ARİF ESEN
Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) Başkanı Prof. Dr. Cevahir Uzkurt, yeni uygulamaya koydukları destek ve teşvik programlarını Global Sanayici’ye anlattı. Prof. Dr. Uzkurt, “KOBİGEL ile ulusal sanayi-ekonomi hedefleri doğrultusunda belirlenen konularda KOBİ’ler tarafından hazırlanan projeler desteklenmektedir. Bu proje kapsamında 2016’da 2 bin 734 projeye 574 milyon TL destek verdik. KOBİGEL Programı 2017 yılı proje teklif çağrısı 11 Eylül 2017’de ilan ettik. Stratejik Ürün Yatırım Destek Programı ile Türkiye’nin cari açığını aşağıya çekmeyi hedefliyoruz” dedi.
KOBİGEL PROJE ESASLI BİR PROGRAM
- KOBİ Gelişim Destek Programı (KOBİGEL) ve buna bağlı olarak yenilikçi projelerin ekonomiye kazandırılmasını sağlayacak KOBİ Teknoyatırım Programı’yla KOBİ’lere ne gibi destekler vereceksiniz? Yurt dışından ithal edilen ara ürünlerin yerli ve milli üretimini desteklemeyi hedeflediğiniz bu program hakkında ayrıntılı bilgi verir misiniz? KOBİGEL’e kaç şirket başvurdu?
- KOSGEB KOBİGEL (KOBİ Gelişim Destek Programı) ile, ulusal sanayi-ekonomi hedefleri doğrultusunda belirlenen konularda KOBİ’ler tarafından hazırlanan projeler desteklenmektedir. Proje teklif çağrıları; kalkınma planları, hükümet programları ve yıllık programlarda belirlenen hedefler ile stratejik dokümanlardaki öncelikler dikkate alınarak hazırlanmakta ve KOSGEB internet sayfasında ilan edilmektedir. Proje esaslı olan bu program, ihtiyaçlarını ve hedeflerini tanımlayabilen, hedeflere ulaşmayı sağlayacak faaliyetleri planlayabilen KOBİ’lerin desteklenmesini sağlarken aynı zamanda destek bütçesinin ulusal önceliklere odaklı olarak kullandırılmasını da temin etmektedir.
EN YÜKSEK PUANI ALAN PROJELER DESTEKLENİYOR
KOBİ’ler KOSGEB internet sayfasını veya e-posta ile gönderilen KOSGEB e-bültenlerini takip ederek proje teklif çağrılarını, başvuru koşullarını ve tarihlerini öğrenebilmektedir. İlan edilen konu ve tarihlerde proje başvurusu yapan KOBİ’lerin projeleri kurullar tarafından değerlendirilmekte ve bütçe imkanları dahilinde en yüksek puanı alan projeler desteklenmektedir. Programın yarışma temelli olması ve en nitelikli projelerin destekleniyor olması, KOBİ’leri nitelikli proje hazırlamaya ve proje kültürü ile çalışmaya sevk etmektedir. Müşteri talebindeki / teknolojideki değişim, iş süreçlerini rutin olmaktan çıkarmakta ve artık her iş süreci birbirinden farklı olarak “proje” esaslı yürütülmektedir. KOBİ’lerimizden bu değişime adapte olmalarını ve büyüme-gelişme stratejilerini KOSGEB tarafından belirlenen önceliklerle eşleştirerek nitelikli projeler hazırlamalarını beklemekteyiz.
2016’DA 2 BİN 734 PROJEYE 574 MİLYON TL DESTEK
KOBİGEL (KOBİ Gelişim Destek Programı) kapsamında 2016 yılı içinde “Geleneksel İmalat Sanayi KOBİ'lerinde Katma Değerin Arttırılması”, “Orta Yüksek ve Yüksek Teknoloji KOBİ'lerinde Kapasite Geliştirilmesi”, “Bilişim Teknolojileri KOBİ’lerinin Geliştirilmesi”, “Hızlı Büyüyen KOBİ’lerde Kapasite Geliştirme” ve “KOSGEB Destekli Girişimlere İvme” konularında teklif çağrısı ilan edilmiştir. 2016 yılındaki beş proje teklif çağrısı kapsamında 2 bin 734 KOBİ’nin projesi için 574 milyon TL destek onaylanmıştır.
