
Hayali bir işletme adına hüsnü niyetli üçüncü şahıslarla işlemler yapan kişi iyi niyetli şahıslara karşı tacir gibi sorumlu olur ve iflası mümkündür.
İcra İflas Kanunu’nun 44. maddesine göre ticareti terk eden Tacir hakkında ticareti terk ilanından itibaren bir yıl içinde iflas yoluyla takip yapılabilir.
İFLAS YOLLARI
İcra ve İflas Kanunu’na göre, 3 ayrı iflas yolu düzenlenmiş olup, bunlar, A-İflas Yoluyla Adi Takip İİK 155-157 Md., B- Kambiyo Senetlerine Mahsus İflas Yoluyla Takip İİK 167,171,176 Md. ve C- Doğrudan Doğruya İflas Yoluyla Takip 177-181 Md olmak üzere 3 ayrı iflas yollarıdır...
A-İflas Yoluyla Adi Takipte, İİK’nun 155-157 Maddelerine göre, alacağı bir senede bağlı olmayan alacaklı borçlusunu genel iflas yoluyla takip edebilir.
B- Kambiyo Senetlerine Mahsus İflas Yoluyla Takipte, İİK’nun 167,171,176. Maddelerine göre alacaklının alacağı bir kambiyo senedine bağlı ise kambiyo senetlerine mahsus özel iflas yoluna başvurur.
C- Doğrudan Doğruya İflas Yoluyla Takipte, İİK’nun 37,177-181 Maddelerine göre, alacaklının alacağı bir ilama veya ilam niteliğindeki bir belgeye bağlı ise, alacaklı doğrudan doğruya iflas yoluna başvurabilir... Ayrıca alacaklı böyle bir belgeye dayanarak genel iflas yoluna da başvurabilir.
İcra takibinde iflas ödeme emrine itiraz söz konusu olursa alacaklı açacağı iflas davası ile itirazın kaldırılmasını ve borçlunun iflasına karar verilmesini ister… Mahkeme borçlunun borçlu olmadığı kanısına varırsa davayı reddeder. Ticaret Mahkemesi borçlunun borçlu olduğu kanısına varırsa itirazın kaldırılmasına karar verir ve 7 günlük süre içinde borcu faiz ve icra giderleri ile ödemesi için ihtarla Depo emri verir. Belirlenen alacak ödenirse dava reddedilir. Takip konusu ihtara rağmen borç ödenmez ise ilk oturumda iflas kararı verilir.
İflas yoluyla icra takibine itiraz edilmez ve borç ödenmez ise alacaklı Ticaret Mahkemesinden iflas kararı verilmesini ister. Mahkeme Depo kararı verir ve aynı şekilde borç depo emrine rağmen ödemez ise dava kabul edilir ve günü, saati belirtilerek iflas kararı verilir.
İflas kararları iflas dairesine gönderildikten sonra iflas dairesince gerekli yerlere Tapu Sicil, Ticaret Sicil ve Özel Kanunlarında yazılı maddeler çerçevesinde ilgili kurum ve mercilere bildirilir.
Bütün bunlardan ayrı olarak Türk Ticaret Kanunu 376. maddesine göre şirketin borca batık durumda olduğu şüphesini uyandıran işaretler varsa yönetim kurulu bir ara bilanço çıkartır. Bu bilançoda aktiflerin işletmenin devamlılığı ve muhtemel satış fiyatları gösterilerek aktiflerin şirket alacaklılarının alacaklarını karşılamaya yetmediğinin tespiti halinde yönetim kurulunca şirket merkezindeki yetkili mahkemeye bildirilerek şirketin iflası istenmelidir.
Şirketin iflasına karar verilmeden önce şirketlerini açığını karşılayacak miktardaki borçlarının alacaklarının tüm alacaklıların sırasından sonraki sıraya konulmasını yazılı olarak kabul etmiş ise mahkemece beyan ve sözleşmenin yerindeliği bilir kişiler tarafından inceleme de yaptırılmak suretiyle iflasa karar verilemez. Yapılan başvuruda iflas bildirimi olarak kabul edilir.
Türk Ticaret Kanunu’nun 377’nci maddesi gereğince Yönetim kurulu veya herhangi bir alacaklı, 376’ncı maddenin üçüncü fıkrası uyarınca yapacağı iflâs talebiyle birlikte veya bu kapsamda yapılan iflâs yargılaması sırasında 2004 sayılı Kanunun 285 inci ve devamı maddeleri uyarınca konkordato da talep edebilir.
Faydalı olacağını düşündüğüm açıklamalarımın takdirini ilgililere arz eder, iş insanlarının, şirketlerin ve dahi kimsenin iflas gibi zor ve sıkıntılı işlemlere maruz kalmamasını, başarılarının devamlı olmasını dilerim.
