Türk Eximbank Genel Müdürü Adnan Yıldırım, Nihat Zeybekci’nin Bakan Yardımcılığını yürüttüğü günlerde bir açılış için Senegal’e gitti. Senegal Cumhurbaşkanı, Türk müteahhitlerinin ülkede yaptığı projelerden memnuniyetini dile getirip ekledi:
- Ülkemizdeki bütün projelerde Türk müteahhitlerinin, şirketlerinin görev almasını istiyorum.
Yıldırım, Türk Eximbank’ın başına geçtikten sonra, Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci’nin de yönlendirmesiyle ekibinden Afrika ülkelerine dönük modeller üzerine çalışmalarını istedi. Bu çalışmalar sırasında bankanın Afrika ülkelerinde kredi desteği verilmiş bazı örnekler incelendi.
Örneklerden biri, Yapı Merkezi’nin Etiyopya’da üstlendiği demiryolu projesiydi:
- Yapı Merkezi’nin Etiyopya’daki 1.7 milyar dolarlık demiryolu projesine Türk Eximbank, 300 milyon dolarlık kredi desteği verdi. Bu kredi tümüyle Türkiye’den söz konusu proje için malzeme alımına bağlandı.
Benzeri ikinci örnek de Kongo’da Summa İnşaat’ın yapımını gerçekleştirdiği kongre merkezinde yaşandı:
- Türk Eximbank, Summa İnşaat’a 192 milyon dolarlık kredi desteği verdi. Summa, bunun karşılığında kongre merkezi yapımında Türk ürünlerini kullandı.
Türk Eximbank’ın Japon Mizuho Bank liderliğindeki 23 bankadan sağladığı 640 milyon dolarlık sendikasyon kredisinin imza töreni için Londra’da iken Avrupalı Türk Markalar Birliği Başkanı Cafer Mahiroğlu ev sahipliğindeki buluşmada sohbet ederken Afrika’ya dönük planlarına değindi:
- Çalışmalarımız sırasında Çin’in Afrika’ya açılımını da inceledik. Çin daha çok girdiği Afrika ülkelerine kaynak kullandırıp, karşılığında yer altı kaynaklarına el koyma yolunu benimsiyor.
Türk Eximbank’ın şimdilik 8 hedef ülke belirlediğini vurguladı:
- Biz de söz konusu Afrika ülkelerinde proje üstlenecek şirketlerimizi desteklemek üzere gerektiğinde “emtia bazlı kredi” kullandıracağız.
Krediye baz oluşturacak emtianın nasıl değerlendirileceği üzerinde çalıştıklarını kaydetti:
- Alınacak emtia ülkemizde hangi şirkete yarıyorsa, onları da devreye sokacağız. Yani, biz işi koordine edeceğiz. Ayrıca Ekonomi Bakanlığımız da devrede olacak. Böylece, Afrika ülkelerinde iş yapacak şirketlerimize daha fazla kaynak kullandırma yolunu açabileceğiz.
Türk Eximbank’ın Afrika’ya dönük çalışmaları için şu benzetmeyi yaptı:
- Atın üstünde ok atacağız ama attan da düşmeyeceğiz...
Kâr odaklı olmamakla birlikte Türk Eximbank’ın bir miktar kâr etmesi gerektiği üzerinde durdu:
- İyi banka olmamız lazım ki, iyi şartlarda borçlanma yapabilelim, o kaynağı ihracatçılarımıza uygun şekilde kullandırabilelim.
Türk Eximbank, Afrika ülkelerine dönük yeni modelini oturtabilirse, ülkemiz şirketlerine oralarda daha fazla iş fırsatı çıkabilir değil mi?
Teknoloji öncelikle insan odaklı olmalı
Turkcell CEO’su Kaan Terzioğlu, sponsoru oldukları Bodrum Yat Yarışları sırasında önündeki tablet bilgisayarını açtı, veriler sıralamaya başladı:
- Abonelerimiz günde 43 dakika cep telefonundan TV izliyor. Cep telefonundan TV izleme süresi, konuşmayı epey geride bıraktı.
Türkiye’de evlerde günde 8.1 saat TV izlendiğine işaret etti:
- Cepten TV izleyenlerin eğilimlerini görebiliyoruz. Eskiden At yarışı en çok izlenen TV yayını idi. Son dönemlerde TRT Çocuk, at yarışını geçti.
Geçici cep telefonu kartları üzerinden Türkiye’ye yurtdışından gelenleri yakından izleyebildiklerini kaydetti:
- Yurtdışından gelip, geçici abonelik alanların bir bölümü ülkemiz dışında yaşayan vatandaşlarımız olsa da, turist sayısındaki artışı bizim veriler de ortaya koyuyor...
Ardından teknolojik gelişmelere ilişkin bakışını ortaya koydu:
- Teknoloji öncelikle insan odaklı olmalı... Yoksa izah edemeyiz...
Bir de örnek verdi:
- Görme engelliler için artık akıllı değnekler var. Vestel de üretiyor. Akıllı değnekteki navigasyon bilgisi görme engelli kişinin kulağına gidiyor. Böylelikle yardıma gerek kalmadan rahatlıkla yürüyebiliyor.
Ortağınızı seçerken ‘mevcut İktidara yakın’lıkla yetinmeyin
Derimod’un patronu Ümit Zaim’le Tahran’a gittiğimde Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin (TİM) açtığı “Ticaret Merkezi”nin Ticaret Ataşemiz Mehmet Ali Erkan ile gezdim. Erkan, İran’da iş yapmaya çalışan küçük ölçekli Türk şirketlerinin düştüğü yanılgıya işaret etti:
- İşbirliği, ortaklık için sadece mevcut iktidara yakın kişilerle irtibat kurup, onlarla iş yapmaya yöneliyorlar. Eğer uzun vadeli iş yapılacaksa, sadece mevcut iktidarla değil, tüm taraflarla iyi ilişkisi olan İranlı işadamlarıyla işbirliği yapmak daha doğru bir yöntemdir.
Konuyu daha iyi anlatmak için şu soruyu sordu:
- Diyelim ki sadece mevcut iktidara çok yakın bir işadamıyla ortak iş yapmaya başladınız. İlk seçimde iktidar değişince, ortağınız belki de iş başına yeni gelenlerle tümüyle ters düşecek. O zaman ne yapacaksınız?
Yanlış ortak seçiminin para kaybına da yol açtığını kaydetti:
- Bazı örneklere tanık oldum. İran’a gelmiş, doğru araştırma yapmadan ortaklık yapmış. Sonra 1 milyon dolar kaybetmiş. O aşamadan sonra bizden yardım istiyor. Oysa öncesinde Ticaret Ataşeliğimizden fikir alsalar, o yanılgıya düşmezler.
