İstanbul Sanayi Odası (İSO) 'Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu' 2013 yılı raporunun sonuçlarını açıkladı. Çerkezköy Organize Sanayi Bölgesi’nde (ÇOSB) faaliyet gösteren firmalardan 20’si ilk 500 büyük sanayi kuruluşu arasında yer almayı başardı. Geçen yıl ‘En Büyükler 500 Ligi’nde ÇOSB’den 19 firma yer almıştı. İlk 500 büyük firma sıralamasında Arçelik A.Ş. 5’inci, Bilim İlaç 142’nci sırada yer aldı. 2012 listesinde 18’inci sırada yer alan ÇOSB katılımcısı BSH’nin listede yer almaması dikkat çekti. Dünya gazetesine açıklamalarda bulunan BSH yetkilileri, bu yıl yapılan çalışmaya gecikmeden dolayı katılamadıklarını ve bu nedenle listede yer almadıklarını belirttiler.
ÇOSB’den İSO’nun En Büyük 500-2012 listesine 19, 2011 listesine 21 firma girmişti. ÇOSB’den ‘En Büyük 500’ listesinde 2010’da 19, 2009’da 20 firma yer bulmuştu.
SARIOĞLU: EN VERİMLİ ÜRETİM İÇİN ÇALIŞIYORUZ
İSO’nun 46 yıldır aralıksız yayınladığı Türkiye’nin sanayi alanındaki en kapsamlı çalışmasını değerlendiren ÇOSB Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Sarıoğlu, “2013 rakamlarına göre ‘Türkiye’nin En Büyük 500 Sanayi Kuruluşu’ listesine bölgemizden 20 firmanın girmesi bizim için çok önemli. ÇOSB yönetimi olarak katılımcılarımızın en verimli üretimi sağlamaları, katma değeri yüksek imalatı için ulaşım, iletişim, altyapı çalışmalarımızı aralıksız sürdürüyoruz. İSO’nun ‘İkinci 500 Büyük’ listesinde de birçok katılımcımızın yer almasını bekliyorum. Türkiye ölçeğinde yapılan bu araştırmalar ÇOSB açısından çok önemli bir gösterge. Biz ÇOSB yönetimi olarak katılımcılarımıza en iyi hizmeti sunma arayışı içerisindeyiz” dedi.
TÜPRAŞ İLK SIRADA
İstanbul Sanayi Odası’nın ‘Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’ araştırmasında Tüpraş, 39.7 milyar liralık üretimden satışlarla bu yıl da ilk sırada yer aldı. Tüpraş’ı, Ford Otomotiv ve EÜAŞ izledi.
Araştırma sonuçlarına göre, 2013 yılında 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’nun üretimden satışları, 2012 yılına göre yüzde 8.3’lük bir artışla 353 milyar 699 milyon liradan 383 milyar 36 milyon liraya çıktı. Ekonominin yüzde 4 oranında büyüdüğü bir yılda yaşanan bu büyüme rakamı “başarı” olarak nitelendirildi. Net üretimden satışlar baz alınarak inceleme yapıldığında TÜPRAŞ, 2013’de 39 milyar 729 milyon 407 bin 44 liralık net üretimden satışla birinci oldu. TÜPRAŞ’ı 9 milyar 714 milyon 212 bin 513 liralık net üretimden satışla Ford Otomotiv Sanayi izledi. 2012 yılında beşinci sırada bulunan Elektrik Üretim AŞ (EÜAŞ) 2013 yılı sıralamasında üçüncü sıraya yükseldi. İlk 10 kuruluş arasına girebilen tek kamu kuruluşu olan EÜAŞ’ın üretimden satışları 9 milyar 263 milyon 860 bin lira olarak gerçekleşti. Dördüncü sırada yine bir otomotiv şirketi olan Oyak-Renault yer aldı. 2012 yılına göre bir sıra gerileyen Oyak-Renault’un üretimden satışları 8 milyar 646 milyon 831 bin lira oldu.