KOBİGEL 2017 YILI PROJE TEKLİF ÇAĞRISI İLAN EDİLDİ
KOBİGEL Programı 2017 yılı proje teklif çağrısı 11 Eylül 2017’de ilan edilmiştir. Yeni program çağrısının teması “üretim ve ihracatta teknoloji seviyesi yüksek, katma değerli ürünlerin ve KOBİ’lerin payının arttırılması” olarak belirlenmiştir. Proje başvuruları online olarak alınmıştır.
Programdan yararlanmak üzere proje sunacak KOBİ’ler için KOSGEB tarafından toplam 500 Milyon TL’lik bütçe ayrılmıştır. Başvuru şartları ve usulü, www.kosgeb.gov.tr adresinde yayınlanmaktadır. Projesi kabul edilen KOBİ’ler, 300 bin TL geri ödemesiz, 700.000 TL geri ödemeli olmak üzere üst limiti toplam 1 milyon TL olan destekten yararlanabilecektir. Destek oranı yüzde 60’tır. Destek, projenin gerçekleştirilmesi için gerekli olan yeni personel, makine – teçhizat – kalıp, hizmet ve yazılım alımı giderleri için ödenecektir. KOSGEB tarafından uygun görülen gider tutarları üzerinden hesaplanacak yüzde 30’luk tutar, projesini başlatan işletmelerin talebi üzerine teminat karşılığında “erken ödeme” adı altında harcama yapılmadan önce ödenebilecektir.
‘STRATEJİK ÜRÜN DESTEK PROGRAMI’NDA ÜST LİMİT 5 MİLYON TL.
- Sayın Uzkurt, KOBİ Gelişim ve KOBİ Teknolojik Ürün Yatırım Destek Programları'nın ardından stratejik ürünlere yönelik yeni bir destek programı geliştirdiniz. Yerli üretimi artırmayı hedefleyen ‘Stratejik Ürün Destek Programı’ hakkında okuyucularımızı aydınlatır mısınız?
- Bilindiği üzere ülkemizin ekonomik performansına katkı sağlayacak önemli konulardan biri de cari açığı azaltmaktır. Cari işlemler dengesi incelendiğinde karşımıza ara malı ithalatı sorunu çıkmaktadır. İşte biz de bu soruna çözüm bulacak yeni bir destek programı üzerine çalışarak Stratejik Ürün Yatırım Destek Programı’nı ortaya koyduk.
Cari açığı azaltmaya katkıda bulunacak ürünler KOSGEB Başkanlığı tarafından belirlenecek olup, bu ürünlerin üretilmesi ve ticarileşmesini sağlayabilecek işletmeler bu destekten faydalanabilecektir.
KOBİ’ler ile uluslararası rekabet gücü kazanmış büyük ölçekli işletmeler arasında işbirliği kültürünün yaygınlaştırılması amacıyla büyük işletme ile işbirliği içerisinde gelecek KOBİ’ler değerlendirmede artı puan alacaklardır. Destek unsurları ise şu şekildedir;
- Makine-teçhizat desteği
- Yazılım giderleri desteği
- Personel gideri desteği
- Bilgi transferi desteği
- Test-analiz, kalibrasyon ve referans numune desteği
- Hizmet alımı desteği
yüzde 70 geri ödemesiz, yüzde 30 geri ödemeli oranı uygulanacak olup destek kapsamında alınacak makine teçhizatın yerli üretim olması önemli olup, yatırımın gerçekleşmesi için alınacak makine-teçhizat ve yazılım giderleri yerli malı belgesi kapsamında alınması durumunda geri ödemesiz destek oranına yüzde 15 ilave edilecektir. İşletmeler desteklenmesi öngörülen tutarın yüzde 25’i kadar erken ödeme alabileceklerdir. Destek kapsamında istenen teminat mektubu giderleri de yüzde 100 oranında desteklenmektedir. Program çağrı esaslı olarak uygulanacaktır. Proje süresi en çok 36 ay olup program kapsamında verilecek desteklerin toplam üst limiti 5.000.000 TL’dir.
