Çin ve Amerika Birleşik Devletleri’ndeki artan korumacılık, Brexit, daralan dünya ticareti... Ufukta görülen tüm bulutlara rağmen, Hollanda ekonomisi şaşırtıcı bir şekilde halen parlak bir görünüm sergiliyor.
On yedinci yüzyılda hâkim bir küresel denizcilik ve ekonomi gücü olan Hollanda o zamanlardan bu yana dünya ticaretinde önemli bir oyuncu olarak rolünü korudu. 2018 yılında, Hollanda, dünyadaki altıncı en büyük ticari emtia ihracatçısı idi ve GSYH bakımından 2015 yılında üçüncü sırada yer aldı (İrlanda ve İsviçre’nin hemen ardından).
Bununla birlikte, zaman değişti ve küresel ekonomik ortam geçmişe göre kötüleşirken dünya ticareti ivme kaybetti. Coface dünya ticaretinin 2019 yılının tamamında hacim olarak yüzde 0,8 oranında daralmasını beklemektedir.
Dünya ticaretindeki bu yavaşlama Avrupa’nın en büyük limanı için ne anlama gelebilir?
AVRUPA’DA İMRENİLECEK BİR DURUM
2018 itibariyle, Hollanda’nın dış ticaret hacmi (mal ve hizmet ihracatı ve ithalatı) GSYH’nın yüzde 161’ine eşitti. Bu oran Almanya için yüzde 50 idi. Rotterdam, Amsterdam, Moerdijk, Terneuzen limanları ve çeşitli uluslararası havaalanları ile birlikte, Hollanda bu alanda özellikle iyi donanımlı bir durumdadır ve Avrupa’nın kalbinde temel bir lojistik platformu oluşturmaktadır.
Sıkılaşan bir küresel ticaret ortamında, Hollanda’nın ihracatının iyi bir şekilde geliştiği ve yıllık artış oranlarının diğer ülkelere göre nispeten daha yüksek olduğu görülmektedir. Bunun sebeplerinden birisi petrol fiyatlarının yüksek seviyelerde olması ve ham petrol ve doğal gazın ülkede üretilen ihracatın önemli bir oranını oluşturmasıdır. Bir başka sebebi de son yıllarda Hollanda ekonomisinin fiyat rekabetçiliğinin artmış olmasıdır. İşgücü maliyetleri 2014 yılında önemli ölçüde düşmüştür ve o zamandan bu yana istikrarlı kalmıştır.
ROTTERDAM ETKİSİ
Hollanda’nın uygun coğrafi konumu ve rekabetçi altyapısı sayesinde, birçok emtia ticareti Hollanda üzerinden işlemektedir. Bu “yeniden ihracat” Hollanda’nın ticaret bilançosunun ayrılmaz bir parçasını oluşturmaktadır. Bu ihracatın katma değeri çok olmasına rağmen, hacmi ticaret istatistikleri üzerinde önemli bir etki yaratmaktadır. Bu "Rotterdam etkisi" olarak adlandırılmaktadır.
2016 yılında, total toplam ihracat hacmi 432,5 milyar €’ya ulaşırken bunun 189,1 milyar €’luk bölümü (yaklaşık yüzde 44) yeniden ihracattan kaynaklanmıştır. Bu şu anlama gelmektedir:
Hollanda 2016 yılında 52,1 milyar € ticaret fazlası kaydetmesine karşın, yeniden ihracat ve ithalat olmasaydı bu rakam 20 milyar € daha düşük olacaktı.
YENİ VE ESKİ ENGELLER UFUKTA KAYBOLUYOR
Hollanda esasen özellikle Amerika Birleşik Devletleri’nden ve Çin’den Avrupa’ya gerçekleştirilen emtia ticaretinin giriş kapısı konumundadır. ABD’nin yeni ticaret politikası daha şimdiden etkisini göstermeye başladı ve Hollanda’nın ABD’ye olan ihracatında Aralık 2018’den bu yana yavaşlama kaydedildi. ABD’nin Avrupa otomobillerine uygulayacağı potansiyel tarifeler de Hollanda için yakın bir tehdit teşkil ediyor.
Ancak anlaşmasız Brexit’in potansiyel etkileri ile karşılaştırıldığında, ABD tarifelerinin oluşturduğu tehdit hafif kalmaktadır. CBS ve OECD’ye göre Hollanda şirketleri 2018 yılında Birleşik Krallık’a gerçekleştirdikleri mal ve hizmet ihracatından 25,5 milyar € kar elde ettiler (bu rakam Hollanda GSYH’sının yüzde 3,3’ünü oluşturmaktadır). Öte yandan, Birleşik Krallık katma değer bakımından Hollanda’nın ikinci en büyük ticaret ortağıdır ve Brexit’in etkileri oldukça belirgin bir şekilde görülmektedir.
Örneğin İngiliz Sterlinindeki değer kaybı Hollanda ürünlerini İngilizler için daha pahalı hale getirmiştir ve bu durum rekabet güçlerini etkilemiştir.
HOLLANDA DİNAMİKLERİNİN SIRRI
Hollanda kendisini ticaret şoklarına karşı yüksek derecede kırılgan hale getiren açıklığı ancak aynı zamanda ticaret ilişkilerini hızlı bir şekilde uyarlayabilme yeteneği ile benzersiz özelliklere sahiptir.
Dünya ticaretindeki bir yavaşlama, Rotterdam etkisiyle desteklenen Hollanda ihracat verilerini mutlaka hemen etkilemeyecektir. Bunun bir başka sebebi de Avrupa’daki üretim ve ticaretin giderek artan bağımsızlığıdır. Özel tüketim ve yatırımlar şu anda Hollanda ticaretinin ana sürükleyici unsurlarıdır; dolayısıyla dünya ticareti zayıf olsa bile Hollanda ekonomisi büyüyebilecektir.
Dolayısıyla, bu zorlu küresel iş ortamına rağmen, Coface halen Hollanda ekonomisinin 2019 ve 2020 yıllarında geçtiğimiz on yıllık ortalama büyüme oranlarıyla tutarlı olarak sırasıyla yüzde 1,7 ve yüzde 1,5 büyümesini beklemektedir.
