Geçen ayki yazımda sürdürülebilir ve temiz bir üretim için uluslararası arenada yapılan çalışmalardan bahsetmiştim. Tam bu yazımın üzerine Türkiye’de çok önemli bir gelişme oldu. Bir ilk olarak sektör seviyesinde temiz üretimin altyapısını kurmak için büyük bir proje hayata geçirildi: Yeşil Üretim Temiz Gelecek.
İstanbul Kimyevi Maddeleri İhracatçıları Birlikleri (İKMİB) yöneticiliğinde ve İstanbul Kalkınma Ajansı (İSTKA) desteğinde yürütülecek projede amaç, kamu, üniversite, sanayi işbirliğiyle ar-ge faaliyetlerinin çevre yönetimiyle entegre yürütülmesini sağlamak. Proje ile ulaşılmak istenen hedefler şunlar:
* Üretim süreçlerinde eko-verimliliği sağlamak.
* Üretim süreçlerinde sağlanan eko-verimlilikle eko inovatif alanlarda yeni teknolojilerin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılmasına yönelik iş modelleri oluşturmak.
* Sektörde üretilen katma değeri yükseltip, ekonomik faaliyetlerin bilgi ve teknoloji odaklı yürütülmesini sağlamak.
* Bölgenin ve ülkenin küresel rekabet düzeyini artırmak.
Proje özelinde kimya sektörünün belirli üretim (plastik, boya, kozmetik, sabun ve organik/inorganik) gruplarından seçilecek ürünlere toplam 20 adet Yaşam Döngüsü Değerlendirmesi (YDD) çalışmasının yapılmasını içermektedir. Türkiye’de sanayide uygulaması henüz yeni olan fakat artık tüm dünyada sürdürülebilir temiz üretim altyapısı oluşturmada bilimsel bir araç olarak kullanılan YDD, dünyanın önde gelen markaları tarafından tercih edilmektedir.
Daha önceki yazılarımda YDD konusuna değinmiştim. YDD, bir ürün, proses veya bir hizmetin tüm çevresel boyutlarını hammaddelerin elde edilmesinden başlayarak kullanım sonrası atıkların bertarafına (beşikten mezara) kadar ki tüm aşamaları kapsamlı ve bütünsel bir şekilde değerlendiren bir yöntemdir.
İşletmeler, YDD yaklaşımı ile üretim veya tedarik zincirlerinde neye odaklanmaları gerektiklerini kolayca tespit edebilir; yani sıcak noktalarını görerek çevreye olan etkilerinin nasıl kontrol altına alınması gerektiğini bilirler. Firmaların ürün ve proses geliştirmesi, eko-verimlilik, eko-etiket, karbon ayakizi hesaplanması veya çevresel ürün deklarasyonları gibi birçok çalışmada kuşkusuz LCA önemli bir araçtır.
Yukarıda belirtilen ürün gruplarında yapılan YDD çalışmaları sonucu iyileştirme/geliştirme potansiyeli ortaya çıkacaktır. Bu iyileştirmeler:
1. Kullanılan kimyasalların çevreye daha duyarlı kimyasallar ile değiştirilmesi,
2. Kirli teknolojilerin temiz teknolojiler ile değiştirilmesi,
3. Karbon ayak izinin azaltılması,
4. Eko-etiket alınması için gerekli altyapının oluşturulması
‘Yeşil Üretim Temiz Gelecek’ projesinin diğer sektörler için de bir başlangıç olacağını düşünüyorum. Uluslararası yeşil pazarda yer edinme, marka farkındalığı oluşturma ve müşteri beklentilerini karşılamak açısından çok önemli buluyor ve başarılı bir şekilde tamamlanmasını temenni ediyorum.