TEKMER’LER YENİDEN YAPILANDIRILACAK
- Sayın başkan bir açıklamanızda Teknoloji Geliştirme Merkezleri’ne (TEKMER) ilişkin yeni bir model üzerinde çalıştığınızı belirtmiştiniz. TEKMER’e ilişkin bu yeni modeli bizimle paylaşır mısınız?
- TEKMER’ler üniversite-sanayi-kamu işbirliğini teminen KOSGEB´in koordinasyonu altında üniversitelerle KOBİ´lerin biraraya gelip Ar-Ge çalışmalarında ortak bir platform oluşturdukları yerlerdir. Diğer bir deyişle, teknoloji yönelimli girişimciliğin desteklendiği, Ar-Ge çalışmalarının ticarileştirilerek pazarda ekonomik değer haline dönüştürüldüğü “teknoloji yönelimli inkübatörler” olup, bilgi yoğun konularda yenilikçi girişimleri hayata geçirme hedefiyle yola çıkan firmalara hizmet veren fidanlıklardır. Kurulduğu zaman çok önemli bir ihtiyacı karşılayan TEKMER’ler için gelinen noktada KOBİ’lerimizin mevcut sorunlarına cevap verebilecek şekilde yeniden yapılandırılması ihtiyacı hasıl olmuştur. Bu kapsamda çalışmalar başlatılmış olup çalışmalar hızla devam etmektedir.
KADIN GİRİŞİMCİLERE EĞİTİM VERİYORUZ
- KOSGEB olarak kadın girişimcilere ne gibi destekler sağlıyorsunuz?
- KOSGEB Başkanlığımızın yürüttüğü destek programlarından biri olan ‘Girişimcilik Destek Programı’nın amacı, ekonomik kalkınma ve istihdam sorunlarının çözümünün temel faktörü olan girişimciliğin desteklenmesi, yaygınlaştırılması ve başarılı işletmelerin kurulmasını sağlamaktır. Bu kapsamda, kadın girişimcileri de içeren Uygulamalı Girişimcilik Eğitimleri tüm Türkiye’de verilmektedir.
KOSGEB tarafından yürütülen Uygulamalı Girişimcilik Eğitimleri, girişimcilik kültürünü yaygınlaştırmak ve girişimcileri iş planı kavramı ile tanıştırarak başarılı işletmelerin kurulmasını sağlamak amacı ile verilmekte ve eğitim sonunda girişimci adaylarının kendi iş fikirlerine yönelik iş planlarını hazırlayabilecek bilgi ve deneyimi kazanmaları hedeflenmektedir.
2010’DAN BU YANA 1 MİLYON KİŞİ EĞİTİLDİ
Türkiye genelinde düzenlenen KOSGEB Uygulamalı Girişimcilik Eğitim Programları’na 2010 yılından beri 1 milyondan fazla kişi katılmış olup, katılımcıların yaklaşık yüzde 46’sı kadındır. KOSGEB Girişimcilik Destek Programı dâhilinde işini yeni kuran girişimcilere destek sağlanmaktadır. Uygulamalı Girişimcilik Eğitimleri’ni tamamlayarak ya da eğitim programa katıldığını belgeleyen girişimciler işini kurarak başvuru yapmaya hak kazanmaktadırlar.
HİBE DESTEĞİ NE KADAR?
Bu destek bir nevi başlangıç sermayesi niteliğindedir. Bu kapsamda hibe desteği üst limiti 50.000 TL, geri ödemeli destek üst limiti ise 100.000 TL’dir. Yeni Girişimci Desteği’nde destekleme oranı 1. ve 2. bölgeler için yüzde 60, girişimcinin kadın olması halinde yüzde 80 olup; 3., 4., 5. ve 6. bölgelerde bu oran yüzde 70, girişimcinin kadın olması halinde yüzde 90 olarak uygulanmaktadır.