ARÇELİK 5’İNCİ SIRADA
Son yıllarda beyaz eşya alanında gösterdiği başarıyla ilk 10’da yer alan Arçelik, 7 milyar 790 milyon 736 bin liralık üretimden satışlarıyla 2013’ün en büyük beşinci şirketi oldu. Bir başka otomotiv şirketi TOFAŞ 5 milyar 818 milyon 911 bin lira ile altıncı sırada yer aldı. İlk 10 sıralamasında 2012 yılına göre iki basamak birden yükselen İçdaş Çelik, 5 milyar 640 milyon 702 bin liralık üretimden satışlarıyla yedinciliğe çıktı. 2012 yılındaki yerini koruyan Ereğli Demir Çelik 5 milyar 265 milyon 424 bin liralık üretimden satışıyla 2013 yılında sekizinci sırada yer aldı. Bir başka demir çelik şirketi, İskenderun Demir Çelik de 5 milyar 170 milyon 580 bin liralık üretimden satışıyla bir önceki yıla göre 2 basamak gerileyerek dokuzuncu oldu. Bu grubun 2012’de 10. sırasında bulunan Aygaz, 2013 araştırmasında da yerini korudu. Aygaz’ın üretimden satışları 5 milyar 26 milyon 95 lira oldu.
BORÇLARI ARTTI, İHRACAT AZALDI
500 Büyük Sanayi Kuruluşu’nun 2013 yılı üretimden satışları bir önceki yıla göre yüzde 8.3 artışla 383 milyar TL’ye yükselirken, ihracatı ise yüzde 0.7 düşüşle 63.3 milyar dolara geriledi.
2013’te Türkiye’nin en büyük 500 sanayi kuruluşunun borçları bir önceki yıla göre yüzde 25 artarak 238 milyar liraya yükseldi. Borçların kısa vadeli olan bölümü yüzde 22.5, uzun vadeli olan bölümü ise yüzde 30.9 arttı. Şirketlerin borçlarının özkaynaklarına oranlarında da bozulma oldu. Şirketlerin borçlarının özkaynaklarına oranı 2013 yılında bir önceki yıla göre 20.4 puan artarak yüzde 132,4’e ulaşarak son 10 yılın zirvesine çıktı. Şirketler geçen yıl esas faaliyetlerinden elde ettikleri karlarının neredeyse yarısıyla finansman giderlerini karşıladılar. 2013 yılında faaliyet karları 36.5 milyar lirayı bulan 500 Büyük Sanayi Kuruluşu bu miktarın 19 milyar lirasını finansman gideri olarak kaybetti. Karlılıkta enerji ve maden sektörü ön plana çıkarken yılı 129 firma zararla kapattı. En Büyük 500- 2013 listesine bu yıl 39 firma giremedi, 29 firma ise ‘İkinci En Büyük 500’ listesinden ilk 500 listesine yükseldi.
SOMA KÖMÜR İŞLETMELERİ 34 BASAMAK YÜKSELDİ
301 madencinin hayatını kaybettiği Soma’da kömür madenlerinin işletmesini yapan Soma Kömür İşletmeleri AŞ, listede 34 basamak yükselerek 261. sıraya yerleşti. Firmanın 2013 yılında 338 milyon TL’lik satış ile listenin ortalarında yer aldığı görüldü. Soma Kömür İşletmeleri 2013’te 6 milyon TL kar elde etti ve cirosunu yüzde 20 artırdı. Soma Holding bünyesindeki bir diğer şirket olan Tilaga Madencilik de 2013 İSO 500 listesine 365. sıradan girdi. Geçen yıl listede yer almayan Tilaga Madencilik, Soma Kömür İşletmeleri’ne taşeron olarak hizmet veriyor.
BAHÇIVAN: ÜRETİMDEN UZAKLAŞILDI
Araştırma sonuçlarını değerlendiren İSO Başkanı Erdal Bahçıvan, son 15 yılda sanayinin ekonomideki ağırlığını kaybettiğine dikkat çekerek, “Bu gerçek bir trende dönüşmüş durumda” yorumunu yaptı. Son yıllardaki büyümenin kaynağını tüketim, hizmet ve inşaat sektörlerinin oluşturduğunu vurgulayan Bahçıvan, bu tablonun üretimden uzaklaşıldığını gösterdiğini kaydetti.