18 BİN KADIN ‘YENİ GİRİŞİMCİ DESTEĞİ’NDEN FAYDALANDI
Yine aynı program altında bugüne kadar toplam 43.000’den fazla işletme Yeni Girişimci Desteği’nden faydalanmış olup, bu işletmelerin 18.000’den fazlası kadın girişimciler tarafından kurulmuştur. Söz konusu kadın girişimciler tarafından kurulan işletmelere 430 milyon TL’ye yakın Yeni Girişimci Desteği ödemesi yapılmıştır.
ULUSLARARASI 71 MUTABAKAT ZAPTI İMZALANDIK
- Son dönemde yurt dışı faaliyetlerinizin arttığını izliyoruz. Yurt dışındaki faaliyetleriniz ve çalışmalarınız hakkında ayrıntılı bilgi verebilir misiniz?
KOSGEB’in misyon ve vizyonu kapsamında, başkanlığımızın elde etmiş olduğu bilgi ve deneyimi paylaşmak amacına uygun olarak, KOBİ’lerin dış dünyaya açılmaları ve Avrupa Birliği (AB) entegrasyonu için gerekli çalışmaları yürütmektedir.
KOSGEB’in yurt dışına açılan yüzü olarak, ülkeler, ulusal ve uluslararası kuruluşlar ile ilişkileri etkin ve verimli bir şekilde yürütülmekte, ülkemizin katılım sağladığı uluslararası kuruluş program ve faaliyetlerine dair koordinasyon ve işbirliğini sağlanmakta, bu bağlamda ulusal ve uluslararası kuruluşlar ve ülkelerdeki muadil kuruluşlarla işbirliği içinde ya da münferiden kongre, konferans, toplantı ve eğitim programları düzenlenmektedir.
KOBİ destekleme kurum/kuruluşları ile işbirliğinin sağlanabilmesi için mutabakat zaptları imzalanmaktadır. Uluslararası örgütlerin KOBİ’lerle ilgili çalışmalarına katılım ve katkı sağlanmaktadır. Bu kapsamda, Ekim 2017 itibari ile 54 ülkeden 66 KOBİ destekleme kurumu, 5 uluslararası örgüt olmak üzere toplam 71 mutabakat zaptı imzalanmıştır.
KOSGEB’in misyon ve vizyonu kapsamında amacımız;
- KOBİ’ler alanında elde ettiğimiz bilgi ve deneyimin, yurt dışında KOBİ’lere destek veren kurum ve kuruluşlarla; eğitim, bilgilendirme ve uzman değişimi programları aracılığı ile aktarmak,
- KOSGEB’in tanınırlığına katkı sağlamak,
- KOBİ’lerin ticaret hacminin artmasına yönelik faaliyetleri desteklemek,
- İşbirliği yapılan muadil kurumların iyi uygulamaları ışığında kurumsal kapasitemizin gelişmesine katkı sağlamaktır.
YURTDIŞI İŞ GEZİLERİNİ DESTEKLİYORUZ
2017 yılı içerisinde Rusya, Moldova, Tanzanya, Özbekistan, Tunus ve Kuveyt’te faaliyet gösteren muadil kuruluşlar ile mutabakat zaptı imzalanmıştır. Uluslararası örgütler ve ülkelerin KOBİ destekleme kuruluşları ile imzalanan mutabakat zaptları aracılığı ile 2017 yılı içinde Endonezya, Katar, Kosova, Pakistan ve Tayland heyetlerine yönelik bilgi değişim programları gerçekleştirilmiştir. Türkiye’de Taylandlı işadamları ile ve Belarus’ta eşleştirme (B2B) faaliyeti düzenlenmiştir. 2018 yılı içinde bu faaliyetlerin yaygınlaştırılması hedeflenmektedir. Japonya Uluslararası İşbirliği Ajansı (JICA) Türkiye Ofisi ve KOSGEB arasında işbirliği çalışmalarını da sürdürmekteyiz. Ayrıca; başkanlığımız tarafından yürütülmekte olan Erasmus+ projesi kapsamında girişimcilik alanında Slovenya’da “Eğiticilerin Eğitimi” programına katılım sağlanmış, elde edilen deneyim Türkiye’de ve yabancı ülkelerde düzenlenen programlarla girişimcilerle paylaşılmaktadır.
2017 yılı içerisinde uluslararası alanda KOBİ’lerimizin ticaret hacmini artırmaya yönelik olarak; ABD, Almanya, Japonya, Rusya, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan, Tayland, Tayvan, Belarus, Çin, Fas, Fransa, Güney Kore, İngiltere, İspanya, İtalya ve İran’a gerçekleştirilen yurtdışı iş gezileri KOSGEB tarafından desteklenmiştir.
COSME’NİN 2.3 MİLYAR AVROLUK BÜTÇESİ VAR
- Avrupa Birliği İşletmelerin ve KOBİ’lerin Rekabet Edebilirliği Programı’ndan (COSME) elde edilen kazanımların arttırılması için hazırladığınız projeler hakkında neler söyleyeceksiniz?
- “COSME” olarak adlandırdığımız İşletmelerin ve KOBİ'lerin Rekabet Edebilirliği Programı, AB komisyonu tarafından 2014-2020 yılları için uygulamaya alınmış olup, 2.3 milyar avroluk bütçesi ile Avrupa Birliği’nin en büyük çerçeve programlarından biridir.
Hedef kitlesi KOBİ’ler olan bu programa ülkemizin katılımı, Avrupa Komisyonu ile 16 Ekim 2014 tarihinde Brüksel’de imzalanan anlaşma ile gerçekleşmiştir. KOSGEB Başkanlığı COSME Programı için ‘’Ulusal Koordinatör Kuruluş” olarak yetkilendirilmiştir.
KOSGEB, bugünkü COSME’yi oluşturan 2002-2007 yılları arasındaki Çok Yıllı Program, ardından gelen Girişimcilik ve Yenilik Programı altında benzer roller üstlenmiş, söz konusu programlardan ülkemizin olabildiğince fazla yararlanabilmesi için çalışmalarını yürütmüştür. Ülkemizin, Avrupa Birliği’nin bir girişimi olan Avrupa Yatırım Fonu’nun sağladığı teminatlardan ilk defa yararlanması, 2004 yılında paydaşı olduğumuz değerli kurumumuz Kredi Garanti Fonu vasıtasıyla, KOSGEB’in Çok Yıllı Program kapsamındaki yönlendirmesiyle gerçekleşmiştir. COSME kapsamında ülkemizin dört yanında kurulan Avrupa İşletmeler Ağı benzeri yapılarda ise, KOSGEB neredeyse 90’ların sonundan beri ortak ve yürütücü olarak yer almaktadır.
COSME’ye katılımımız ile:
- Avrupa Birliği ile KOBİ’ler alanındaki ortak çalışmalarımızın arttırılması,
- Avrupa Birliği KOBİ politikalarının oluşturulduğu platformlarda temsilimiz,
- KOBİ destekleri alanında yenilikçi ağlara ve özellikle finansal araçlara erişim konularında devamlılık hedeflenmiştir.
Pazarlara erişim konusunda, 2008 yılından beri KOSGEB’in koordinasyonunu yürüttüğü ve o zaman için ülkemizin 7 konsorsiyum ile yer aldığı Avrupa İşletmeler Ağına (AİA), COSME döneminde toplam 50 ortağın yer aldığı, 11 konsorsiyum ile devam edilmektedir. Teknoparklardan odalara, kamudan üniversitelere kadar geniş bir yelpazede yer alan bu ortaklar, etkin bir şekilde ağın sunduğu hizmet ve araçları KOBİ’lerimizle buluşturmaktadır.
